ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အခြဲးအဎဏဒီး အတႈဘဥမူဘဥဒါ သ့ဥတဖဥအဂ့ႈ (၁၀ယ၈ယ၂၀၂၂)

The Rights and Responsibilities of Worker  (၁၀ယ၈ယ၂၀၂၂)

ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အခြဲးအဎဏဒီး အတႈဘဥမူဘဥဒါ သ့ဥတဖဥအဂ့ႈ

တႈလ႕ပတႈအိဥဖွိဥကရ႕မိႈပွႈ အတႈပဏသူဥပဏသးလ႕  အတႈဖံးတႈမၚအဖီခိဥန႔ဥ အိဥ၀ဲဒဥဒ္လဲဥ’ အိဥ၀ဲဒဥဒ္အံၚန႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈမၚန႔ဥ ကမဥမ့ႈ၀ဲဒဥ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ကဂ့ၚထီဥ၀ဲဒဥ  အဂီႈန႔ဥလီၚ’ အခီပညီန႔ဥမ့ႈ၀ဲဒဥ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အတႈခြဲးတႈ ဎဏကဘဥအိဥ၀ဲဒဥဒီး တႈခြဲးတႈဎဏအံၚန႔ဥ တဘဥမၚတရီတပါအီၚ တဂ့ၚန႔ဥလီၚ’

တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲဒဥခံမံၚ န႔ဥလီၚ’(၁) တႈခြဲးတႈဎဏလ႕အကဟုကဎဏပွၚတႈမ႕ဖိသ့ဥတဖဥ အတႈဘဥမူဘဥဒါလ႕ ဟံဥဖိဃီဖိသ့ဥတဖဥ အတႈဘဥလိဏ န႔ဥလီၚ’(၂) တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ အထီဒါပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥအသူးအ သ့ဥန႔ဥလီၚ’ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အတႈဖံးတႈမၚ မ့ႈတအိဥဘဥန႔ဥ ဒီး ဟံဥဖိဃီဖိသ့ဥတဖဥ တုႈဘဥတႈကီတႈခဲ တႈဖွီဥတႈနး လ႕အတႈအိဥတႈဆိး  တႈအီဥတႈအီအဂီႈ န႔ဥလီၚ’ပမ့ႈစံး၀ဲလ႕ တႈမၚလ႕အတီ အလိၚန႔ဥ မ့ႈတႈအရ့အကါဒိဥန႔ဥ ပဃုန႔ဥက်ိဥစ့ န႔ဥလီၚ’ဘဥမနုအဃိလဲဥ ယ တႈဃုန႔ဥက်ိဥစ့န႔ဥ မ့ႈ၀ဲဒဥ အက်ိၚအိဥ ၀ဲအါမံၚန႔ဥလၚီ’ ပတႈအိဥဖွိဥကရ႕မိႈပွႈ သိဥသီ၀ဲဒဥလ႕ တႈမၚအဖီ ခိဥဒီး ဟံဥဖိဃီဖိအဖီခိဥန႔ဥ ပမ့ႈကြႈဒီး  အိဥ၀ဲဒဥက်ဲ (၃) ဘိန႔ဥလီၚ’

(1)The right to work ” တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ ကဘဥမၚတႈဖံးတႈမၚ တႈအိဥဖွိဥကရ႕မိႈပွႈသိဥသီ၀ဲဒဥ ပွၚကိးဂၚဒဲးန႔ဥ တႈခြဲးတႈဎဏအိဥ၀ဲ လ႕ကဘဥဖံးတႈမၚတႈန႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈဖံးတႈမၚန႔ဥ မ့ႈ၀ဲဒဥက်ဲ လ႕ကမၚလ႕ၚပွဲၚ၀ဲဒဥဟံဥဖိဃီဖိ သ့ဥတဖဥအတႈဘဥမူဘဥဒါလ႕ ကလုႈအီဥလုႈအီ၀ဲဒဥအ၀ဲ သ့ဥတဖဥအဂီႈဒီး အ၀ဲသ့ဥဟံဥဖိဃီဖိ သ့ဥတဖဥအဂီႈ န႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈဖံးတႈမၚန႔ဥ မ့ႈက်ဲတဘိဒ္လဲဥ တႈဖံးသကိမၚသကိးတႈ လ႕ဎြၚအတႈတ့တႈဘီွကဒိဥထီဥ လဲႈထီဥအဂီႈန႔ဥလီၚ’ တႈဖံးတႈမၚ မ့ႈတအိဥဘဥန႔ႈဒီး ပွၚကညီဖိသ့ဥတဖဥ ကဎဲႈအ တႈခဲလ႕ဏလီၚမႈ၀ဲလ႕ အတႈအိဥမူအပူၚ သ့န႔ဥလီၚ’

(2) A Just wages” အဘူးအလဲလ႕  အတီတလိၚ’ တႈဖံးတႈမၚအဘူးအလဲလ႕ အတီအလိၚ ကဘဥအိဥ၀ဲဒဥလ႕ ပွၚတႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ အဂီႈန႔ဥ မ့ႈအရ့အကါဒိဥ၀ဲမးန႔ဥလီၚ’ တႈမၚ ကစႈဒီး တႈမၚဖိသ့ဥတဖဥအဘ႕ဥစ႕ၚ တႈမၚအဘူးအလဲအတီ အလိၚမ့ႈတအိဥဘဥန႔ႈဒီး လ႕ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥအဂီႈ တုႈခီဥဘဥ၀ဲ တႈဖွီဥတႈနးန႔ဥလီၚ’ လ႕အဟံဥဖိဃိဖိသနဏက့ ကလုႈအီဥလုႈအီ၀ဲဒဥ တညီလ႕ၚ၀ဲဒဥ ဘဥလီၚ’

(3) Respect for the workers family - တႈဘဥပဏဒိဥပဏကဲ တႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ အဟံဥဖိဃီဖိန႔ဥလီၚ’ တႈလ႕ပွၚကညီတဂၚလႈ လႈအိဥဒီး အဟံဥဖီဃီဖိ ဒီးအဒီပုႈ၀ဲႈန႔ဥလီၚ’

တႈလ႕ပွၚမၚတႈဖိ တဂၚန႔ဥ မၚ၀ဲဒဥလ႕အဂီႈဒီး အပွၚဟံဥဖိဃီဖိအဂီႈ န႔ဥလီၚ’တႈမ့ႈ ပဏဒိဥပဏကဲ ပွၚမၚတႈဖိမ့ႈတအိဥဘဥန႔ဥဒီး အဟံဥဖိဃီဖိန႔ဥ ပတ ပဏဒိဥပဏကဲအီၚဘဥန႔ဥလီၚ’ တႈပဏကဲပွၚမၚတႈဖိတဂၚ မ့ႈအိဥန႔ဥဒီး အ၀ဲဟံဥဖိဃီဖိသနဏက့ ကပဏဒိဥပဏကဲအီၚ န႔ဥလီၚ’ တႈလ႕ပွၚက ညီတဂၚလႈလႈန႔ဥ အတႈသးအိဥဒီး အတႈသ့တႈဘဥ သ့ဥတဖဥ န႔ဥအိဥလီၚဆီလိဏအသး တဒ္သိးလိဏအသးအဃိ တႈဘဥပဏဒိဥ လီၚသးန႔ဥ မ့ႈအရ့အကါဒိဥနးမး န႔ဥလီၚ’

တႈလ႕တႈဖံးတႈမၚန႔ဥ မ့ႈတႈဟ့ဥမၚစ႕ၚပွၚကညီသ့ဥတဖဥ အသူးအသ့ဥန႔ဥလီၚ’ တႈလ႕ တႈမၚခဲလ႕ဏတမံၚလႈလႈန႔ဥ မ့ႈဟ့ဥ၀ဲဒဥတႈအိဥတႈဆိးလီႈ  ဒီး အံၚက့ၚကြႈက့ၚ၀ဲဒဥ မၚစ႕ၚကဟုကဎဏ၀ဲ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အသူးအသ့ဥ န႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈမၚကစႈန႔ဥ ကဘဥမ႕၀ဲဒဥ အတႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ လ႕အႀက႕းဒီးအႀက႕းန႔ဥလီၚ’

ဖဲဒဥလ႕အမၚ န႕ၚတႈန႔ဥလီၚ’ သုတဘဥမ႕အီၚတလ႕လ႕ အဖံးတႈမၚတႈအပူၚန႔ဥ ဘဥ’ တႈလ႕အဘဥဒီးအဘဥ သုမ့ႈတမ႕အီၚဘဥန႔ဥဒီး မ့ႈဒဥသု မၚဖွီဥမၚနးအီၚန႔ဥလီၚ’ တႈအံၚတမ့ႈတႈတီတႈလိၚလ႕ ပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥအဖီခိဥ န႔ဥဘဥ’ ပွၚလ႕တႈမၚကစႈန႔ဥ အမူအဒါဘဥ အိဥ၀ဲဒဥဒ္လဲဥ’ လ႕အပွၚတႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ အဖီခိဥဒ္သိးတႈဘံဥ တႈဘ႕ကအိဥဘဥအဂီႈန႔ဥလီၚ’

တုၚဒဥဒ္လ႕ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ထံဥဘဥတႈကီတႈခဲ တႈနးတႈဖွီဥအခါ အ၀ဲသ့ဥမူဒါအိဥ၀ဲလ႕ ကဘဥကြႈထြဲမၚစ႕ၚ ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ’ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥခဲလ႕ဏန႔ဥ အခြဲးအဎဏကဘဥအိဥ၀ဲဒဥ ဒ္လဲဥ’ ကဘဥအိဥ၀ဲဃူဃူဖိးဖိး န႔ဥလီၚ’ ဒီးပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အကစႈသနဏက့ တႈဃူတႈဖိး ကဘဥအိဥ၀ဲဒဥ န႔ဥလၚီ’ ပတႈအိဥဖွိဥစံး၀ဲဒဥ ပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥခဲလ႕ဏန႔ဥ ဘဥတႈတုႈလိဏအီၚဒ္သိးသိးဒီး ကဘဥတုႈ လိဏအသးဒ္သိးသိးခဲလ႕ဏ န႔ဥလီၚ’

တႈဖံးတႈမၚတမံၚလႈလႈ တခါလႈလႈန႔ဥ တႈမၚအခြဲးအဎဏဒီး အတႈဘဥမူဘဥဒါ မ့ႈအိဥလ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚ လ႕တႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ အဂီႈန႔ႈဒီး တႈအံၚန႔ဥမ့ႈ၀ဲဒဥ တႈပဏဒိဥပဏကဲ ဎူးဎီဥပဏကဲ ပွၚကညီဖိသ့ဥ တဖဥအတႈအိဥမူ ဒီးအသူးအသ့ဥဂ့ၚဂ့ၚ ဒ္သိးဎြၚအကစႈ အံးထြဲ ကြႈထြဲ ကဟုကဎဏ၀ဲဒဥ အတႈဘဥတ့သ့ဥတဖဥ အသိးန႔ဥလီၚ’  ဒ္န႔ႈအသိး တႈမၚကစႈဒီး အပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥအက်ါ တႈဖံး ဃုဏမၚသကိးတႈလ႕ တႈဃူတႈဖိးယတႈအဲဥတႈကြံဒီး တႈတီတႈလိၚ ဘဥအိဥ၀ဲဒဥထီဘိ န႔ဥလီၚ’