နဲဥလစ့ဥမဥဒဲလါ အဂ့ႈဖုႈကီႈ

နဲဥလစ့ဥမဥဒဲလါ အဂ့ႈဖုႈကီႈ

မ့ႈ၀ဲကလံၚထံး ကီႈ Africa ထံရူႈကီႈသဲးခိဥနဥတဂၚအံၚနဥ့လီၚ’ Nelson Mandela မ့ႈ၀ဲပွၚလ႕အမၚတႈဆူဥဆူဥကလဲႈ လ႕အခီဥဆ႕ႀတီဆ႕၀ဲ ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ အတႈနီၚဖးပဏကပၚလိဏအသး (Anti-apartheid Movement) နဥ့လီၚ’ ဖဲ ၁၉၄၂ အနံဥ ပဏဖွိဥဃုဏလိဏအသးဒီး African National Congress, ဒီးလ႕ Congress အံၚအပူၚ ပွၚကီႈ Africa ဖိသးစႈသ့ဥတဖဥ ပဏဖွိဥထီဥအသး ဒီးကိးလီၚအသးလ႕ Africa သးစႈကရ႕ (African National Congress Youth League)နဥ့လီၚ’ သးစႈသ့ဥတဖဥအံၚ အတႈပညိဏ မ့ႈ၀ဲဒ္သိး အကသ့လဲလိဏကြံဏ Congress အံၚဆူ တႈဟူးဂဲၚဖံးမၚတႈအဂံႈအဘါဖးဒိဥတမံၚယ ဒီးက်ဲးစ႕ၚမၚနဥ့၀ဲ တႈဂံႈတႈဘါလ႕ ပွၚခိခိဥသ၀ီပူၚ အကကြဲႈဒီးအကကြဲႈသ့ဥတဖဥ လီၚဆီဒဥတႈလ႕ ပွၚထူစံဥမၚခုးဖိ ဒီးပွၚဖံးတႈမၚတႈဖိ လ႕အကလုႈတအိဥ၀ဲနီတမံၚလ႕ ထံကီႈပဒိဥအအိဥနဥ့လီၚ’

ဖဲ ၁၉၄၉ အနံဥယ သးစႈအကရ႕အံၚ စးထီဥသူ၀ဲတႈအက်ိၚအက်ဲၚတမံၚလ႕အမ့ႈ တႈပဏဖ်ါထီဥတႈအိဥလ႕အ၀ဲသ့ဥအသးပူၚ (လ႕အဲကလံးအက်ိဏ Boycottယ Strike, Civil Disobedience, Non-Cooperation) တဒိကနဥမၚဃုဏထံကီႈပဒိဥလ႕ၚဘဥဒီးယ က်ဲးစ႕ၚသကိး၀ဲဒ္သိး အ၀ဲသ့ဥကဘဥတႈတူဏလိဏအီၚဒ္ ပွၚထံဖိကီႈဖိလ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚသ့ဥတဖဥအဂီႈယ ဒီးကဒိးနဥ့ဘဥ၀ဲ ဟီဥခိဥတႈဖံးအီဥမၚအီဥအလီႈယ ကဒိးနဥ့ဘဥ၀ဲ တႈကူလဲဥမၚကၚအတႈခြဲးတႈဎဏ လ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚယ ဒီးတႈမၚလိကလီဘဥတႈ (free education) လ႕ဖိဒံဖိသဥသ့ဥတဖဥအဂီႈနဥ့လီၚ’

လ႕ Nelson Mandela အတႈကဲခိဥကဲနဥအဖီလဏအပူၚ African National Congress လဲၚပိဏထြဲ၀ဲ တႈမၚဃူလိဏဖိးလိဏက့ၚတႈအက်ဲနဥ့လီၚ’ ပွၚတူဥဘဥ တႈဆီဥသနံးမၚန႕ၚအ၀ဲသ့ဥ  ဖဲအပူၚကြံဏအနံဥအဆံဒီးအဆံသ့ဥတဖဥအဃိ ဘဥဆဥ လ႕တႈမၚဆ႕က့ၚတႈအလီႈ Mandela က်ဲးစ႕ၚဃုထံဥနဥ့က်ဲလ႕ Democracy အတႈပ႕တႈၿပးလ႕အအိဥ၀ဲဒီး ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ အတႈပ႕ဆွ႕မၚဃုဏသကိးတႈ အတႈအိဥအသးအပူၚနဥ့လီၚ’ Mandela မၚ၀ဲအတႈလဲၚအိဥသကိး ခိဥနဥလ႕အတမုဏတလး၀ဲဒီး ပွၚလ႕အဖံးအညဥအလြြဲဥတဒ္သိးလိဏအသးဒီးအီၚသ့ဥတဖဥ အါစုးအါဘ်ီယ ဒ္သိးအကပဏဖ်ါထီဥ၀ဲ တႈပ်ႈကြံဏပွၚသ့ဥတဖဥအံၚအတႈကမဥအဂီႈနဥ့လီၚ’ ပဒိဥပပွႈလ႕ Mandela ကဲခိဥကဲနဥအီၚအံၚ ဒုးအိဥထီဥ၀ဲ Commission လ႕တႈတီတႈလိၚယ တႈမၚဃူလိဏဖိးလိဏက့ၚတႈအဂီႈနဥ့လီၚ’

SOURCE: NELSON MANDEL WIFIPEDIA