Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚ အတႈစံဥစိၚတဲစိၚဖုဥကိဏ

Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚ အတႈစံဥစိၚတဲစိၚဖုဥကိဏ

Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚ မ့ႈ၀ဲတႈလီႈတႈက်ဲလ႕ တႈအိဥဖွိဥကရ႕အပွၚစိဏဆွ႕တႈသးခုကစီဥအကရ႕တခါ လ႕အမံၚမ့ႈ၀ဲ MEP ပွၚစိဏဆွ႕ရၚလီၚတႈသးခုကစီဥအကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥ စးထီဥစံဥတဲဏတဲလီၚတႈသးခုကစီဥ  ဖဲ ၁၉၀၀ အနံဥသ့ဥတဖဥ အကတီႈနဥ့လီၚ’

MEP အခီပညီမ့ႈ၀ဲယ တႈရၚလီၚတႈသးခုကစီဥ ဆူထံဂၚကီႈဂၚ အကရ႕တခါလ႕ ကီႈ France အ၀့ႈခိဥ Paris အမံၚဖုဥကိဏနဥ့လီၚ’ အမံၚအလ႕အပွဲၚလ႕ ကိၚလၚ၀ါအက်ိဏမ့ႈ၀ဲ The Society of Foreign Mission of Paris ( French: Societe des Missions Etrangeres de Paris) နဥ့လီၚ’

စးထီဥဖဲ ၁၉၆၇ အနံဥ တုၚလ႕မုႈတနံၚအံၚ တႈအိဥဖွိဥကရ႕အတႈဖံးတႈမၚသ့ဥတဖဥ ဘဥတႈမၚအီၚ လ႕ကညီကလုဏသီခါသ့ဥတဖဥ ဒ္အမ့ႈပွၚအိဥထူအိဥလံၚ ဖဲတႈလီႈအံၚအပူၚနဥ့လီၚ’  

ဖဲဆ႕ကတီႈဒီးနံဥလ႕အပူၚကြံဏ၀ဲသ့ဥတဖဥ လ႕အဆိအခါလံၚလံၚယ တႈကူဥထီဥဖးလီၚ ဒ္သိး Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚဖးဒိဥ လ႕ကညီကီႈဆဥအပူၚ ကဟဲအိဥထီဥ၀ဲ ခီဖ်ိ တႈနီၚဖးတႈလီႈအံၚ လ႕၀့ႈတကူဥတလးပ႕လီႈက၀ီၚဖးဒိဥအပူၚအဂီႈ အိဥထီဥဆိပဏစ႕ၚလံ၀ဲလ႕ သီခါကရ႕ခိဥသ့ဥတဖဥယ သီခါသ့ဥတဖဥယ ဖံ၀ါတပြဲ၀ါသ့ဥတဖဥယ  တႈအိဥဖွိဥဖိသ့ဥတဖဥအသးကံႈပူၚန႔ဥလီၚ’

ဖဲအဆ႕ကတီႈဟဲတုၚ၀ဲအခါယ တလးပ႕လီႈက၀ီၚအံၚယ ဟဲအိဥထီဥ၀ဲသပွႈကတ႕ႈ ဖဲ သီခါကရ႕ခိဥဖးဒိဥ Archbishop Charles Bo ( ဆ႕ကတီႈအခဲအံၚ မ့ႈလံ၀ဲ Cardinal တဂၚယ မ့ႈစ့ႈကီး သီခါကရ႕ခိဥဖးဒိဥလ႕ ၀့ႈတကူဥလီႈက၀ီၚဖးဒိဥအဂီႈ) အတႈပ႕ဆွ႕တႈအကတီႈနဥ့လီၚ’

ဒ္သိးတႈအိဥဖွိဥကရ႕အတႈဖံးတႈမၚ ကဂုၚထီဥပသီထီဥ၀ဲအဂီႈယ ဒ္သိးပွၚကြႈသိအတႈကြႈထြဲကဟုကဎဏတႈ ကဘဥတႈမၚအီၚလ႕ ဎြၚဖိဎြၚလံၚသ့ဥတဖဥအက်ါ ဘူးဘူးတံႈတံႈအဂီႈယ ဒ္သိးပွၚကသ့ကြႈထြဲမၚစ႕ၚ ဎြၚဖိဎြၚလံၚ လ႕အအိဥ၀ဲလ႕ ကစ႕ႈကလိသ့ဥတဖဥအက်ါအဂီႈယ ဒ္သိးပွၚကသ့ဖံးတႈမၚတႈလ႕ တႈလဲၚထီဥလဲၚထီအဂီႈ လီၚဆီဒဥတႈလ႕ တႈကူဥဘဥကူဥသ့ယ တႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အသန႕ဥယ ဒ္သိးပွၚကသ့ကြႈထြဲမၚစ႕ၚ ပွၚဘဥကီဘဥခဲ အိဥလ႕ကီႈကေီဥတဲဥဒီးကီႈပဎီၚကီႈဆ႕အဖီခိဥသ့ဥတဖဥအဂီႈယ ဒ္သိးပွၚကသ့ဖံးဃုဏမၚဃုဏတႈဒီး ပွၚကမ်႕ႈဖိဖဲ တႈလီႈတႈက်ဲအံၚအပူၚ လ႕တႈတုၚလီၚ၀ီလီၚအပူၚ ဘဥဃးဒီးနီႈသးအတႈနႈ့ဘ်ဳးနႈ့ဖွိဥ ဒီးလ႕ပွၚဂ့ႈ၀ီအတႈလဲၚထီဥလဲၚထီ အတႈဖံးတႈမၚသ့ဥတဖဥအဂီႈယ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအံၚ ဘဥတႈထုးဖးအီၚဒီး ၀့ႈတကူဥတလးပ႕လီႈက၀ီၚဖးဒိဥ ဒီးဒုးအိဥထီဥအီၚလ႕ ကညီကီႈစဲဥအပူၚနဥ့လီၚ’

ပႈပါ Benedict တဆံဃုဂၚတဂၚ ဒုးအိဥထီဥ၀ဲ Hpa-An တႈအိဥဖွိဥကရ႕အလီႈက၀ီၚ ခီဖ်ိအတႈထုးဖး၀ဲလီႈက၀ီၚအံၚ ဒီး၀့ႈတကူႈတႈအိဥဖိွဥကရ႕အလီႈက၀ီၚဖးဒိဥ ဖဲ ၂၀၀၉ လါဎနူၚအါရံ ၂၄ သီအမုႈနံၚယ ဒီးပဏလီၚ၀ဲသီခါကရ႕ခိဥ Bishop Justin Saw Min Thide (ဖဲနဥ့အကတီႈ မ့ႈ၀ဲ၀့ႈတကူႈတႈအိဥဖိွဥလီၤႈက၀ီၤၚအသီခါကရ႕ခိဥမၚစ႕ၚတႈ) ဒ္သီခါကရ႕ခိဥ အဆိကတ႕ႈတဂၚ လ႕ Hpa-An တႈအိဥဖွိဥကရ႕အလီၤႈက၀ီၚအဂီႈန႔ဥလီၚ.  ဘဥတႈပဏထီဥအီၚဆူ Hpa-An တႈအိဥဖွိဥလီႈက၀ီၚ အသီခါကရ႕ခိဥအလီႈအလၚယ ဖဲ ၂၀၀၉ လါဒံဥစ့ဘ႕ဥ ၃ သီယ လ႕ပႈပါအခ႕ဥစး ဆူကီႈပဎီၚစ႕ဖိွဥယ သီခါကရ႕ခိဥဖးဒိဥ Salvatore Pennacchio အစုပူၚန႔ဥလီၚ.

၀့ႈ (Hpa-An) မ့ႈ၀ဲ ကီႈပဎီၚစ႕ဖွိဥယ ကညီကီႈစဲဥ အ၀့ႈခိဥ ဒီးမ့ႈ၀ဲတႈအိဥဖွိဥကရ႕အလီႈက၀ီၚ အ၀ဲၚလီႈခိဥသ့ဥအိဥ၀ဲတႈလီႈနဥ့လီၚ’ ပရဲလိဥက်ိ (Sittaung River) မ့ႈ၀ဲထံက်ိ ကဲထီဥ၀ဲ ၀့ႈတကူႈတလးပ႕လီႈက၀ီၚဖးဒိဥ ဒီး Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚယ တႈလီႈခံခါအံၚအဆ႕နဥ့လီၚ’ လ႕   တလးပ႕လီႈက၀ီၚအပူၚ ကညီကီႈစဲဥဒီဘ့ဥ ဒီး Mon အကီႈစဲဥတနီၚ အိဥ၀ဲနဥ့လီၚ’ လ႕မုႈထီဥတခီ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအဆ႕ထိးလိဏအသးဒီးကီႈကေီဥတဲဥယ ဒီး၀့ႈလ႕ကီႈဆ႕သ့ဥတဖဥမ့ႈ၀ဲ ရၚမတံ (ျမ၀တီ) ဒီး ဃိဥသ႕ဖ်႕ဥ (ဘုရားသံုးဆူ) နဥ့လီၚ’ လ႕မုႈႏုဏတခီယ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအဆ႕ထိးလိဏအသးဒီး ပကိကီႈစဲဥ ဒီး ၀့ႈတကူဥတလးပ႕လီႈက၀ီၚဖးဒိဥနဥ့လီၚ’ လ႕ကလံၚစိးတခီယ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအဆ႕ထိးလိဏအသးဒီး ကညီကီႈစဲဥ ဒီးတီအူတလးပ႕လီႈက၀ီၚနဥ့လီၚ’ မ့မ့ႈလ႕ မုႈထီၤဥကလံးစိးတခီယ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအဆ႕ထိးလိဏအသးဒီး ကဎါကီႈစဲဥ ဒီး လြဲဥကီႈတလးပ႕လီႈက၀ီၚနဥ့လီၚ’ မ့မ့ႈလ႕ကလံၚထံးတခီ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအဆ႕ထိးလိဏအသးဒီး တလ႕ၚအကီႈစဲဥ (Mon State) ဒီး မီဥလမေဲႈတလးပ႕လီႈက၀ီၚနဥ့လီၚ’

Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအလဲႈအထီအိဥ၀ဲ အကလီႈသ႕ဆံ တကလး ဃုကထိ သ႕ကဎၚ ႏြံဆံတ႕ (Square Kilometers) ဒီးဒ္ ၂၀၂၂ အနံဥ ကဲးသလံးတႈအိဥဖွိဥကရ႕ ( 2022 Catholic Directory of Myanmar ) အတႈကြဲးနီဥကြဲးဃါအပူၚအိဥဖ်ါ၀ဲအသိး ထံဖိကီႈဖိသ့ဥတဖဥ အနီႈဂံႈမ့ႈ၀ဲ တဆံဎဲႈကလီႈ ႏြံကလး လြံႈကထိ ႏြံဆံခြံဂၚယ အိဥဒီးလုႈလႈဆဲးလၚအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥယ လ႕အမ့ႈ၀ဲ ကလုဏဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ ဒ္အမ့ႈ ပွၚကညီယ ပအိးယ တလ႕ၚ (Mon), ပဎီၚယ ဎိၚယ ကိၚလၚသူယ ဒီးကလုဏအဂၚသ့ဥတဖဥ လ႕အအိဥဒီး အတႈကတိၚအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ နဥ့လီၚ’ ဒီးဖဲ ၂၀၂၂ အနံဥ ကဲးသလံးတႈအိဥဖွိဥကရ႕ အတႈကြဲးနီဥကြဲးဃါတႈအပူၚ ကဲးလံးတႈအိဥကရ႕ဖိအိဥ၀ဲ တကလး တကထိ တကဎၚ ခံဂၚ နဥ့လီၚ’ ပွၚသ့ဥတဖဥအံၚ အိဥလီၚျပံလီၚျပါ၀ဲလ႕ လီႈက၀ီၚအံၚအပူၚ ကစ႕ႈကလိသ့ဥတဖဥအက်ါ ဒီးလ႕ ကီႈပဎီၚဒီးကီႈကေီဥတဲဥအကီႈဆ႕ ပွၚဘဥကီဘဥခဲအဒဲက၀ီၚသ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲအပူၚနဥ့လီၚ’ ဒီးဖဲ ၂၀၂၂ အနံဥ တႈကြဲးနီဥကြဲးဃါအသိး လ႕ Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအပူၚ သီခါပ႕တႈအလီႈ ( သီခါလီႈက၀ီၚ) အိဥ၀ဲ ၁၂ ခါယ သီခါအိဥ၀ဲ ၂၆ ဂၚယ ပွၚလ႕အပဏစီဆွံအသး လ႕အအိဥဒီးအတႈအ႕ဥလီၚအီလီၚ လၤီၚလီၚဆီဆီ ( တပြဲဒီးဖံ၀ါ) (Religious) သ့ဥတဖဥအိဥ၀ဲ (၄၃) ဂၚယ တႈအိဥဖွိဥသရဥ/ သရဥမုဥဒီးပွၚမၚစ႕ၚသီခါဒီးတႈအိဥဖွိဥဖိလ႕ သီခါအတႈပ႕အပူၚ (Home Missioners) သ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲ ၇၃ ဂၚနဥ့လီၚ’

ဖဲအပူၚကြံဏ ၁၅ နံဥအတီႈပူၚယ သီခါကရ႕ခိဥ Bishop Justin အတႈဖံးတႈမၚလ႕ (Hpa-An) တလးပ႕လီႈက၀ီၚအဂီႈ ကပဏဖ်ါထီဥအီၚ တသ့ဖဲအသ့နဥ့လီၚ’

တ႕တထံဥမ့ႈ၀ဲ စးထီဥလ႕ Hpa An သီခါကရ႕ႈခိဥအတႈပ႕ အိဥလီၚဖးအသးဒီး ၀့ႈတကူဥလီႈက၀ီၚဖးဒိဥ ဖဲ ၂၀၀၉ အနံဥ ၀ံၚအလီႈခံ မ့ႈလ႕တႈသူဥထီဥသ့ဥတဖဥ တလ႕ပွဲၚဒ္၀ဲအဃိ သီခါကရ႕ႈခိဥ Bishop Justin တ့ထီဥဆိ၀ဲ တႈသူဥထီဥသ့ဥတဖဥ လ႕လီႈက၀ီၚအံၚ အပူၚနဥ့လီၚ’

၀ံၚအလီႈခံ မ့ႈလ႕အတႈဖံးဃုဏမၚဃုဏတႈဒီး သီဘူဥသီခါသ့ဥတဖဥ ပွၚလ႕အပဏစီဆွံအသး ဒ္အမ့ႈ ဖံ၀ါတပြဲ၀ါ ဒီးတႈအိဥဖွိဥဖိသ့ဥတဖဥအဃိ လ႕လီႈက၀ီၚအံၚအပူၚ တႈဘါသရိဥသ့ဥတဖဥ ဟဲအိဥထီဥ၀ဲနဥ့လီၚ’ သီခါအိဥကေိသ့ဥတဖဥယ ဖံ၀ါကေိသ့ဥတဖဥယ ပွၚကေိဖိကအိဥ၀ဲတႈလီႈတႈက်ဲသ့ဥတဖဥ ဘဥတႈတ့ထီဥအီၚ ဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥနဥ့လီၚ’

တႈသူဥထီဥသ့ဥတဖဥအံၚ မ့ႈတအိဥ၀ဲဘဥဒီး တသ့၀ဲလ႕ တႈသးခုကစီဥအတႈဖံးတႈမၚအဂီႈဘဥ နဥ့လီၚ’ တႈသူဥထီဥအတႈဖံးတႈမၚအံၚ ကဲထီဥလိဥထီဥ၀ဲဖဲ သီခါကရ႕ႈခိဥ Bishop Justin အတႈပ႕တႈဆွ႕တႈအဆ႕ကတီႈ နဥ့လီၚ’

ခံထံဥတထံဥမ့ႈ၀ဲ သီခါလီႈက၀ီၚ လ႕အအိဥပဏစ႕ၚလံ၀ဲသ့ဥတဖဥအမဲဏညါ လီႈက၀ီၚအသီတခါ လ႕အမ့ႈ၀ဲ ပိၚဂႈ (ငရြွရင္းသာသနာအုပ္စု) ဘဥတႈဒုးအိဥထီဥအီၚ နဥ့လီၚ’ မ့ႈ၀ဲဒ္သိး အကကဲထီဥ တႈနႈ့ဘ်ဳးနႈ့ဖွိဥလ႕ ပွၚဘါဎြၚဖိသ့ဥတဖဥ အနီႈသးအတႈလိဥဘဥတႈသ့ဥတဖဥ အဂီႈနဥ့လီၚ’

သ႕ထံဥတထံဥမ့ႈ၀ဲယ တႈလဲၚတႈက့ၚ တႈအီဥတႈအီ တႈကူဥဘဥကူဥသ့ တႈအိဥဆူဥအိဥခ့် အတႈကီတႈခဲလ႕ Hpapon လီႈက၀ီၚအပူၚ အိဥ၀ဲဘဥဆဥ တႈလ႕အအိဥ၀ဲလ႕ ပွၚဘါဎြၚဖိသ့ဥတဖဥ အသူဥအသးအပူၚမ့ႈ၀ဲ ဒ္သိးပွၚသုတအိဥဒီး တႈဖွီဥတႈဎဏလ႕ တႈအဲဥထူအဲဥဎြၚ တႈသနၚ့သးလ႕ဎြၚအဂီႈ သီခါကရ႕ခိဥ ဆီဥထြဲမၚစ႕ၚ၀ဲနဥ့လီၚ’

မ့ႈလ႕သီခါကရ႕ခိဥအတႈဖံးတႈမၚတႈ ဒီး သီဘူဥသီခါသ့ဥတဖဥ အတႈမၚဃုဏတႈဒီးအီၚ ဘူးဘူးတံႈတံႈ လ႕ Hpapun ဖဥပူဥ ဒီး ကမးမိႈ တႈလီႈတႈက်ဲသ့ဥတဖဥအပူၚယ တႈဘါသရိဥသ့ဥတဖဥ အိဥထီဥ၀ဲလ႕ သ၀ီကိးဖ်႕ဥဃဥဃဥ သ့ဥတဖဥအပူၚနဥ့လီၚ’ အိဥဒဥလ႕ အဒိဥအဆံးနဥ့လီၚ’

တႈကဲထီဥလိဏထီဥအဂၚတထံဥမ့ႈ၀ဲယ တႈရ့လိဏသးဒီး တႈဘူဥတႈဘါ အကလုဏကလုဏသ့ဥတဖဥယ တႈဖံးဃုဏမၚဃုဏတႈဒီး တႈဘူဥတႈဘါအကရ႕ကရိအဂုႈအဂၚသ့ဥတဖဥ နဥ့လီၚ’ တႈရ့လိဏမုဏလိဏသကိးဒီး တႈဘူဥတႈဘါအဂုႈအဂၚသ့ဥတဖဥ ကဲထီဥ၀ဲဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥ နဥ့လီၚ’

တႈဖံးတႈမၚလ႕ တႈလဲၚထီဥလဲၚထီအဂီႈ ပွၚကဘဥမၚဒ္၀ဲ အိဥအါမး နဥ့လီၚ’ တႈတ့ထီဥကရ႕ကရိဒ္သိးအကအိဥ၀ဲဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥအဂီႈယ တႈသိဥလိနဲဥလိတႈအိဥဖွိဥကရ႕ဖိသ့ဥတဖဥယ တႈဆီဥထြဲမၚစ႕ၚသီဘူဥသီခါ ဒီးပွၚမၚတႈလ႕တႈအိဥဖွိဥကရ႕အပူၚသ့ဥတဖဥအတႈအိဥမူအိဥဂဲၚယ တႈသိဥလိနဲဥလိ ထုးစုနဲဥက်ဲတႈသိဥလိဒုးကဲထီဥသီခါကေိဖိသ့ဥတဖဥ လ႕တလးပ႕လီႈက၀ီၚအပူၚ မ့ႈ၀ဲတႈဖံးတႈမၚလ႕ ခါဆူညါအဂီႈ နဥ့လီၚ’

လ႕တႈလီႈတႈက်ဲ ဒီးသီခါကရ႕ႈခိဥအတႈပ႕အံၚအပူၚ ပွၚသုးလီႈသုးက်ဲအိဥအါ၀ဲယ ပွၚလဲၚခီဖ်ိကီႈဆ႕လ႕ အတမ့ႈ၀ဲဒ္သိးတႈသိဥတႈသီအိဥ၀ဲအသိး အိဥအါ၀ဲယ ပွၚလ႕အဃ့ႈပူၚအသး မ့ႈလ႕ တႈဖ့ဥဆ႕ဒီးတႈဒုးတႈဎၚအဃိအိဥအါ၀ဲယ ပွၚလ႕အလီႈအက်ဲတအိဥလ႕ၚ၀ဲလ႕ အကစႈဒဥ၀ဲအထံလီႈကီႈပူၚ အိဥအါ၀ဲနဥ့လီၚ’

လ႕တႈအိဥဖွိဥကရ႕အလီႈက၀ီၚဖးဒိဥအံၚအပူၚယ ပွၚဖံးတႈမၚတႈဖိအတႈဂံႈတႈဘါယ က်ိဥစ့အတႈဂံႈတႈဘါသ့ဥတဖဥ တအိဥ၀ဲလ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚအဃိ လ႕ခါဆူညါ တႈအိဥဖွိဥကရ႕အတႈဖံးတႈမၚအဂီႈ ပွၚကဘဥထဲးဂံႈထဲးဘါ သပွႈပွႈနဥ့လီၚ’

သီဘူဥသီခါသ့ဥတဖဥယ ပွၚမၚတႈလ႕တႈအိဥဖွိဥကရ႕အပူၚ ဒ္အမ့ႈ ဖံ၀ါယ တပြဲ၀ါယ တႈအိဥဖွိဥသရဥ/ သရဥမုဥသ့ဥတဖဥ ဒီးဎြၚဖိဎြၚလံၚခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥ အတႈဖံးတႈမၚတႈလ႕ တႈသူဥဆူဥသးဂဲၚအပူၚ ပဆ႕မုႈလႈဒီး ထုကဖဥ၀ဲ ဒ္သိး Hpa-An တလးပ႕လီႈက၀ီၚအံၚ ကအိဥဖ်ါထီဥ၀ဲဒ္ ဎြၚအဘီအမုႈအိဥသူဥလီၚအသး တႈလီႈတႈက်ဲတခါ လ႕အအိဥလ႕ပွဲၚဒီး ဎြၚအတႈဆိဥဂ့ၚ အကလုဏကလုဏ ဒီးကဎဲႈပွၚအိဥလ႕ တႈလီႈတႈက်ဲအံၚ အတႈအိဥမူအိဥဂဲၚအပူၚ ခဲလ႕ဏ ထီဘိနဥ့လီၚ’