ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥအမုႈနံၚ လါဎူၚ ၂၀ သီ ၂၀၁၉

ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥအမုႈနံၚ လါဎူၚ ၂၀ သီ

ဆ႕ကတီႈလ႕အမ့ႈ ကိးမံးနံးဒဲးအကတီႈ ပွၚအဂၚ ၂၀ သ့ဥတဖဥ ဘဥပဏတ့ႈကြံဏတႈခဲလ႕ဏလ႕အအိဥဒီးအီၚ ဒီးဘဥဃ့ဥပူၚအသးလ႕တႈဒုးတႈဎၚယ တႈမၚအ႕မၚနးအ၀ဲသ့ဥအဃိနဥ့လီၚ’ ပွၚလ႕အဘဥပဏတ့ႈကြံဏအလီႈအက်ဲဒီး ဘဥသုးလီႈသုးက်ဲသ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲအကလုႈကလုႈနဥ့လီၚ’

ပွၚဘဥကီဘဥခဲလ႕ ပွၚကိးအီၚလ႕ Refugees လ႕အဘဥပဏတ့ႈကြံဏ အဟံဥအဃီ အထံလီႈကီႈပူၚယ မ့ႈလ႕အဘဥပ်ံးဘဥဖုး၀ဲ တႈမၚအ႕မၚနးအ၀ဲသ့ဥ မ့ႈလ႕အကလုႈလီၚဆီလိဏအသးဒီးပွၚအဂၚယ မ့ႈလ႕အတႈဘူဥတႈဘါအဃိယ မ့ႈလ႕အကရ႕ကရိတဒ္သိးလိဏအသးယ မ့ႈအတထံဥအတႈဆိကမိဥ လီၚဆီလိဏအသး ဘဥဃးဒီးပွၚကညီဂ့ႈ၀ီမ့ႈဂ့ၚ ဘဥဃးဒီးထံရူႈကီႈသဲးမ့ႈဂ့ၚ ဘဥတႈဂံႈထီဥဒြးထီဥအီၚဒ္ ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥ ဒ္ဘီမုႈစ႕ဖွိဥပဏလီၚ၀ဲတႈဂ့ႈအံၚအခီပညီ ဖဲ ၁၉၅၁ အနံဥအသိးနဥ့လီၚ’ ပွၚဘဥကီႈဘဥခဲ အါဒံအါဂၚသ့ဥတဖဥ လဲၚတုၚ၀ဲဆူတခီဘီမုႈ မ့ႈလ႕န’ဆ႕ႈတႈတတ႕ႈတနါမ့ႈဂ့ၚယ မ့ႈလ႕တႈတတ႕ႈတနါလ႕ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥ ဒုးအိဥထီဥအီၚမ့ႈဂ့ၚနဥ့လီၚ’

ပွၚဘဥကီဘဥခဲအဂၚတကလုႈမ့ႈ၀ဲ လ႕ကိးလၚ၀ါအက်ိဏ Asylum Seekers ဒီးမ့ႈပွၚသ့ဥတဖဥလ႕ အဘဥပဏတ့ႈကြံဏအဟံဥအဃီ ဒ္ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥအသိးယ ဘဥဆဥအ၀ဲသ့ဥ အတႈပဏဖ်ါထီဥအတႈဂ့ႈတႈက်ိၚ ဆူထံကီႈတႈလီႈတႈက်ဲလ႕ အ၀ဲသ့ဥလဲၚတုၚ၀ဲအပူၚ တကြႈထံဆိကမိႈ တဆ႕တဲႈဒ္၀ဲပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ အတႈဂ့ႈ အတႈအိဥအသး ဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥဒ္ဘဥနဥ့လီၚ’

ပွၚအိဥဒ္၀ဲအဂၚတဖု လ႕ကိးလၚ၀ါအက်ိဏ ပွၚကိး၀ဲလ႕ Internally Displaced Persons (IDP) ဒီးမ့ႈ၀ဲပွၚသ့ဥတဖဥလ႕ အတလဲၚတုၚ၀ဲဆူ တခီဘီမုႈဘဥဒီး အိဥဒဥ၀ဲလ႕ကစႈဒဥ၀ဲအထံလီႈကီႈပူၚ ဘဥဆဥဘဥသုးလီႈသုးက်ဲလ႕ တႈလီႈအလီၚဆီ၀ဲလ႕ အကစႈဒဥ၀ဲအထံလီႈကီႈပူၚနဥ့လီၚ’

ပွၚအဂၚတဖုမ့ႈ၀ဲ လ႕ကိးလၚ၀ါအက်ိဏ ပွၚကိး၀ဲလ႕ Stateless Persons နဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ အကလုႈဒူဥတဘဥတႈအ႕ဥလီၚတူဥလိဏအီၚဘဥဒီး တမ့ႈစ့ႈကီးထံကီႈတဘ့ဥဘ့ဥ အထံဖိကီႈဖိဘဥနဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ တအိဥ၀ဲဒီးထံကီႈတဘ့ဥဘ့ဥ အတႈကြဲးနီႈကြဲးဃါဘဥဒီး တသ့ဒိးနဥ့ဘဥ၀ဲတႈဖံးတႈမၚ လ႕ထံကီႈအပူၚယ တသ့ဒိးနဥ့ဘဥ၀ဲစ့ႈကီး တႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အတႈကြႈထြဲမၚစ႕ၚယ တအိဥ၀ဲဒီးတႈကူဥဘဥကူဥသ့ အတႈခြဲးတႈဎဏသ့ဥတဖဥဘဥ နဥ့လီၚ’

ပွၚအိဥ၀ဲအဂၚတဖုလ႕ ပွၚကိး၀ဲလ႕ ကိၚလၚ၀ါအက်ိဏ Retunees နဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ လ႕အဆိအခါ မ့ႈ၀ဲပွၚဘဥကီဘဥခဲ ဒီးအခဲအံၚဟဲက့ၚတုၚ၀ဲဆူ အကစႈဒဥ၀ဲအထံလီႈကီႈပူၚ ဖဲအတႈအိဥ၀ဲလ႕ တခီဘီမုႈအပူၚ ၀ံၚအလီႈခံနဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ လိဏဘဥ၀ဲတႈကြႈထြဲမၚစ႕ၚအ၀ဲသ့ဥထီဘိ ဒ္သိးအကသ့တ့ဘွီထီဥက့ၚ အတႈအိဥမူအိဥဂဲၚ လ႕အကစႈဒဥ၀ဲ အထံလီႈကီႈပူၚအဂီႈနဥ့လီၚ’

SOURCE:

UNITED NATION