Radio Veritas Asia Buick St., Fairview Park, Queszon City, Metro Manila. 1106 Philippines | + 632 9390011-15 | +6329390011-15
ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥသီခါကရ႕ခိဥသ့ဥတဖဥအခိဥအနႈ အလံဏပရ႕
ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥသီခါကရ႕ခိဥသ့ဥတဖဥအခိဥအနႈ အလံဏပရ႕
ဆူသီခါကရ႕ခိဥသ့ဥတဖဥ ဒီး တႈအိဥဖွိဥကရ႕သ့ဥတဖဥလ႕ ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥအပူၚ
၁၂ အီးကထိဘ႕ဥ ၂၀၂၀
လ႕တႈဎူးဎီႈပဏကဲယ တႈသူဥခုသးခု ဒီးတႈအဲဥတႈကြံဏအပူၚ ဎဆ႕ဂ့ၚဘဥသု ဒ္သိးသုကအိဥဘဥဒီး တႈမုဏတႈခုဥအဂီႈနဥ့လီၚ’ ဎသးအိဥဟ့ဥဂံႈဟ့ဥဘါသု လ႕သုတႈဖးလံဏအပူၚယ လ႕သုတႈကြႈထံဆိကမိႈတႈအပူၚ ဒီးလ႕သုတႈထုကဖဥတႈအပူၚ ဘဥဃးဒီးပႈပါအလံဏထီလံဏမီ (Encyclical) လ႕အခိဥတီမ့ႈ၀ဲ Fratelli Tuttiယ ဘဥဃးဒီးဒီပုႈ၀ဲႈတႈရ့လိဏမုဏလိဏသး ဒီးပွၚကညီဂ့ႈ၀ီတံၚသကိးအတႈရ့လိဏသး ခီဖ်ိဎလံဏပရ႕အံၚနဥ့လီၚ’ ဖဲအဘဥတႈဃုထ႕ထီဥအီၚဒ္ပႈပါ၀ံၚ ဆ႕ကတီႈအဆိအခါအပူၚယ ပႈပါဆွဴးလီၚအခိဥ လ႕ပွၚကမ်႕ဥဖိသ့ဥတဖဥအမဲဏညါ ဒ္အအိဥဖွိဥရိဖွိဥသကိး၀ဲလ႕ စီၚပ့းတရူးအတႈလီၚပ်ီအပူၚ ဒီးကြဲမုဏအ၀ဲသ့ဥဒ္အစံး၀ဲယ”မ္ပကထုကဖဥနဥ့တႈလ႕ ပ၀ဲသ့ဥတဂၚဒီးတဂၚအဂီႈ နဥ့တက့ႈ’ မ္ပကဃ့ထုကဖဥနဥ့တႈလ႕ ဟီဥခိဥဒီဖ်႕ဥအဂီႈ ဒ္သိးဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏမုဏလိဏသး ကဒိဥထီဥဒီးဒိဥထီဥ၀ဲအဂီႈနဥ့တက့ႈ’
တႈအိဥဖွိဥကရ႕အိဥမူအိဥဂဲၚ၀ဲယ ဒီးကဘဥဒုးကမ႕ကမဥပွၚ ထီဘိနဥ့လီၚ’
၂၀၂၀ တနံဥအံၚ လ႕သု၀ဲသ့ဥအါဒံအါဂၚအဂီႈယ ဒီးလ႕သုပွၚကမ်႕ဥဖိသ့ဥတဖဥအဂီႈယ မ့ႈ၀ဲဆ႕ကတီႈလ႕အအိဥအသးဒီးတႈသဘံဥဘုဥယ တႈပ်ံၚတႈဖုးဒီး တႈတကဲထီဥကဲထီ သ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ မ့ႈတႈလ႕အတဎ႕ႈဃ႕၀ဲလ႕သုဂီႈယ မ့ႈတႈလ႕ ပွၚဘဥတႈမ႕ဆူဥအီၚ ဒ္သိးပွၚကဘဥအိဥလ႕ဟံဥပူၚ ဒီးပွၚကဘဥကးတံဥဃဥတႈဘါသရိဏသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ လံဏနံဥလံဏလါသ့ဥတဖဥ ဘဥအိဥကလီ၀ဲနဥ့လီၚ’ တႈမၚဘူဥမၚတီႈသ့ဥတဖဥစ့ႈကီး တအိဥလ႕ၚ၀ဲလ့ၚတက့ၚဘဥနဥ့လီၚ’ တႈသဥ၀ံၚလီၚဒိ အိဥအါထီဥ၀ဲလ႕ ပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိသ့ဥတဖဥအက်ါနဥ့လီၚ’ ဒ္အလုႈအလႈဟဲ၀ဲအသိး ပဘဥဎိဏတႈလ႕ ခါဆူညါအဂီႈနဥ့လီၚ’ ဘဥဆဥ ပႈပါဖရဥစ့း မ႕နႈ့ဆီဥခံပွၚ ဒ္သိးပသုတမၚ တႈစံးဆ႕က့ၚတႈ ထဲလ႕တႈမၚဖီခိဥတႈလ႕အတဎိဏ၀ဲ ဖဲတႈနးတႈဖွီဥအကတီႈအံၚ အဖ႕မုႈနဥ့လီၚ’ လ႕တႈအိဥကရ႕အတႈဖံးတႈမၚအပူၚ ပတဆိကတီႈ၀ဲလ့ၚတက့ၚဘဥနဥ့လီၚ’ အအံၚမ့ႈဆ႕ကတီႈလ႕ ပကဘဥတ့ဘွီထီဥ တႈပဏကဲလိဏသးတဂၚဒီးတဂၚယ ဒီးအိဥမူသကိး ဒ္ဟီဥခိဥလ႕ပဆ႕မုဏလဥ၀ဲ ဒ္သိးအကမ့ႈ၀ဲလ႕ခါဆူညါအသိးနဥ့လီၚ’ တႈအိဥဖွိဥကရ႕မ့ႈအိဥမူအိဥဂဲၚ၀ဲဒီး ကဘဥဒုးကမ႕ကမဥပွၚထီဘိနဥ့လီၚ’
မ္ပသုတပ်ဲ၀ဲဒ္သိး တႈသးခုကစီဥအတႈသူဥဖွံသးညီ ကဆံးလီၚစွၚလီၚ၀ဲလ႕ သုသူဥသုသးအပူၚတဂ့ၚ’ မ္သုတပ်ဲ တႈတနဥဃုဏလိဏသးအလုႈအလႈ အက်ဲတဂ့ၚ’ တႈနးတႈဖွီဥသ့ဥတဖဥအိဥ၀းတရံးပွၚဘဥဆဥ မ္သုကသ့ဥညါနႈပ႕ႈသကိး၀ဲလ႕ ပႈပါမ႕နဥ့ဆီဥခံပွၚ လ႕အလံဏထီလံဏမီ (Encyclical) အပူၚ ဘဥဃးဒီးတႈဟ့ဥလ႕ အလုႈဘ႕တႈယ လ႕အဒိဥ၀ဲမုႈ၀ဲယ လ႕အလီၚကမ႕ကမဥ၀ဲယ လ႕ပတႀက႕းဒိးနဥ့ဘဥ၀ဲ ဒ္ပအိဥ၀ဲဒီး ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏမုဏလိဏသး အသိးနဥ့လီၚ’ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏသး လ႕အခီပညီမ့ႈ၀ဲ တႈကြႈထြဲမၚစ႕ၚဒီးတႈပဏကဲ ပဒီပုႈ၀ဲႈမုဥဒီပုႈ၀ဲႈခြါသ့ဥတဖဥအံၚ မ့ႈ၀ဲဂံႈခ႕ဥသန႕ဥဒီးက်ဲ ဆူတႈမုဏတႈခုဥအအိဥနဥ့လီၚ’ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏသး မ့ႈ၀ဲတႈရိဏဖွိဥဃူဖိးဒီးတႈစံးကတိၚတ႕ႈပီႈလိဏသးအဃိ မ့ႈ၀ဲတႈဘူဥတႈဘါအမ့ႈအတီနဥ့လီၚ’ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏသးမ့ႈတအိဥဘဥဒီး တႈသဘ့်ဒီးတႈထဲသိးတုၚသိး၀ဲသ့ဥတဖဥ အခီပညီတအိဥလ႕ၚ၀ဲဘဥနဥ့လီၚ’
အါနဥ့တႈတတ႕ႈတနါတမံၚဧိၚ
ဆ႕ကတီႈအခဲအံၚ တႈတတ႕ႈတနါ အိဥ၀ဲအါနဥ့ တႈဆါသံသႀတိဏတခါအံၚအဂ့ႈ ပႈပါဖရဥစ့းစံး၀ဲနဥ့လီၚ’ တႈဆူးတႈဆါခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥအက်ါ ထဲဒဥ Covid-19 တမံၚဧိၚ ပဏဖ်ါထီဥအသးနဥ့လီၚ’ ကလုဏဒူဥအတႈတ႕ထီဥတ႕လီၚယ တႈတထဲသိးတုၚသိးယ တႈသူဥဟ့သးဟ့အတႈစံးတႈကတိၚယ တႈတကနဏဃုဏပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိယပွၚသူဥက့သးပွႈဒီးဖိသဥလ႕အတအိဥဖ်ဲဥထီဥဒ္၀ဲသ့ဥတဖဥယ တႈစိဏဆွ႕ဆါပွၚ့ပိဏမုဥဒီးဖိသဥသ့ဥတဖဥ” တႈခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥအံၚ အိဥ၀ဲဒီးပွၚ လီၚဂဏဒ္တႈဆါသံသႀတိဏသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ လ႕သုအိဥ၀ဲတႈလီႈ သီခါကရ႕ခိဥအလီႈက၀ီၚအပူၚယ လ႕သီခါတပါအတႈပ႕အပူၚယ လ႕သုကရ႕ကရိအပူၚ သုကသ့ဥညါဘဥ၀ဲစ့ႈကီး လ႕တႈသူဥဘဥဒိသးဘဥဒိအပူၚ တႈမၚသံပွၚကညီအသးသမူအလုႈအလႈအံၚ အိဥ၀ဲနဥ့လီၚ’ ပသ့ဥညါဘဥ၀ဲလ႕ အစွၚကတ႕ႈ ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥထံကီႈ ၁၈ ဘ့ဥသ့ဥတဖဥ အိဥဒ္၀ဲဒီးတႈစံဥညီဥသံပွၚကညီ (death penalty) အဖ႕မုႈနဥ့လီၚ’ တႈပနံဏတႈကၚတႈစုက၀ဲၚသ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲလ႕ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥအပူၚယ ပအိဥ၀ဲစ့ႈကီးဒီးတႈဒုးတႈဎၚတနီၚ လ႕အအိဥဎံဏအိဥထ႕ကတ႕ႈလ႕ ဟီဥခိဥခ်႕နဥ့လီၚ’ တႈဃုထ႕ထီဥက်ဲလ႕အဂၚတအိဥလ႕ၚ၀ဲဘဥဒီး ပွၚအကကြဲႈဒီးအကကြဲႈသ့ဥတဖဥ ဘဥပဏတ့ႈကြံဏအဒူဥဖိထ႕ဖိသ့ဥတဖဥ ဒီးဘဥလဲၚ၀ဲဆူတခီဘီမုႈ ဒ္သိးအကသ့ဃုထံဥနဥ့တႈဖံးတႈမၚအဂီႈနဥ့လီၚ’ အအံၚ မ့ႈ၀ဲတဂ့ႈသ့ဥတဖဥလ႕အအိဥလံ၀ဲလ႕ ပတႈအိဥဖွိဥအတႈရဲဥတႈက်ဲၚအပူၚ လ႕အဘဥကြႈဆ႕ဥမဲဏ၀ဲ တႈသးခုအကစီဥ ဒီးအိဥခိးကြႈလဏ၀ဲပတႈစံးဆ႕က့ၚတႈနဥ့လီၚ’ လ႕တႈထီဒါတႈသ့ဥတဖဥအံၚအပူၚ ပကဘဥမၚဒိဥမၚအါထီဥ ကသံဥဒီတဒ႕ လ႕အဘဥဃးဒီးတႈသူဥအိဥသးအိဥယ တႈရိဥဖွိဥဃူဖိး ဒီးတႈတီတႈလိၚနဥ့လီၚ’
ပွၚရွမၚရံဖိလ႕အဂ့ၚ
လ႕ Fratelli Tutti အပူၚ ပႈပါဖရဥစ့း ထုးနဲဥပွၚက်ဲဆူ ပွၚစီဆွံစီၚအံၚကည့ရွ႕ၚစ္ အတႈကြႈထံဆိကမိႈတႈလ႕ လံဏတႈသးခုကစီဥအတႈကတိၚဒိလ႕ ပွၚသ့ဥညါအီၚအါ၀ဲတခါလ႕အမ့ႈ ပွၚရွမၚရံဖိလ႕အဂ့ၚတဂၚ လ႕အဘဥတႈထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီဥအီၚလ႕ တႈသူဥအိဥသးအိဥပွၚအဂၚအဃိနဥ့လီၚ’ ပွၚဎူဒၚဖိလ႕ပ်႕ၚသ့ဥတဖဥအတႈနႈပ႕ႈတႈမ့ႈ၀ဲလ႕ တႈကတိၚဒိအံၚ မ့ႈ၀ဲဒ္သိး အကမၚမံသူဥမံသး ပွၚလ႕အဘဥအိဥ၀ဲဒီးတႈသူဥကိႈသးဂီၚသ့ဥတဖဥယ ဒီးဒ္သိးအကမၚအ႕မၚနးက့ၚ ပွၚလ႕အတအိဥ၀ဲဒီးတႈဘဥဎိဥဘဥဘီသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ ခရံဏအတႈကတိၚလ႕ အစံးကတိၚ၀ဲဆူ ပွၚသ့လံဏတႈသိဥတႈသီတဂၚအအိဥအံၚ ကတိၚ၀ဲဆူပအိဥစ့ႈကီးနဥ့လီၚ’ ပႈပါဖရဥစ့းစံးပွၚ ဒ္သိးပကပဏလီၚပသးလ႕ တႈကတိၚဒိအံၚအပူၚ ဒီးဆိကမိဥတဎးလီၚက့ၚပသး ဒ္ပမ့ႈပွၚလ႕အလဲၚခီဖ်ိထံဥဘဥ၀ဲ ပွၚလ႕အတူဥဘဥတႈတဂၚ တုၚဒဥလဲဥအမ့ႈ၀ဲပွၚလ႕အတမ်ိၚတမ်ႈတႈတဂၚယ ဒီးဘဥသ့ဥသ့ဥ ပကပဏပသးဒ္ ပွၚသ့လံဏတႈသိဥတႈသီ မ့တမ့ႈ ပွၚလ႕အခိးကြႈပ႕ဆွ႕ပွၚတမွံၚအဘ်ီဥတဂၚ လ႕တႈလီၚကမ႕ကမဥအိဥထီဥဒီးအ၀ဲသ့ဥ မ့ႈလ႕ပွၚလ႕အကြႈထြဲမၚစ႕ၚတႈတဂၚ အတႈသူဥဘဥသးသ့အဃိယ လ႕ခံကတ႕ႈမ့ႈ၀ဲ ပွၚရွမၚရံဖိလ႕အဂ့ၚ၀ဲတဂၚ အဃိနဥ့လီၚ’ မၚကဒီးတဘ်ီ ပဘဥကြႈဆ႕ဥမဲဏ၀ဲတႈသံကြႈလ႕အမ့ႈ ပွၚလ႕ဎဃ႕ၚမ့ႈမတၚတဂၚလဲဥ ဒီး တႈသံကြႈလ႕ပဃ့ႈပူၚအီၚတသ့၀ဲသ့ဥတဖဥမ့ႈ၀ဲ” မ့ႈပဘဥတႈထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီဥပွၚလ႕ တႈသူဥကညီၚသးကညီၚစ့ႈကီးဧါ’ တႈအဲဥတႈကြံတ့ဘွီထီဥ၀ဲတိၚသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ ပဘဥတႈထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီဥပွၚ ဒ္သိးပကပဏဂ႕ႈပဏက်႕ၚတႈဂ့ႈလ႕အမ့ႈ၀ဲ ပဘဥတႈတ့လီၚပဏလီၚပွၚလ႕ တႈအဲဥတႈကြံအဂီႈနဥ့လီၚ’
လ႕တႈကတိၚဒိအံၚ အတႈထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီဥပွၚအပူၚယ ပႈပါဖရဥစ့း ပဏလီၚ၀ဲဟီဥခိဥဂီၚလ႕ပွၚခဲလ႕ဏအဂီႈ ခီဖ်ိတႈအ႕ဥလီၚအီလီၚသးလ႕တႈမုဏတႈခုဥယ တႈညိကြံဏတႈဒုးတႈဎၚဒီး တႈသိဥဃီဥပွၚနးနးကလဲဏယ ဒီးတႈဟ့ဥဂံႈဟ့ဥဘါမၚဆူဥထီဥ တႈပ်ႈကြံဏလိဏသး ဒီးတႈမၚဃူလိဏဖိးလိဏက့ၚတႈ လ႕ကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥအပူၚ ဒီးတႈကြႈထြဲကဟုကဎဏ ပဟံဥပဃီ (ဟီဥခိဥဖ်႕ဥလ႕ပအိဥလ႕အလိၚ) နဥ့လီၚ’ ဖဲပကြႈထီဥတႈဃုဏဒီးပမဲဏအတႈထံဥတႈလ႕ အဘဥတႈမၚကပီၚထီဥအီၚလ႕ လံဏတႈသးခုကစီဥအံၚအပူၚအခါယ ပကသ့ထံဥသ့ဥညါဘဥခရံဏကစႈ လ႕ပွၚလ႕အဘဥတႈပဏကပၚကြံဏအီၚ ကိးဂၚဒဲးသ့ဥတဖဥအပူၚနဥ့လီၚ’ ကဎဲႈတႈလ႕အပဏကပၚကြံဏ ပွၚလ႕အဖွီဥကတ႕ႈဎဏကတ႕ႈသ့ဥတဖဥ ဘဥတႈပဏဖ်ါထီဥအီၚနဥ့လီၚ’ ပဘဥတႈကြဲမုဏပွၚ ဒ္သိးပကပဲဏထံနီၚဖး တႈမၚလ႕ဏဂီၚကြံဏတႈအလုႈအလႈ ဒီးဒ္သိးပကကဟုကဎဏ ပွၚလ႕အဘဥဒိဘဥထံးတ့ႈလံ၀ဲလ႕ ကရ႕ကရိအဃိသ့ဥတဖဥ အပွၚကညီခြဲးဎဏ”ဒ္အမ့ႈ၀ဲ ပိဏမုဥသ့ဥတဖဥယ ဖိသဥသ့ဥတဖဥယ ကလုႈဒူဥလ႕အနီႈဂံႈစွၚ၀ဲသ့ဥတဖဥယ ပွၚဘဥကီဘဥခဲသ့ဥတဖဥယ ဖိသဥလ႕အတအိဥဖ်ဲဥထီဥဒ္၀ဲသ့ဥတဖဥယ ပွၚသးပွႈသ့ဥတဖဥ ဒီးပွၚအဂုႈအဂၚအါဒံအါဂၚသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ တႈပဏကဲပွၚကညီအနီႈဒီဂ့ၚသ့ဥတဖဥ ဒီးတႈနဥ့ဘ်ဳးနဥ့ဖွိဥလ႕ ပွၚခဲလ႕ဏအဂီႈသ့ဥတဖဥ ဒိဥထီဥဒဥ၀ဲလ႕ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏသး အတီအလိၚအပူၚနဥ့လီၚ’ လ႕ပပွၚကမ်႕ဥဖိသ့ဥတဖဥ ဘဥကြႈဆ႕ဥမဲဏ၀ဲတႈသဥ၀ံၚအသး ကိးမုႈနံၚဒဲးအပူၚယ ပထံဥဘဥ၀ဲ တႈသူဥကညီၚသးကညီၚတႈ အဒိဂ့ၚတဲႈဘဥလ႕အထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီဥပွၚ လ႕တႈဟ့ဥနီၚလီၚတႈအီဥဒီး ပွၚရွမၚရံဖိလ႕အဂ့ၚ၀ဲသ့ဥတဖဥ လ႕အမၚကလီ၀ဲ တႈမၚတႈခ့တႈပွၚအတႈမၚ ဒ္သိးအကကြႈထြဲမၚစ႕ၚပွၚအဂၚ အဂီႈနဥ့လီၚ’
လ႕တႈဘူဥတႈဘါသ့ဥတဖဥအက်ါ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏမုဏလိဏသး
ပႈပါဖရဥစ့းကူဥထီဥဖးလီၚ၀ဲ ဒ္သိးအလံဏထီလံဏမီ (Encyclical)အံၚ ကအိဥ၀ဲဒီးတႈမၚဘဥဘ်ီးဘဥဒါတႈဆူ တႈဘူဥတႈဘါသ့ဥတဖဥအဘ႕ဥစ႕ၚ ဒီပုႈ၀ဲအတႈရ့လိဏမုဏလိဏသးအဂီႈယ ကဲထီဥ၀ဲတႈအဒိအတဲဏလီၚလီၚဆီဆီလ႕ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏသးအတႈပဏသူဥပဏသးအပူၚ ဒ္အဆဲးလီၚအမံၚလ႕ လံဏပဏဖ်ါရၚလီၚတႈလ႕ Abu Dhabi လ႕အမၚ၀ဲဒီး Grand Imam Ahmad Al-Tayyeb နဥ့လီၚ’ ဒ္အကြဲး၀ဲလံဏအံၚဘဥဆဥ ဟီဥခိဥဘဥတႈလဏဘ႕အီၚ လ႕တႈဆါသံသႀတိဏနဥ့လီၚ’ ပသ့စံးဘ်ဳးစံးဖွိဥအီၚ မ့ႈလ႕အပဏလီၚအသး ဒ္သိးအကမၚလဲဥထီဥ အလံဏတီလံဏမီအတႈထံဥအတကြီဥ ဒ္သိးအကကြႈထံဆိကမိဥတႈလ႕ Covid-19 အတႈဂ့ႈကီအဖီခိဥ ဒီးတႈဘဥဎိဏဒီးတႈခြဲးတႈဎဏလ႕ တႈဆါအံၚဒုးအိဥထီဥ၀ဲသ့ဥတဖဥအဖီခိဥနဥ့လီၚ’ လ႕တႈသူဥဒူသးဒူဒီးလ႕တႈဒုးကဲထီဥတႈအသီသ့၀ဲအပူၚ ပႈပါဖရဥစ့းမ႕နႈ့ဆီဥခံပွၚ ဒ္သိးပကက်ဲးစ႕ၚဃုထံဥနႈ့ တႈခြဲးတႈဎဏသ့ဥတဖဥ ခဲအံၚဒီးဖဲတႈလီႈလ႕ပအိဥ၀ဲအပူၚယ ဒ္သိးပကတ့ဘွီထီဥက့ၚဟီဥခိဥ ဒ္သိးဎြၚမိႈနႈ့သးလီ၀ဲအသိးနဥ့လီၚ’ မ႕နႈ့ဆီဥခံ၀ဲဒ္သိး ပွၚကကြႈထံကြႈဆးက့ၚ ဆ႕ကတီႈလ႕အပူၚကြံဏတႈကမဥသ့ဥတဖဥ ၀ံၚအလီႈခံယ ဒ္သိးပွၚကဎါဘ်ါကြံဏတႈပူၚလီႈသ့ဥတဖဥ ဒီးဃုထံဥနဥ့ဒီးဟ့ဥလီၚ တႈပ်ႈကြံဏလိဏသးယ ဒီးသ့ဥညါနႈပ႕ႈသကိးလ႕ တႈမ့ႈတႈတီ မ့ႈတႈလ႕ ပွၚပဏလီၚဖးအီၚဒီး တႈသူဥအိဥသးအိဥတႈလ႕ အဘဥဃးဒီးတႈတီတႈႀတဥဒီးတႈသူဥကညီၚသးကညီၚတႈဘဥ နဥ့လီၚ’ ကရ႕ကရိလ႕အက၀ံဥဆ႕ထ႕ႈက့ၚအသးလ႕ Covid-19 အတႈနးတႈဖွီဥ မ့ႈ၀ဲကရ႕ကရိလ႕ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏအသး ဘဥတႈပဏလုႈပဏပွၚ့အီၚအလီႈနဥ့လီၚ’
Evangelii Gaudium, Laudato Si, Fratelli Tutti- a tryptich;
ပႈပါအလံဏတီလံဏမီအိဥ၀ဲသ႕ဘ့ဥ ဒီးမၚလ႕ပွဲၚလိဏအသး တဘ့ဥဒီးတဘ့ဥနဥ့လီၚ’ Evangelii Gaudium ဃ့ကညးတႈလ႕ တႈမၚဃူလိဏဖိးလိဏက့ၚပသးဒီးဎြၚ နဥ့လီၚ’ Laudato Si မ့ႈ၀ဲတႈကိးပသူထီဥတႈ လ႕သူဥလ႕သးအပူၚ ဒ္အမ့ႈတႈဃ့ကညးတႈ လ႕တႈမၚဃူလိဏဖိးလိဏက့ၚပသးဒီး တႈဘဥတ့ အဂီႈနဥ့လီၚ’ Fratelli Tutti ဃ့ကညးတႈလ႕ တႈမၚဃူလိဏဖိးလိဏက့ၚတႈအဂီႈယ လ႕တႈစံးကတိၚတ႕ႈပီႈလိဏသး ဒီးတႈရိဥဖွိဥဃူဖိး လ႕ပွၚကညီသ့ဥတဖဥအက်ါ ဒ္ဒီပုႈ၀ဲႈမုဥဒီပုႈ၀ဲႈခြါသ့ဥတဖဥအသိးနဥ့လီၚ’ ပႈပါဖရဥစ့းဆ႕မုႈလဥ၀ဲ ဒ္သိးပကသ့ဥညါနႈပ႕ႈသကိး၀ဲလ႕ ဎြၚအတႈအိဥ၀ဲဒီးပွၚ စွႈ့ႏုႈလီၚ၀ဲဆူဟီဥခိဥယ ထိဥဟူးထိဥဂဲၚထီဥ၀ဲ လုႈလႈဆဲးလၚဒီးတႈဘူဥတႈဘါခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥ အပွၚကမ်႕ဥဖိသ့ဥတဖဥ ဒ္သိးအကမၚဒိဥထီဥထီထီဥ၀ဲ တႈမၚဃူမၚဖိးတႈဒီးတႈမုဏတႈခုဥအဂီႈနဥ့လီၚ’ ဒ္ခရံဏအတႈဖံးတႈမၚ အခ့အပွၚလ႕မုႈတနံၚအံၚအသိး ပဘဥတႈကြဲမုဏပွၚ ဒ္သိးပကမၚစ႕ၚအီၚ ဒ္အပဏလီၚပတႈရ့လိဏမုႈလိဏပသး တီတီလိၚလိၚ ဒီးဎြၚယ ရ့လိဏပသးဒီးတႈဘဥတ့ ဒီးပွၚကညီသ့ဥတဖဥ အဂီႈနဥ့လီၚ’
ဟီဥခိဥလ႕အအိးဟိထီဥအသး” သးလ႕အအိးဟိထီဥအသး
ဖဲဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏအသး ဒုးအိဥထီဥ၀ဲ တႈဆိကမိႈလီၚဒဥထဲကစႈဒဥ၀ဲအဂီႈယ ဒုးအိဥထီဥ၀ဲတႈထီဒုဥဒါလိဏသးယ ဒုးအိဥထီဥဟီဥခိဥလ႕အကးတံဏဃဥအသးအခါ တႈသးခုအကစီဥ ဃ့ကညး၀ဲ ဟီဥခိဥအတႈအိးဟိထီဥအသး ဒီးသးလ႕အအိးဟိထီဥအသးသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ ပွၚအဂၚ (Others)တဘဥအိဥ၀ဲဘဥဒီး ကဘဥအိဥဒဥ၀ဲထဲ ပ၀ဲသ့ဥ (Us) နဥ့လီၚ’ ဃုဏဒီးဎြၚ ဒီးလ႕ဎြၚအပူၚ ပလိဏဘဥ၀ဲဟီဥခိဥလ႕အအိးထီဥအသးယ ဟီဥခိဥလ႕အတအိဥ၀ဲဒီးတႈအဒူဥယ တအိဥ၀ဲဒီးကီႈဆ႕သ့ဥတဖဥယ ဟီဥခိဥလ႕အတအိဥလ႕ၚ၀ဲဒီး ပွၚလ႕အဘဥတႈကပၚကြံဏအီၚယ တအိဥလ႕ၚ၀ဲဒီးပွၚတခီဘီမုႈသ့ဥတဖဥ အဂီႈနဥ့လီၚ’ ဒ္သိးပကမၚနဥ့ဘဥ ဟီဥခိဥလ႕အအိးဟိထီဥအသးအဂီႈယ ပကဘဥအိးဟိထီဥပသူဥပသးနဥ့လီၚ’ ဒ္သိးပကမၚနဥ့ဘဥ၀ဲ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈရ့လိဏမုဏလိဏအသးအဂီႈ ပွၚကညီဂ့ႈ၀ီ အတႈသိဥတႈသီဘဥဃးသကဲဏပ၀း ကမ့ႈတႈလ႕အကြဲမုဏပွၚဆူ တႈရိဏဖွိဥဃူဖိးယ တႈတိနိဥထံဥလိဏသး ဒီးတႈသူဥဘဥသးသ့ အအိဥနဥ့လီၚ’ ထဲဒဥလ႕ထံရူႈကီႈသဲးလ႕အဂ့ၚအါ၀ဲတမံၚ ကသ့ဒုးအိဥထီဥ၀ဲ ဟီဥခိဥလ႕အအိးထီဥအသး ဃုဏဒီးသးလ႕အအိဥထီဥအသးယ ထံရူႈကီႈသဲးလ႕ ပွၚခဲလ႕ဏဒီးဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ အတႈနႈ့ဘ်ဳးနႈ့ဖွိဥအဂီႈယ ထံရူႈကီႈသဲးလ႕ ပွၚကမ်႕ႈဖိအဂီႈ လ႕အမၚဃုဏတႈဒီးပွၚကမ်႕ဥဖိယ ထံရူႈကီႈသဲးလ႕ အက်ဲးစ႕ၚဃုထံဥနဥ့ ပွၚကညီအသူးအသ့ဥ, ထံရူႈကီႈသဲးလ႕ ပွၚကညီပိဏမုဥပိဏခြါသ့ဥတဖဥလ႕ အမၚလိမၚဒိးအသးဒီးထံရူႈကီႈသဲးအတႈအဲဥတႈကြံယ ထံရူႈကီႈသဲးလ႕ အႏုဏလီၚပဏဖွိဥအသးဒီးမုႈက်ိၚ၀ဲၚကြႈ ဒီးပွၚကညီဂ့ႈ၀ီဒီးလုႈလႈဆဲးလၚ အတကြီဥ ဆူပွၚကညီအတႈတိဏက်ဲၚ လ႕အအိဥဂ႕ႈဆိးက်႕ၚ၀ဲဒီးဒုးမူသူဥမူသးပွၚခဲလ႕ဏအဂီႈနဥ့လီၚ’
ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥအတႈမ့ႈတႈတီသ့ဥတဖဥ အကလုႈသီဥကဒါက့ၚ၀ဲလ႕ Fratelli Tutti အပူၚ
တႈမ့ႈတႈတီလ႕ ပကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥအပူၚသ့ဥတဖဥ အကလုႈသီဥကဒါက့ၚ၀ဲ ဖဲလ႕ Fratelli Tutti အတႈဂ့ႈ လ႕အဘဥတႈဘိးဘဥသ့ဥညါအီၚလ႕ အခ့်၀ဲ သ့ဥတဖဥအပူၚနဥ့လီၚ’ ကီႈအ့ရွ႕ဥအိဥ၀ဲလ႕ က်ဲဂဏတဲႈသ့ဥတဖဥအဖီခိဥနဥ့လီၚ’ က်ဲလ႕ပဃုထ႕ထီဥအီၚ ကဆ႕တဲႈ၀ဲ တႈဟ့ဥသါလ႕ပကပဏတ့ႈအီၚ ဆူစိၚလ႕အကဟဲတုၚ၀ဲသ့ဥတဖဥအအိဥနဥ့လီၚ’ ကမ့ႈတႈကလီကလီ လီဧါ မ့တမ့ႈ ကဘဥတႈပဏဂ႕ႈပဏက်႕ၚအီၚ လ႕တႈဘံဥတႈဘ႕အပူၚစ့ႈကီးဧါ’ မ့ႈကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥ ကဃုထ႕ထီဥ၀ဲ ပွၚတဂၚဘဥတဂၚ အတႈသးလီသးကြံဧါ မ့တမ့ႈ ကအ႕ဥလီၚအီလီၚအသးဆူ ပွၚခဲလ႕ဏအတႈနႈ့ဘ်ဳးနႈ့ဖွိဥအဂီႈဧါ’ တႈအါမံၚသ့ဥတဖဥ အိဥသူဥလီၚအသးလ႕ ပတ့ဘွီထီဥ၀ဲကရ႕ကရိဖဲ Coronavirus ၀ံၚအလီႈခံ ဒ္လဲဥဒ္လဲဥ အဖီခိဥနဥ့လီၚ’ လ႕ကီႈအ့ရွ႕ဥအပူၚ ပဒိဥပပွႈသ့ဥတဖဥ ဂဲၚပ်ဳႈက်ဲးစ႕ၚသကိး၀ဲ ဒ္သိးအဃဥကဒါက့ၚအသးဆူ မုႈက်ိၚ၀ဲကြႈလ႕တႈကဲထီဥလိဏထီဥတအိဥ၀ဲယ ဒီးပွၚကညီဂ့ႈ၀ီအဒိအတဲႈသ့ဥတဖဥ မ့ႈတႈလ႕ ပွၚကဘဥဒုးအိဥထီဥအီၚလ႕အခ့် မ့ႈတႈလ႕အႀက႕း၀ဲဘဥ၀ဲနဥ့လီၚ’
တမ့ႈ၀ဲဒ္ကီႈ Philippines ဒီး Timor Leste သ့ဥတဖဥဘဥဒီး ဒ္ကဲးသလံးတႈအိဥဖွိဥကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥအသိး ပကမ့ႈ၀ဲပွၚအနီႈဂံႈအိဥစွၚ၀ဲလ႕ ထံကီႈသ့ဥတဖဥအပူၚ ဘဥဆဥ ပႈပါဖရဥစ့းအကလုႈလ႕ အတပဏခူသူဥတႈလ႕အတႈကတိၚတႈအပူၚနီတစဲး ဟ့ဥဂံႈဟ့ဥဘါပွၚ ဒ္သိးပကစံးကတိၚတႈဒူဒူ ဆူပွၚခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥအအိဥ ဒ္အမ့ႈပဒီပုႈ၀ဲႈမုဥ/ခြါသ့ဥတဖဥအသိးနဥ့လီၚ’ တႈစံဥညီဥသံပွၚ ဘဥတႈစူးကါဒ္အီၚအဖ႕မုႈ လ႕ထံကီႈ ၁၈ ဘ့ဥ လ႕ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥထံကီႈသ့ဥတဖဥ အသီခါကရ႕ခိဥအကရ႕ကရိ ပ႕ဆွ႕၀ဲတႈအိဥဖွိဥကရ႕ထံကီႈသ့ဥတဖဥ အပူၚနဥ့လီၚ’ ရိဥဟ့ဥကေဥသ့ဥတဖဥအတႈတူဥဘဥတႈ မ့ႈ၀ဲနီႈသးအတႈပူၚလီႈဖးဒိဥလ႕ ပထံပကီႈ (Myanmar) အပူၚနဥ့လီၚ’ ပထံဥသ့ဥညါဘဥ၀ဲ တႈဖ့ဥဆ႕သ့ဥတဖဥလ႕ ပွၚကမ်႕ဥဖိသ့ဥတဖဥအက်ါ ဒီးပထံဥဘဥ၀ဲတႈခြဲးတႈဎဏသ့ဥတဖဥ ဒ္သိးပွၚကသ့စံးဆ႕က့ၚ တႈဖ့ႈဆ႕လ႕အအိဥဒ္၀ဲအဖ႕မုႈ လ႕ကီႈအ့ရွ႕ဥတႈလီႈအါပူၚနဥ့လီၚ’ ပအိဥ၀ဲဒီးတႈသူဥကိႈသးဂီၚဒိဥဒိဥကလဲဏ လ႕ပွၚအကကြဲႈဒီးအကကြဲႈသ့ဥတဖဥအဂီႈ လ႕အဘဥသုးလီႈသုးက်ဲ ဒ္သိးအကသ့အိဥမူဘဥ၀ဲအဂီႈနဥ့လီၚ’ ပမဲဏထံမဲဏနိဎြၚလီၚ၀ဲ မ့ႈလ႕ပသ့ဥပွႈလ႕အဖ်ါဃံလၚ၀ဲသ့ဥတဖဥ ဟးဂူႈဟးဂီၚကြံဏ၀ဲ ဒီးသ့ဥပွႈသ့ဥတဖဥအံၚ မ့ႈတႈလ႕အဒုးကဲထီဥလိဏထီဥတႈလ႕ ပမူဖ်႕ဥလ႕အအိဥဆူးအိဥဆါ၀ဲအံၚအပူ ဒီးဒုးအိဥမူအိဥဂဲၚ၀ဲ ကလုဏဒူဥလ႕အအိဥထူအိဥလံၚလ႕ အတႈလီႈတႈက်ဲသ့ဥတဖဥအပူၚနဥ့လီၚ’
ပွၚစီဆွံစီၚဖရဥစ့းအတႈပဏသူဥပဏသး
ပွၚစီဆွံစီၚဖရဥစ့းအတႈပဏသူဥပဏသး မ့ႈတႈလ႕အအိဥမူအိဥဂဲၚ၀ဲလ႕ Fratelli Tutti အပူၚနဥ့လီၚ’ ပွၚစီဆွံအံၚ မ့ႈပွၚလ႕အပဏစီဆွံသးဘါထုကဖဥတႈယ အိဥ၀ဲဒီးတႈဆိကမိႈအသီလ႕ အတႈအိဥဖွီဥအိဥဎဏအသး ဒီး အတႈရ့တံၚရ့သကိးဒီး ပွၚဖွီဥဖိဎဏဖိသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’ ပဏဒ့ဥပဏကမဥ၀ဲ တႈသူဥလီသးကြံဒီးတႈမၚဆူဥမၚစိး လ႕အအိဥမူတ့ႈလံ၀ဲကရ႕ကရိအပူၚယ အိဥ၀ဲဒီးတႈစိတႈကမီၚ လ႕အဘဥဃးဒီးအပွၚကညီဂ့ႈ၀ီအတႈပဏသူဥပဏသး အိဥ၀ဲအသိးနဥ့လီၚ’ ပွၚစီဆွံစီၚဖရဥစ့း ဘဥတႈပဏမူပဏဂဲၚအီၚ လ႕ပဆ႕ပကတီႈအပူၚ ဒီးဒ္ပတႈအိဥအသးအိဥ၀ဲအသိး ဖဲလ႕လံဏတီလံဏမီ (Encyclical)အံၚအပူၚနဥ့လီၚ’
ဎစံးဘ်ဳးဘဥ ဎဒီပုႈ၀ဲႈသီခါကရ႕ခိဥသ့ဥတဖဥယ ဒီပုႈ၀ဲႈမုဥ/ခြါလ႕ ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥတႈအိဥကရ႕အပူၚသ့ဥတဖဥ မ့ႈလ႕သုတႈအုဥအသး လ႕သုတႈအိဥမူအပူၚအဃိနဥ့လီၚ’ မ္ပႈပါဖရဥစ့းအတႈကြဲမုဏပွၚဆူ တႈရိဏဖွိဥဃူဖိးယ တႈတိနိဥထံဥလိဏသးယ ဒီတႈသူဥဘဥသးသ့အပူၚအံၚ ကထံဥနဥ့ဘဥ၀ဲ တႈကလုႈ လ႕အသီဥထီဥက့ၚ၀ဲလ႕ ပတႈအိဥမူအိဥဂဲၚ ဒီး ပကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥအပူၚနဥ့တက့ႈ’ မ္သုကတူဥလိဏဘဥသကိး ပႈပါဖရဥစ့းအတႈကြဲမုဏတႈ လ႕အအိဥ၀ဲဒီးတႈပဏသးဆ႕ဆူဥဆ႕မနၚ လ႕တႈစံးကတိၚတ႕ႈပီႈလိဏသးယ တႈပဏကဲလိဏသး ဒီးတႈသူဥဘဥသးသ့ ဆူပွၚကိးဂၚဒဲးအအိဥနဥ့တက့ႈ’ ဎြၚမ့ႈ၀ဲဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ အတႈအဲဥတႈကြံနဥ့လီၚ’ ပမိႈသးဘိနီႈမၚရံ ကထုးစုနဲဥက်ဲပွၚ လ႕ဎြၚအက်ဲဖီခိဥယ က်ဲလ႕အဘဥဃးဒီး ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥဒီပုႈ၀ဲႈသ့ဥတဖဥ အတႈရ့လိဏမုဏလိဏသးနဥ့လီၚ’
လ႕ဎတႈအဲဥတႈကြံသုဒီး ဎအ႕ဥလီၚအီၚလီၚ ဎတႈထုကဖဥတႈလ႕ သုဂီႈအပူၚ
“ ကဥဒံဥနဲႈခေါလ္စ္ဘိဥ
ကီႈမိႈပွႈအ့ရွ႕ဥသီခါကရ႕ခိဥသ့ဥတဖဥအခိဥအနႈ
၀့ႈတကူဥသီခါကရ႕ခိဥ
Add new comment