စီဆွံ ဎိၚဟဥ ဒံးပရံၚတိဏ အမုဥဘူဥနံၚ ဖ့ၾဘဴးအါရံ ၄သီ (St.John De Britto, SJ)

စီဆွံ ဎိၚဟဥ ဒံးပရံၚတိဏ အမုဥဘူဥနံၚ  ဖ့ၾဘဴးအါရံ ၄သီ (St.John De Britto, SJ)

စီဆွံ ဎိၚဟဥ ဒံးပရံၚတိဏ န႔ဥ အိဥဖ်ဲဥထီဥ၀ဲ လ႕ ပွၚကဲဒိဥ ထူးထီဥ၀ဲ အဒူဥဖိ ထ႕ဖိ တဒူဥ လ႕ကီႈပိးတူဥကံး လ့စ္စဘိ ၀့ႈ အပူၚန႔ဥလီၚ’ ဖဲလ႕ အ၀ဲ ဆိက့၀ဲ အါအါ ကလဲဏအဆ႕ ကတီႈန႔ဥ အမိႈပႈ သ့ဥတဖဥ ဃ့ထုကဖဥ န႔ႈက့ၚ၀ဲ လ႕ စီဆွံ ဖရဥစ့ဥ ဇ့ဘံဎဲ လ႕ အမ့ႈ၀ဲ ပွၚပိးတူဥကံး ထံဖိကီႈဖိ သ့ဥတဖဥ အသန႔ၚ အသး ပွၚစီဆွံ တပါ အအိဥ န႔ဥ အခါ အ၀ဲ အတႈဆါ ဘ်ါက့ၚ၀ဲန႔ဥလီၚ’ စီဆွံ ဎိၚဟဥ ဒံးပရံၚတိဏ အံၚ မ့ႈ Jesuit (ခရံဏ)အကရ႕ ကရိ ဖိတဂၚန႔ဥလီၚ’ သးတးဒီး အ၀ဲန႔ဥ အတႈသူဥဆူဥသးဆူဥ လ႕ အကမၚ၀ဲတႈသးခုကစီဥ ဒ္ စီဆွံ ဖရဥစ့ဥဇ့ဘံဎါ အသိး ဒီးသးအိဥလဲၚမၚက့ၚ၀ဲ တႈအိဥဖွိဥအတႈမၚ လ႕ ကီႈရူရပၚ ဒီး ကီႈအ့ရွ့ဥ အပူၚန႔ဥလီၚ’

ဒံးပရံၚတိဏ န႔ဥ လဲၚႏုဏလီၚ၀ဲ ဆူ Jesuit အကရ႕ကရိအပူၚ ဒီး ဒိးန႔ႈဘဥက့ၚ၀ဲ သီခါ အလီႈအလး၀ံၚ အလီႈခံ အဒူဥဖိထ႕ဖိ ဒီး အဘူးအတံၚ လ႕အမ့ႈ ပွၚတူႈဒိဥ ကီႈဒိဥ သ့ဥတဖဥ တဘဥ၀ဲအသးဘဥ ဒီး ၾတီဃဏက့ၚ၀ဲ အကလုဏကလုဏဘဥဆဥ အ၀ဲဒီး အတႈသကိး ၂၇ ပါ န႔ဥ လဲၚ၀ဲဆူ ကီႈအံၚဒံဥဎ မတူဥရၚ ဖဲ ၁၆၆၂ အနံဥ လါဒံဥဇ့ဘ႕ဥ ၁၇ သီအနံၚ န႔ဥလီၚ’ လ႕တႈကီတႈခဲ အကလုဏကလုဏ အက်ါ တႈက်ဲစ႕ၚ လ႕ တႈသူဥဆူဥသးဆူဥ အဃိ မၚန႕ၚလဲၚခီဖ်ိက့ၚ၀ဲန႔ဥလီၚ’ ဖဲ ၁၆၈၂ အနံဥန႔ဥ အ၀ဲ ကဲထီဥဘဥ ခိဥနဥ တဂၚ ဖဲလ႕ ကီႈအံဒံဥဎ အတႈအိဥဖွိဥ အတႈဖံးတႈမၚ အပူၚန႔ဥလီၚ’

ဖဲဆ႕ကတီႈန႔ဥအခါ စီၚပၚသ့ဥတဖဥ တႈဒူးတႈဎၚ ကဲထီဥ၀ဲလ႕ ထံကီႈ အပူၚ အဃိ လ႕တႈလီႈသ့ဥတဖဥ န႔ဥအပူၚ တႈဘံဥတႈဘ႕ တအိဥလ႕ဏ၀ဲ ဘဥအဃိ ပွၚအါဒ္အါဂၚ တူႈဘဥခီဥဘဥ ဆဲးမဲဏဘဥ၀ဲ ဒီး တႈကီတႈခဲန႔ဥလီၚ’ လ႕န႔ဥ အမဲဏညါ တႈအီဥတႈအီ လီၚတူႈလီၚကဏ၀ဲယထံဒိဥ၀ဲယဒီး တႈဟူဥ တႈျပဥတႈ သ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲအါထီဥ၀ဲ စ့ႈကီးန႔ဥလီၚ လ႕တႈသ့ဥတဖဥ န႔ဥအက်ါ  လ႕မုဥနၚ ဒီး မုဥဆါ က်ဲစ႕ၚ မၚစ႕ၚန႔ႈ က့ၚပွၚသ့ဥတဖဥ န႔ဥလီၚ’ မ့ႈလ႕ အအဲဥ၀ဲ တႈမၚခ့ပွၚ အတႈဖံးတႈမၚ အါအါ ကလဲဏ အဃိသတး ဒီး ကူသိးက့ၚ၀ဲ ဆ့ကဥ သ့ဥတဖဥ ဒ္သိးသိး ဒီး ပွၚလ႕ အအိဥဖဲ တႈလီႈသ့ဥ တဖဥ အပူၚန႔ဥလီၚ’ ဘဥဆဥ ပွၚလ႕ အကြႈ အ၀ဲသ့ဥတ ဘဥ အမဲဏဘဥ သ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲအါအါ ဂီႈဂီႈ ဒီး အ၀ဲသ့ဥတဖဥ ဘဥတႈမၚဘ်ံၚ မၚဖုး အ၀ဲ သ့ဥ ဒီး ဖီဥန႔ႈက့ၚ အ၀ဲသ့ဥ ဒီး မၚအ႕မၚနး ထူ၀ဲ တီႈ၀ဲ အကလုဏကလုဏ၀ံၚ ဒီး ဒုးထူးဖ်ဲးထီဥက့ၚ အ၀ဲသ့ဥန႔ဥလီၚ’

ဖဲ ၁၆၈၃ အနံဥန႔ဥ ဒံဥပရံၚတိဏ က့ၚက့ၚ၀ဲဆူ ကီႈဎူရပဥ တကပၚ ၀ံၚ အ၀ဲစံးတဲဏပဏဖ်ါထီဥက့ၚ အ၀ဲ အတႈအိဥဖွိဥ တႈဖံးတႈမၚ လ႕ အဘဥလဲၚခီဖ်ိ ဆ႕ဥမဲဏ ဘဥက့ၚ၀ဲ သ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ’ ၁၈၉၀ အနံဥန႔ဥ အ၀ဲ ဒီး အတံၚသကိး Jesuit အသီခါ (၂၅) ပါ က့ၚကဒါ က့ၚ၀ဲ ဆူ ကီႈ အံၚဒံဥဎ န႔ဥလီၚ ဖဲလ႕က်ဲ တ၀ဏအပူၚ မူခိဥကလံၚ သီဥဂီၚ ကလံၚမုဏတြဥ၀ဲ အဃိ အတံၚသကိး တနီၚနီၚ သ့ဥတဖဥ သံကြံဏ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ’ ဖဲအ၀ဲ က့ၚတူႈက့ၚ၀ဲ ဆူ ကီႈအံဒံဥဎ ၀ံၚအလီႈခံ လ႕ကီႈအံဒံဥဎ ထံကီႈ အစီၚပၚဖိခြါ တပါ ဒီး ထံဖိကီႈဖိ အါဒ္အါဂၚ ကဲထီဥက့ၚ၀ဲ ပွၚကဲးသလံးဖိန႔ဥလီၚ’ ဖဲထံကီႈန႔ဥ အပူၚ ပွၚလ႕ အကြႈအီၚ တဘဥမဲဏဘဥနါ ဘဥသ့ဥတဖဥ ဟီဟးထီဥကြံဏ အီၚလ႕ ထံကီႈအပူၚဘဥဆဥ အ၀ဲတဟးထီဥက့ၚ၀ဲဘဥ ဒီးပတုၚလ႕ ခံကတ႕ႈ ပွၚသ့ဥတဖဥ ဖီဥန႔ႈက့ၚ အီၚဒီး မၚအ႕မၚနး အီၚ၀ံၚ ဖဲ၁၆၉၃ အနံဥ လါဖ့ၾဘဴးအါရံၚ ၄ သီအနံဥန႔ဥ အ၀ဲ ဘဥတႈမၚသံကြံဏအီၚန႔ဥလီၚ’

အ၀ဲန႔ဥ ဘဥတႈပဏထီဥအီၚဆူ ပွၚစီဆွံ မၚထူရဥ အလီႈအလး ဖဲလ႕ ပႈပါ ပံဥအု ၁၂ ဂၚတဂၚ အစုပူၚ လ႕ (၁၉၄၇) အနံဥန႔ဥလီၚ’ ဖဲတႈလီႈလ႕ စီဆွံ ဒံဥပရံၚတိဏ ဘဥတႈမၚသံအီၚ တႈလီႈပူၚ အဖီခိဥန႔ဥ ဘဥတႈသူဥထီဥက့ၚ၀ဲ တႈဘါသရိဥတဖ်႕ဥ ဒ္လ႕ တႈကသ့ဥနီဥထီဥက့ၚ အ၀ဲဒီး ကသ့သန႔ၚ ထုကဖဥက့ၚတႈခီဖ်ိလ႕ ပွၚစီဆွံအံၚန႔ဥလီၚ’ ဒံဥပရံၚတိဏ အမုဥဘူဥနံၚအံၚ ဘဥတႈမၚ အသးလ႕ လါဖ့ၾဘဴးအါရံၚ ၄ သီ အနံၚန႔ဥလီၚ’