ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အခြဲးအဎဏဒီး အမူဘဥဒါ သ့ဥတဖဥအဂ့ႈ 20.10 2022

The Rights and Responsibilities of Worker (20,10,2022)

ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အခြဲးအဎဏဒီး အမူဘဥဒါ သ့ဥတဖဥအဂ့ႈ

တႈလ႕ ပတႈအိဥဖွိဥကရ႕မိႈပွႈ အတႈပဏသူဥပဏသးလ႕  အတႈဖံးတႈမၚအဖီခိဥန႔ဥ အိဥ၀ဲဒဥဒ္လဲဥ’ မ္ကကြႈသကိးတက့ႈ’ တႈလ႕တႈမၚန႔ဥ ကဘဥမ့ႈ၀ဲဒဥလ႕ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ကဂ့ၚထီဥ၀ဲဒဥ  အဂီႈန႔ဥလီၚ’ အခီပညီန႔ဥမ့ႈ၀ဲဒဥ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ကဘဥအိဥ၀ဲဒဥဒီးန႔ဥလီၚ’ တႈခြဲးတႈဎဏ လ႕ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ဒိးန႔ႈဘဥ၀ဲအံၚန႔ဥ တဘဥမၚတရီတပါအီၚ တဂ့ၚ’

တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ဒိးန႔ႈဘဥ၀ဲန႔ဥ အိဥ၀ဲခံမံၚ န႔ဥလီၚ’

(၁) တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ အကဟုကဎဏ ပွၚတႈမ႕ဖိသ့ဥတဖဥ အမူဒါလ႕ အဟံဥဖိဃီဖိသ့ဥတဖဥ အတႈလိဏဘဥသ့ဥတဖဥ န႔ဥလီၚ’

(၂) တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ အထီဒါပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥ အသူးအ သ့ဥန႔ဥလီၚ’ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အတႈဖံးတႈမၚ မ့ႈတအိဥဘဥဒီး အဟံဥဖိဃီဖိသ့ဥတဖဥ ကတုႈဘဥတႈကီတႈခဲ တႈဖွီဥတႈနး လ႕အတႈအိဥတႈဆိး  တႈအီဥတႈအီအဂီႈ န႔ဥလီၚ’ ပမ့ႈစံး၀ဲလ႕ တႈမၚလ႕အတီအလိၚန႔ဥ မ့ႈတႈအရ့ဒိဥန႔ဥဒံး ပဃုန႔ဥက်ိဥစ့ န႔ဥလီၚ’ ဘဥမနုအဃိလဲဥ ယ တႈဃုက်ိဥဃုစ့န႔ဥ မ့ႈ၀ဲဒဥ အက်ိၚအက်ဲတမံၚန႔ဥလီၚ’ ပတႈအိဥဖွိဥကရ႕မိႈပွႈ သိဥလိသီလိ၀ဲဒဥပွၚလ႕ ပွၚမၚတႈဖိအဖီခိဥဒီး ဟံဥဖိဃီဖိအဖီခိဥန႔ဥ ပမ့ႈကြႈန႔ဥ က်ဲအိဥ၀ဲဒဥ (၃)ဘိလီၚ’

(1)The right to work ” တႈခြဲးတႈဎဏလ႕ ကဘဥမၚတႈဖံးတႈ

ဒ္တႈအိဥဖွိဥကရ႕မိႈပွႈ သိဥလိသီလိ၀ဲဒဥ ပွၚကိးဂၚဒဲးန႔ဥ တႈခြဲးတႈဎဏအိဥ၀ဲ လ႕ကဘဥဖံးတႈမၚတႈန႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈဖံးတႈမၚန႔ဥ မ့ႈ၀ဲဒဥက်ဲ လ႕ကမၚလ႕ပွဲၚ၀ဲဒဥ ဟံဥဖိဃီဖိ သ့ဥတဖဥ အမူဒါလ႕ ကလုႈအီဥလုႈအီ၀ဲဒဥ အ၀ဲသ့ဥတဖဥအဂီႈဒီး အ၀ဲသ့ဥဟံဥဖိဃီဖိ သ့ဥတဖဥအဂီႈ န႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈဖံးတႈမၚန႔ဥ မ့ႈက်ဲတဘိဒ္လဲဥ တႈဖံးသကိမၚသကိးတႈ လ႕ဎြၚအတႈသူဥထီဥဘွီထီဥ ကဒိဥထီဥထီထီဥအဂီႈန႔ဥလီၚ’ တႈဖံးတႈမၚ မ့ႈတအိဥဘဥန႔ႈ ပွၚကညီဖိသ့ဥတဖဥ ကဎဲႈအ တႈခဲလ႕ဏ လီၚမႈ၀ဲလ႕ အတႈအိဥမူအပူၚ သ့၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ’

(2) A Just wages” အဘူးအလဲလ႕အ တီအလိၚ တႈဖံးတႈမၚအဘူးအလဲလ႕ အတီအလိၚ ကဘဥအိဥ၀ဲဒဥလ႕ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အဂီႈန႔ဥ မ့ႈအရ့ဒိဥ၀ဲန႔ဥလီၚ’ တႈမၚ အကစႈဒီး ပွၚတႈမၚဖိသ့ဥတဖဥအဘ႕ဥစ႕ၚ တႈမၚအဘူးအလဲ အတီအလိၚ မ့ႈတအိဥဘဥန႔ႈဒီး လ႕ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥအဂီႈ ကတုႈခီဥဘဥ၀ဲ တႈဖွီဥတႈနးန႔ဥလီၚ’ လ႕အဟံဥဖိဃိဖိ အဂီႈသနဏက့ ကလုႈအီဥလုႈအီ၀ဲဒဥ တညီလ႕ၚ၀ဲဒဥ ဘဥလီၚ’

(3) Respect for the workers family - ပဏဒိဥပဏကဲ ပွၚတႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ အဟံဥဖိဃီဖိတက့ႈ’ တႈလ႕ပွၚကညီ တဂၚလႈလႈ အိဥဒီးအဟံဥဖီဃီဖိဒီး အဒီပုႈ၀ဲႈန႔ဥလီၚ’ တႈလ႕ပွၚမၚတႈဖိတဂၚန႔ဥ မၚ၀ဲဒဥတဥမၚလ႕အဂီႈဒီး အပွၚဟံဥဖိ ဃီဖိအဂီႈစ့ႈကီး န႔ဥလီၚ’ တႈပဏဒိဥပဏကဲ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ မ့ႈတအိဥဘဥန႔ဥ အဟံဥဖိဃီဖိစ့ႈကီး ပတပဏဒိဥပဏကဲ အီၚဘဥန႔ဥလီၚ’ တႈပဏဒိဥပဏကဲ ပွၚမၚတႈဖိတဂၚ မ့ႈအိဥဒီး အ၀ဲဟံဥဖိ ဃီဖိသနဏက့ တႈကပဏဒိဥပဏကဲအီၚ န႔ဥလီၚ’ တႈလ႕ပွၚက ညီတဂၚလႈလႈန႔ဥ အတႈသးအိဥဒီး အတႈသ့တႈဘဥ သ့ဥတဖဥန႔ဥ အိဥလီၚဆီလိဏအသး တဒ္သိးလိဏ အသးဘဥအဃိ တႈပဏဒိဥပဏကဲလိဏသး တဂၚဒီးတဂၚန႔ဥ  မ့ႈတႈလ႕ အရ့ဒိဥ၀ဲန႔ဥလီၚ’

တႈလ႕တႈဖံးတႈမၚန႔ဥ မ့ႈတႈဟ့ဥမၚစ႕ၚ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥ အသူးအသ့ဥန႔ဥလီၚ’ တႈမၚခဲလ႕ဏတမံၚလႈလႈန႔ဥ ဟ့ဥ၀ဲတႈအိဥတႈဆိးလီႈ  ဒီးအံၚက့ၚကြႈက့ၚ၀ဲဒဥ မၚစ႕ၚကဟုကဎဏ၀ဲ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အသူးအသ့ဥ န႔ဥလီၚ’ တႈလ႕တႈမၚခိဥ တႈမၚကစႈ တဂၚန႔ဥ ကဘဥမ႕၀ဲဒဥ အတႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ ဖဲအႀက႕း အဘဥ၀ဲ ထဲဒဥပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ မၚ၀ဲန႔ဥ မၚ၀ဲကဲအသိးန႔ဥလီၚ’

တႈမၚအခိႈယ တႈမၚကစႈသ့ဥတဖဥ သုတဘဥမ႕အီဥ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ လ႕ကမၚသုတဖံးတႈမၚ တလ႕လကြံဏအခ႕းတဂ့ၚ’ သုမ့ႈတမၚဒံးန႔ဥဘဥဒီး သုမ့ႈမ႕ပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥ တလ႕ကြံဏအခ႕းန႔ဥ  မ့ႈဒဥသု မၚဖွီဥမၚနး အ၀ဲသ့ဥန႔ဥလီၚ’ တႈအံၚတမ့ႈတႈတီတႈလိၚလ႕ ပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥအဖီခိဥ န႔ဥဘဥ’

တႈမၚအကစႈတဂၚ  အမူအဒါ အိဥ၀ဲဒဥဒ္လဲဥ’ လ႕အပွၚတႈမၚဖိ သ့ဥတဖဥအဖီခိဥ ဒ္သိးတႈဘံဥ တႈဘ႕ကအိဥ၀ဲအဂီႈ မ့ႈပွၚတႈမၚကစႈတဂၚ အမူအဒါန႔ဥလီၚ’

တုၚဒဥလဲဏ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ မ့ႈထံဥဘဥ တႈကီတႈခဲ တႈနးတႈဖွီဥအခါ အ၀ဲသ့ဥမူဒါအိဥ၀ဲလ႕ ကဘဥကြႈထြဲ မၚစ႕ၚ က့ၚအ၀ဲသ့ဥန႔ဥလီၚ’

ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ ခဲလ႕ဏန႔ဥ အတႈခြဲးတႈဎဏ ကဘဥအိဥ၀ဲဒဥ ဒ္လဲဥ’ ပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အမူအဒါအိဥ၀ဲလ႕ ကဘဥအိဥ၀ဲဃူဃူ ဖိးဖိးန႔ဥလီၚ’ ဒီးပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥ အကစႈသနဏက့ တႈဃူတႈဖိး ကဘဥအိဥ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ’ ပတႈအိဥဖွိဥစံး၀ဲဒဥ ပွၚမၚတႈဖိ သ့ဥတဖဥခဲလ႕ဏန႔ဥ ဘဥတႈတုႈလိဏအီၚ ဒ္သိးသိးဒီး ကဘဥတုႈ လိဏ လိဏအသးတဂၚဒီးတဂၚ ဒ္သိးသိးခဲလ႕ဏ န႔ဥလီၚ’

တႈဖံးတႈမၚတမံၚလႈလႈ တခါလႈလႈန႔ဥ တႈမၚအခြဲးအဎဏဒီး အမူဒါ မ့ႈအိဥလ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚ လ႕တႈမၚဖိသ့ဥတဖဥ အဂီႈန႔ႈဒီး တႈအံၚန႔ဥမ့ႈ၀ဲဒဥ တႈပဏဒိဥပဏကဲ ဎူးဎီဥပဏကဲ ပွၚကညီဖိသ့ဥ တဖဥ အတႈအိဥမူ ဒီးအသူးအသ့ဥဂ့ၚဂ့ၚ ဒ္သိးဎြၚအကစႈ အံးထြဲ ကြႈထြဲ ကဟုကဎဏ၀ဲဒဥ အတႈဘဥတ့သ့ဥတဖဥ အသိးန႔ဥလီၚ’  ဒ္န႔ႈအသိး တႈမၚကစႈဒီး အပွၚမၚတႈဖိသ့ဥတဖဥအက်ါ တႈဖံး ဃုဏမၚသကိးတႈလ႕ တႈဃူတႈဖိးယ တႈအဲဥတႈကြံဒီး တႈတီတႈလိၚ ဘဥအိဥ၀ဲဒဥထီဘိ န႔ဥလီၚ’