ပွၚဒီပုႈ၀ဲႈ(၁၀)ဂၚအက်ါ (၇)ဂၚႏုဏ္လီၚမၚဎြၚတႈမၚလ႕ (ဒီၚမနံၚကၚ) အတႈကရ႕ကရိပူၚ’(၃၁ယ၇ယ၂၀၁၉)

ပွၚဒီပုႈ၀ဲႈ (၁၀)အက်ါ (၇)ႏုဏလီၚမၚဎြၚတႈမၚ လ႕အမ့ႈ၀ဲ Dominican order အတႈကရ႕ ကရိအပူၚ တႈကစီဥ

လ႕ဟံဥဖိဃီဖိ တဒူဥအပူၚယ အဒီပုႈ၀ဲႈအိဥ၀ဲ (၁၀) ဂၚ ဒီးလ႕(၇)ဂၚန႔ဥ ႏုဏလီၚမၚ၀ဲ ဎြၚအတႈဖံးတႈမၚ လ႕တႈက ရ႕ကရိ အမံၚမ့ႈ၀ဲ  Dominican order အတႈကရ႕ကရိအပူၚန႔ဥလီၚ’ အဃိ လ႕တ ဎံၚလ႕ၚဘဥ  အဆ႕က တီႈ ကီႈပဎီၚ ကဲဥသလံးတႈအိဥဖွိဥ ဖိအဂီႈ ဒ္ပမၚလၚကပီၚ၀ဲ မိႈမၚရံၚ ဎၚ အမိႈ အပႈ လ႕အမ့ႈ၀ဲ ပွၚစီဆွံနီႈအၚနါ ဒီးစီၚကေီၚက့ အဘူဥနံၚ ပကိးညီနုဏလ႕ တႈမၚလၚကပီၚ မိႈပႈ ဘူဥနံၚ န႔ဥ ပကဲဥသလံးတႈအိဥဖွိဥကရ႕ဖိ တဂၚစုဏ စုဏ ကမၚလၚကပီၚ၀ဲလ႕ တႈသူဥဖွံသးညီ အပူၚန႔ဥလီၚ’ ဖိလံၚမုဥခြါ သ့ဥတဖဥ ဒ္တႈဆ႕ကတီႈလ႕ တႈမၚကပီၚ၀ဲ သိး  တႈဘ်ဳးတႈဖွိဥ အသးသမူခိဥမ့ ဒ္အမ့ႈ၀ဲ မိႈဒီးပႈ အဘူဥနံ အသိး ဖိလံၚအိဥလ႕ တႈလီႈဎံၚမ့ႈဂ့ၚ တႈလီႈ ဘူးမ့ႈဂ့ၚ တသ့ဖဲတသ့ အ၀ဲသ့ဥဂုဏက်ဲးစ႕း ဟဲက့ၚ ဆူ အကစႈမိႈပႈ  အဂ႕ၚထံးဒီး ဟဲစိဏဃုဏ၀ဲဒီး တႈဟ့ဥ တႈ (Presents) တဂၚစုဏစုဏလ႕ အစုပူၚဒီး ဟ့ဥ၀ဲ ဆူအမိႈပႈန႔ဥလီၚ. အ၀ဲသ့ဥဟဲက့ၚပဏဖွိဥထီဥ အသးဆူမိႈပႈဂ႕ၚထံး ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲအတႈပနီႈလ႕ ဒုးနဲဥ၀ဲ အ၀ဲ သ့ဥအဲဥဘဥမိႈပႈဆံးဒိဥလဲဥန႔ဥလီၚ. တကးဒ္ဘဥ ဖိလံၚသ့ဥတဖဥ စ့ႈကီးအ၀ဲသ့ဥ ဟဲက့ၚဒိးန႔ဥ ဟံန႔ဥ၀ဲ တႈဆိဥဂ့ၚဆိဥ၀ါ လ႕မိႈပႈအအိဥန႔ဥလီၚ.

ဆ႕ကတီႈလ႕ညါ အခါ ဟံဥဖိဃီဖိတဒူဥ မ့ႈထီဥဖိထီဥလံၚထဲ တဂၚယခံဂၚဧိၚန႔ဥ ပွၚလီၚကမ႕ကမဥ၀ဲ ဒိဥမးလီၚ. ဆိကမိဥလီၚက့ၚအသး ဆူအံၚဆူႏုဏန႔ဥလီၚ.ဘဥမႏုဏလဲဥန႔ဥ လ႕ညါဆ႕ကတီႈ ဟံဥဖိဃီဖိသ့ဥ တဖဥ ဟံဖိဟံလံၚအါမးအဃိန႔ဥလီၚ. ဆ႕ကတီႈခဲအံၚတခီ ဟံဥဖိဃီဖိ တဒူဥ ဟံက့ၚဒဥအဖိအလံၚ ထဲတ ဂၚယခံဂၚဧိၚလီၚ.မ့ႈဟံအဖိအလံၚအါန႔ႈဒံး ခံဂၚဆူအဖီခိဥ အ၀ဲသ့ဥတဖဥ မဲဏက်ိဏနါက်ိဏဒီး သံကြႈလိဏသး ဒီးစံးကတိၚလိဏသးလ႕ အ၀ဲန႔ဥ မ့ႈအခိဥႏုဏတပွဲၚဘဥန႔ဥလီၚ. ဘဥမႏုဏလဲဥန႔ဥ အ၀ဲသ့ဥ ဟံဥတႈဂ့ႈ တႈက်ိၚလ႕ တႈအိဥတႈဆိး အတႈလ႕ဏဘူဥလ႕ဏစ့ယမုႈက်ိၚ၀ဲၚကြဏ အတႈဖံးတႈမၚအဃိယ အ၀ဲသ့ဥ ပဏပ နီဥဃဏ၀ဲလ႕ ကဟံဖိဟံလံၚ ပွဲၚဂၚပွဲၚဂၚအဂ႔ႈန႔ဥလီၚ.

မ့ႈလ႕ ဟံဥဖိဃီဖိအနီႈဂံႈ စွၚလီၚ၀ဲအဃိယ မိႈပႈ တနီၚ တဟ့ဥဂံႈဟ့ဥဘါ၀ဲ အဖိအလံၚသ့ဥတဖဥလ႕ ကမၚတႈလ႕ ဎြၚအတႈဖံးတႈမၚဘဥန႔လီၚ’ ဂုဏက်ဲးစ႕း ဃုန႔ဥဒဥ၀ဲ ထဲလ႕အ၀ဲသ့ဥ အဂီႈလ႕ ကအိဥမူဘဥ၀ဲဂ့ၚဂ့ၚ အိဥဒီး တႈကူဥဘဥကူဥသ့ အပတီႈအိဥဂ့ၚဂ့ၚယ လ႕အတႈဖံးတႈမၚ ကလဲၚအသးဂ့ၚဂ့ၚ ဒိဥန႔ဥဒံး ဆ႕ကတီႈလ႕ညါသ့ဥ တဖဥန႔ဥလီၚ’ ဘဥဃးလ႕ တႈဘူဥတႈဘါအဂ့ႈယ တႈစံဥစိၚတဲစိၚအဂ့ႈ သ့ဥတဖဥ ဖိဒံဖိသဥသ့ဥတဖဥ မိႈပႈအနီႈကစႈဒဥလဲဥ အတႈသူဥစူဥသးဂဲၚစွၚလီၚ၀ဲအဃိယ ပွၚလ႕ကမၚတႈလ႕ ဎြၚဘီမုႈဂီႈ အနီႈဂံႈစွၚလီၚ၀ဲန႔ဥလီၚ’

ခဲအံၚအဲဥဒိး ပဏဖ်ါထီဥန႔ဥဘဥသု လ႕ဟံဥဖိဃီဖိလ႕အလီၚဆီ၀ဲတဒူဥအဂ့ႈန႔ဥလီၚ’ဟံဥဖိဃီဖိတဒူဥအံၚ အဒီပုႈ၀ဲႈအိဥ၀ဲ (၁၀)ဂၚန႔ဥလီၚ’ ဟံဥဖိဃီဖိတဒူဥလ႕ အိဥဒီးအဖိအလံၚ အါအါဂီႈဂီႈ သ့ဥတဖဥန႔ဥ တဘ်ီတခီဥ ဟံဥတႈဖံးတႈမၚ မၚ၀ဲနခ်ဳးယတသ့ယတကဲဘဥန႔ဥအိဥ၀ဲလီၚ’လ႕ဖိလံၚဂီႈ ဒ္သိးကဒိးန႔ႈဘဥ တႈကူဥဘဥကူဥသ့ယတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်ယ တႈဘူဥတႈဘါ တႈရ့လိဏမုဏလိဏသးတကပၚစ့ႈကီး အိဥ၀ဲစွၚ ဒိးန႔ႈဘဥ၀ဲစွၚန႔ဥလီၚ’ ဘဥဆဥသနဏက့ ခဲအံၚဟံဥဖိဃီဖိလ႕ ကပဏဖ်ါန႔ဥဘဥသု တဒူဥအံၚ တမ့ႈ၀ဲဒ္န႔ႈဘဥ’ အဖိအလံၚ (၁၀)ဂၚသ့ဥတဖဥအံၚ အံးထြဲကြႈထြဲ၀ဲ သိဥသီ၀ဲဂ့ၚဂ့ၚ အဂ့ႈ အဖိခါြ (၄)ဂၚ ဒီး အဖိမုဥ(၃)ဂၚ သ့ဥတဖဥ ႏုဏလီၚမၚတႈလ႕ (Dominican order)အတႈကရ႕ကရိပူၚ ဒီးကဲထီဥ၀ဲ သီစီၚဒီးဖံ၀ါသ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ တႈကရ႕ကရိတခါဃီအပူၚ အဒီပုႈ၀ဲႈလ႕အဒိဥကတ႕ႈတဂၚ ႏုဏလီၚ၀ဲ အဃိအဂၚသ့ဥတဖဥ ႏုဏလီၚ၀ဲတပူၚဃီတမ့ႈဘဥ’ မ့ႈ၀ဲလ႕ အ၀ဲသ့ဥတဂၚဒီးတဂၚ အကစႈဒဥ၀ဲယတႈဆ႕တဲဏ အတႈသးအိဥ ဟဲပ႕ႈထီဥအဃိန႔ဥလီၚ’ အဖိခြါလ႕အဒိဥ ကတ႕ႈတဂၚ အမံၚမ့ႈ၀ဲ (၀ံၚလံဎၚမ္) အိဥဖ်ဲဥထီဥ၀ဲဖဲ (၁၉၀၈)နံဥဒီး မံမုဏ၀ဲလ႕ခရံဏပူၚဖဲ (၁၉၈၁)နံဥအတီႈပူၚန႔ဥလီၚ’ အဖိခြါလ႕ အဒိဥကတ႕ႈတဂၚအံၚ ကဲထီဥ၀ဲ (Dominican order) တႈကရ႕ကရဖိ အဆိကတ႕ႈလ႕ အဒီပုႈ၀ဲႈအက်ါ၀ံၚ အပုႈလ႕အဆံး (၆)ဂၚသ့ဥတဖဥ လူၚပိဏထြဲ၀ဲ အ၀ဲႈအခီဥဎီဥလီႈ လ႕အမ့ႈ၀ဲ တႈကရ႕ကရိ တခါဃီန႔ဥလီၚ’ (၀ံၚလံဎၚမ္)န႔ဥ တခ်ဳးလ႕အကဲထီဥဒံး (ဒီၚမနံၚကၚ) တႈကရ႕ကရိဘဥအခါ မၚလိတႈလ႕ (အီဥဒ္စပီဥစ္)ဖေဥစိမိၚ လ႕ဘဥဃးဒီးတႈစံဥစိၚတဲစိၚ အဂ့ႈဒီး ဒိးန႔ႈဘဥ၀ဲ (Doctor ဘြဲဥ) န႔ဥလီၚ’

လ႕ခံ အ၀ဲလဲၚ၀ဲဆူ ၀့ႈရိၚမ့ၚ ဒီးဃုထံဥသ့ဥညါဘဥ၀ဲ (ဒီၚမနံၚကၚ) အတႈကရ႕ကရိအဂ့ႈ လီၚတံႈလီၚဆဲး န႔ႈလီၚ’ ဒိးန႔ႈဘဥ၀ဲ သီခါအလီႈအလး၀ံၚ အလီႈခံယပႈဒိဥ (၀ံၚလံၚဎၚမ္)န႔ဥ ကဲထီဥ၀ဲ (ဒီၚမနံၚကၚ) အတႈကရ႕ကရိ အတႈစံဥစိၚတဲစိၚ ပွၚကူဥဘဥကူဥသ့တဂၚဒီး ကြဲးထုးထီဥ၀ဲလံဏအါဘ့ဥန႔ဥလီၚ’ ဖဲအသးသမူ ဟးထီဥကြံဏ၀ဲအခါ အ၀ဲကြဲးတ့ႈလံဏ သ့ဥတဖဥလ႕အမ့ႈ၀ဲ The Dominicans: A Short History လံဏတဘ့ဥန႔ဥ ကြဲး၀ဲတ၀ံၚဒံးဘဥအဂ့ႈ အပုႈသဒါပိဏခါြ လ႕မ့ႈ၀ဲ (ဒီးမနံၚကၚ) ပႈဒိဥ (ဖရဲဥ)စံး၀ဲန႔ဥလီၚ’ ဒ္အ၀ဲန႔ဥမ့ႈ၀ဲ တႈစံဥစိၚတဲစိၚ ပွၚကူဥဘဥကူဥသ့အသိး တႈအိဥဖွိဥကရ႕ အတႈစံဥစိၚတဲစိၚ အဂ့ႈစ့ႈကီး ဒ္သိးကထ႕ဖွိဥ ပဏဖွိဥက့ၚ၀ဲအဂီႈ မၚ၀ဲ က်ဲးစ႕ၚသပွႈပွႈ တုၚအသးသမူ ဟးထီဥ၀ဲတစုန႔ဥလီၚ’

ပႈဒိဥ(၀ံၚလံၚဎၚမ္) ဒီးပႈဒိဥ (ဖရဲဥ)သ့ဥတဖဥ အသးနံဥကြဏလိဏအသး (၁၅)နံဥန႔ဥလီၚ’ ပႈဒိဥ (ဖရဲဥ)န႔ဥ မ့ႈလ႕အ၀ဲမၚစ႕ၚအ၀ဲႈခြါ လ႕တႈထ႕ဖွိဥပဏဖွိဥက့ၚ တႈစံဥစိၚတဲစိၚ အဂ့ႈအက်ိၚယ အဘ်ဳးအဖွိဥအဃိယ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ အတႈစံဥစိၚတဲစိၚန႔ဥ ကဲဘ်ဳးကဲဖွိဥ၀ဲလ႕ တႈဟ့ဥတႈမၚလိ အကလုဏကလုဏအဂီႈန႔ဥလီၚ’ အပုႈခါြစ့ႈကီး ဃုသ့ဥညါ မၚလိတႈမၚလိ သ့ဥတဖဥ၀ံၚ လ႕အ၀ဲအတႈကရ႕ကရိပူၚ မ့ႈလ႕ အခိဥအနႈသ့ဥတဖဥ ဟ့ဥအီၚမူဒါ သ့ဥတဖဥအဃိယ ဘဥဟံမူဒါဒီးမၚ၀ဲန႔ဥလီၚ’ ပႈဒိဥ (ဖရဲဥ)န႔ဥ အိဥမူ၀ဲ(၉၅)နံဥဒီး အသးသမူဟးထီဥကြံဏ၀ဲန႔ဥလီၚ’ အဒီပုႈ၀ဲခြါလ႕ အဂၚ(၂)ဂၚ သ့ဥတဖဥမ့ႈ၀ဲ (ပီလ္)ဒီး(အဲလ္ဘ႕ဥ)န႔ဥလီၚ’

(ပီလ္)န႔ဥအိဥဖ်ဲဥထီဥ၀ဲဖဲ (၁၉၁၇)နံဥဒီး သံ၀ဲဖဲ (၂၀၀၂)နံဥန႔ဥလီၚ’ အ၀ဲန႔ဥဖဲ အထီဥတီၚထီကေိအခါ အ၀ဲႏုဏလီၚ၀ဲဆူ (ဒီၚမနံၚကၚ) အတႈကရ႕ကရိၚပူၚန႔ဥလီၚ’ ပႈဒိဥ (၀ံၚလံၚဎၚမ္) ဒီးအီၚန႔ဥ အသးန႔ဥကြံဏလိဏသး (၉)နံဥလီၚ’ ဖဲအ၀ဲ ဒုးသ့ဥညါ အဟံဥဖိဃီဖိလ႕ အဆ႕တဲဏလီၚအသးလ႕ အကကဲထီဥ (ဒီ္းမနံၚကၚ) သီခါတဂၚန႔ဥအခါ အမိႈစံးအီၚလ႕ တခ်ဳးလ႕ နဒုးသ့ဥညါဒံးဎၚဘဥန႔ဥ အခါ ဎသ့ဥညါဎဲလံအဂ့ႈ စံး၀ဲန႔ဥလီၚ’ အ၀ဲစ့ႈကီး မ့ႈပွၚတဂၚလ႕ အဟီတရၚ စံဥတဲၚတဲလီၚတႈ ဒီးကြဲး၀ဲ လံဏ လ႕အဘဥဃဏဒီး နီႈသးအဂီႈ အါဘ့ဥန႔ဥလီၚ’

ပႈဒိဥ(အဲလ္ဘ႕ဥ)န႔ဥ အိဥဖ်ဲဥထီဥ၀ဲဖဲ (၁၉၁၁)ဒီး လ႕အဒီပုႈ၀ဲႈအက်ါ ဖဲအသးနံဥအိဥ၀ဲ (၄၆)နံဥအခါ မံမုဏ၀ဲလ႕ခရံဏပူၚန႔ဥလီၚ’ ဒ္အဒီပုႈ၀ဲခြါ (၄)ဂၚလ႕ဏ ကဲထီဥ၀ဲ (ဒီၚမနံၚကၚ) သီခါသ့ဥတဖဥအသိး လ႕အဒီပုႈ၀ဲႈ အက်ါခဲလ႕ဏ ပိဏမုဥဖိ(၃)ဂၚစ့ႈကီး ကဲထီဥ၀ဲ (ဒီၚမနံၚကၚ)ဖံ၀ါသ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’

အ၀ဲသ့ဥ(၃)ဂၚအမံၚမ့ႈ၀ဲ Sr.Clare, Sr. Regina Ann, Sr. Dorothy သ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ အဒီပုႈ၀ဲႈလ႕အဂၚသ့ဥတဖဥ အမံၚမ့ႈ၀ဲ Ramond, Joseph, Mary သ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ အ၀ဲသ့ဥမ့ႈ ပွၚလ႕ ဆီဟံဥဆီဃီသ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ အဒီပုႈ၀ဲႈ အသဒါဖိ ပႈဒိဥ (ဖရဲဥ)န႔ဥ အပူၚကြံဏတနံဥ လါဒံၚစ့ဘ႕ဥ အပူၚအသးသမူ ဟးထီဥ၀ဲအဃိယ လ႕(ဒီးမနံၚကၚ) တႈကရ႕ကရိပူၚ (Hinnebusch) အဟံဥဖိဃီဖိပူၚ မၚကတ႕ႈကြံဏ၀ဲန႔ဥလီၚ’

ဒ္လဲဥဂ့ၚဒ္လဲဥဂ့ၚ မ့ႈလ႕အသးအိဥ ဟ့ဥလုႈထီဥအဖိသ့ဥတဖဥလ႕ (ဒီၚမနံၚကၚ) တႈကရ႕ကရိပူၚအဃိယ မ့ႈတႈမၚလီၚမႈကြံဏအီၚ တသ့ဘဥ အိဥတ့ႈ၀ဲယ ဘဥတႈပဏပနီႈဃဏအီၚ ဒ္တႈစံဥစိၚတဲစိၚ အသိးန႔ဥလီၚ’ အ၀ဲသ့ဥမ့ႈ ဖိသ့ဥတဖဥလ႕  သူဥမံသးမံ ဘဥသူဥဘဥသးယ ကဲဘ်ဳးကဲဖွိဥလ႕ မိႈပႈ သ့ဥတဖဥ အဂီႈန႔ဥလီၚ’

မ္ပကကြႈလိအ၀ဲသ့ဥ အတႈအိဥမူယ တႈလုႈထီဥသး လ႕ဎြၚအိဥဒီး မ္ပကဂုဏက်ဲးစ႕ၚ မၚတႈလ႕ဎြၚ တႈဖံးတႈမၚအပူၚန႔ဥတက့ႈ’ တမ့ႈထဲ ပကဘဥမၚတႈလ႕  ဎြၚတႈဖံးတႈမၚအဂီႈ ဎိဎိဘဥ မ္ပကမ့ႈ ပွၚလ႕ အကဲထီဥတႈဒံဥတႈဒိ တႈဒိဂ့ၚတဲဘဥလ႕ ပဟံဥဖိဃီဖိဂီႈယ ဒီးလ႕ပွၚအါဂၚ ဂီႈန႔ဥ မ္ကပကဂုဏက်ဲးစ႕းသကိးတက့ႈ’

လ႕တႈကြႈကီဒိကနဥတႈရဲဥလီၚက်ဲၚလီၚအံၚအဂီႈ ဆီဥလီၚတႈဂီၚမူအိဥဖဲအဖီလဏအံၚ ဒီးကြႈကီဒိကနဥအီၚသ့၀ဲနဥ့လီၚ