တႈအီဥတႈအီဒီးတႈသူဥတဖ်းအကရ႕ ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲလ႕ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ ပွၚညီ သ႕ကဘီတဖဥ တႈအီဥတႈအီတလ႕ပွဲၚ၀ဲဒဥဘဥ.

တႈအီဥတႈအီဒီးတႈသူဥတဖ်းအကရ႕ ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲလ႕ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ ပွၚညီ သ႕ကဘီတဖဥ တႈအီဥတႈအီတလ႕ပွဲၚ၀ဲဒဥဘဥ.

ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥတႈအီဥတႈအီဒီး တႈသူဥတႈဖ်းအကရ႕ The State of Food and Agriculture (SOFA)အတႈကစီဥပဏဖ်ါထီဥ၀ဲလ႕ ၂၀၂၁ အဂီႈ စံး၀ဲဒဥလ႕ တႈလိဥဘဥလ႕ တႈအီဥတႈအီ မ့ႈတႈလ႕ အမၚလီၚဘဥဎိဏပွၚ ခီဖ်ိလ႕ တႈဆါသံသႀတိဏယ မူခိဥကလံၚသီဥဂီၚ အတႈဆီတလဲသးအဃိဒီး တႈဒုးတႈဎၚ တႈသဘံဥသဘုဥ တဖဥအဃိန႔ဥလီၚ.

ဒ္တႈမၚနီဥပဏဖ်ါ၀ဲအသိး ပွၚကညီ သ႕ကဘီ ဒီးမ့ႈ၀ဲဒဥ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ ပွၚနီဥဂံႈ ၄၀ မ်ဏကဎၚ လ႕တအိဥဒီး တႈအီဥတႈအီ လ႕ပွဲၚဘဥန႔ဥလီၚ. ဒီးအဂၚ တကဘီန႔ဥ လ႕အတႈဖံးတႈမၚအဖီခိဥ တႈမ့ႈမၚလီၚစွၚ အတႈဘူးတႈ အလဲ သ႕ပူတပူန႔ဥ အ၀ဲသ့ဥအခါဆူညါ တႈလီၚတံႈလီၚဆဲး တအိဥလ႕ဏ၀ဲဘဥန႔ဥ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ တႈကရ႕ကရိ လ႕အ မၚလီၚစွၚတႈသဥ၀ံၚလီၚဒိစံး၀ဲဒဥ န႔ဥလီၚ.

ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥတႈအီဥတႈအီဒီး တႈသူဥတႈဖ်းအကရ႕ The State of Food and Agriculture (SOFA) အတႈကစီဥပဏဖ်ါထီဥ၀ဲလ႕ ၂၀၂၁ အဂီႈ အခိဥတီလ႕အမ့ႈ Making agri-food systems more resilient to shocks and stresses - တႈအီဥတႈအီလ႕တႈသူဥတႈဖ်းမၚ၀ဲဒ္ တႈမၚပနံဏတႈကၚတဖဥန႔ဥ မ့ႈတႈလ႕အမၚလီၚပ်ံၚ ဘဥဎိဏတႈန႔ဥလီၚ.

 ဖဲတႈကတဲဏကတီၚဃုသ့ဥညါ ထ႕ဖွိဥ တႈလ႕အဘဥဃး ဒီး တႈသူဥတႈဖ်းတႈအီဥတႈအီ ဒ္သိးတႈကဂ့ၚထီဥက့ၚ တႈမၚလီၚစွၚ တႈဘဥဎိဏဘဥဘွီလ႕ အဘဥဃးဒီး တႈအီဥတႈအီ န႔ဥလီၚ. တႈကစီဥပဏဖ်ါ၀ဲလ႕  အ၀ဲခိးကြႈမၚစ႕ၚ၀ဲ ဒီးထုးစုနဲဥက်ဲ၀ဲ ပဒိဥသ့ဥတဖဥ ဒ္သိးအ၀ဲသ့ဥ ကမၚတႈလ႕ တႈဒိဥထီဥလဲၚထီအဂီႈန႔ဥလီၚ.

တႈအီဥတႈအီဒီး တႈသူဥတႈဖ်းအကရ႕တဖဥ စံးဖ်ါထီဥ၀ဲအသိး မ့ႈတႈလ႕ အမၚလီၚပ်ံၚ လီၚဖုး လ႕ပွၚကညီသ့ဥတဖဥ အတႈအိဥမူယ တႈလုႈအီဥသးသမူတဖဥ ဒီးကမ့ႈစ့ႈကီးခါ ဆူညါ တႈဘဥဎိဥတခါန႔ဥလီၚ. တႈသူဥတႈဖ်းန႔ဥ ခါဆူညါမ့ႈတႈလီၚဘဥဎိဥလ႕ ပွၚလ႕ အမၚတႈသူဥတႈဖ်းတဖဥအဂီႈ မ့ႈလ႕ မူခိဥကလံၚသီဥဂီၚ တႈဆီတလဲသး အဃိန႔ဥလီၚ.

FAO အကရ႕ စံး၀ဲဒဥလ႕ တႈကီတႈခဲလ႕ ထံကီႈသ့ဥတဖဥ လ႕ကမၚစ႕ၚမၚဂ့ၚထီဥက့ၚ တႈလ႕ အမၚပ်ံၚမၚဖုး ပွၚသ့ဥတဖဥယ လ႕အမ့ႈ တႈဆါသံသႀတိဏ လ႕အမ့ႈတႈလ႕ အမၚလီၚပ်ံၚလီၚဖုးတႈလ႕ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥန႔ဥလီၚ.

FAO Director-General, ပွၚဒုးနဲဥတႈ Qu Dongyu စံး၀ဲဒဥလ႕ တခ်ဳးလ႕ တႈဆါသံသႀတိဏ ဟဲကဲထီဥဒံးဘဥန႔ဥ UN ဂ့ႈဂီႈအူ အကရ႕ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ ဂုဏက်ဲးစ႕း၀ဲ လ႕ တႈကမၚလီၚစွၚ ပတုဏကြံဏ တႈလီၚဒိလီၚဂဏ ဒီးပွၚလ႕ တႈအီဥလီၚထုးတဖဥ ဖဲ ၂၀၃၀ အနံဥန႔ဥလီၚ.

တႈသူဥတႈဖ်း လ႕တႈအီဥတႈအီသ့ဥတဖဥန႔ဥ မ့ႈတႈလ႕ တႈဖံးတႈမၚလ႕ အဒုးအိဥထီဥ တႈအီဥတႈအီဒီး တႈဒုးအိဥထီဥတႈအီလ႕ အတမ့ႈတႈသူဥတႈဖ်းဘဥသ့ဥတဖဥ စ့ႈပဏဖွိဥ၀ဲ တႈအီဥတႈအီ ဒီးဟ့ဥနီၚလီၚ၀ဲဒဥ တႈအီဥတႈအီ ၁၁ တကဘီ  ကိးနံၚဒဲးန႔ဥ လီၚ. အ၀ဲသ့ဥမ႕၀ဲ ပွၚမၚတႈဖိ လ႕အကဘီ လ႕ပမၚတႈ သ့ဥတဖဥန႔ဥလီၚ.

FAO အတႈပဏဖ်ါန႔ဥ ထ႕ႏုဏ ထံကီႈအပတီႈ ခိဥနႈတဖဥ ပွၚလ႕ကရ႕ဖိလ႕ အကဎၚ လ႕ကကြႈဃုသ့ဥညါ တႈဂ့ႈတဖဥ လ႕တႈက၀ံစိဏတီဆွ႕ တႈဆဲးက်ိဏ ဖီဥလိဏစုတဖဥ ဒီးမုႈက်ိၚ၀ဲၚကြဏတဖဥ လ႕အကမ့ႈတႈအီဥတႈအီလ႕ အဂ့ၚလ႕ တႈအိဥဆူအိဥခ့် အဂီႈန႔ဥလီၚ. ထံကီႈလ႕ တႈဟဲႏုဏစွၚသ့ဥတဖဥ ထံဥတႈကီႈတႈခဲအဒိဥ ဒီးထံကီႈလ႕ တႈဟဲႏုဏဖဲ အၾက႕းတဖဥစ့ႈကီး ထံဥဘဥတႈကီႈတႈခဲစ့ႈကီးလီၚ.

တႈဒုးအိဥထီဥတႈအီဥတႈအီ န႔ဥမ့ႈတႈလ႕ အဘဥထြဲလိဏအသးဒီး မိႈပႈဖံဖုလ႕ပ်႕ၚတဖဥ အတႈမၚအီဥမၚအီ ဒီးဘဥထြဲလိဏအသးစ့ႈကီးဒီး မူခိဥကလံၚသီဥဂီၚ အတႈဆီတလဲယ စုက၀ဲၚ အတႈသဘံဥသဘုဥ ဒီးလ႕ဟီဥ ခိဥခ်႕ တႈအီဥတႈအီတဖဥ အပွ႔ၚကလံၚဒိဥထီဥ၀ဲ ဒီးတႈလီၚဘဥဎိဥတဖဥအံၚ အါထီဥဒီးအါထီဥ၀ဲန႔ဥလီၚ.

FAO report: 3 billion people cannot afford a healthy diet. RVA News, 04 December, 2021