ပွၚလ႕အသးသမူဟးထီဥကြံဏ၀ဲဒဥ ပူၚကြံဏအနံဥ (၇၀) ၀ံၚမဥ ဟဲက့ၚတုၚအိဥအဒါက့ၚဆူ အတႈလီႈတႈက်ဲ လ႕ အမ့ႈ သီခါဖးဒိဥ လ႕အမၚတႈလ႕သုးအပူၚ (Chaplain) အစိဥလ႕အအိဥလီၚတဲဏအဂ့ႈ.

ပွၚလ႕အသးသမူဟးထီဥကြံဏ၀ဲဒဥ ပူၚကြံဏအနံဥ (၇၀) ၀ံၚမဥ ဟဲက့ၚတုၚအိဥအဒါက့ၚဆူ အတႈလီႈတႈက်ဲ လ႕ အမ့ႈ  သီခါ  ဖးဒိဥ လ႕အမၚတႈလ႕သုးအပူၚ (Chaplain) အစိဥလ႕အအိဥလီၚတဲဏအဂ့ႈ.

ပွၚလ႕အသးသမူဟးထီဥ ပူၚကြံဏအနံဥ (၇၀) ၀ံၚမဥ ဟဲက့ၚတုၚအိဥဘဥကဒါက့ၚဆူ အနီႈကစႈ အတႈလီႈ တႈက်ဲ တဂၚအမံၚမ့ႈ ၀ဲ Fr. Emil Kapaun န႔ဥလီၚ.

အ၀ဲအသးသမူဟးထီဥကြံဏဖဲ(Korea) အတႈဒုးအဆ႕ကတီႈ ဖဲ(၁၉၅၁)နံဥ (ပီ)သုးတႈလီႈအပူၚန႔ဥလီၚ. အ၀ဲန႔ဥမ့ႈ(America)ကီႈစ႕ဖွိဥယ ကၚဆၚစ္ကီႈစဲဥယ ၀ံၚခေံၚတၚအတႈအိဥဖွိဥကရ႕ဖိတဂၚန႔ဥလီၚ.

အ၀ဲအစိဥန႔ဥ ကဘဥတႈပဏလီၚအီၚဖဲ ပွၚလ႕အဒ႕ထီဥပူၚဖ်ဲးဒီး တႈဒဲးဘး အကဲးသံၚျဒဲၚ ဘါဎြၚကေိဖးဒိဥ အအိပူၚန႔ဥလီၚ. တႈဂုဏက်ဲးစ႕းစ့ႈကီး၀ဲလ႕ တႈကပဏထီဥအီၚလ႕ ပွၚစီဆွံအလီႈအလၚန႔ဥလီၚ.

Fr. Kapaun အစိဥအံၚ ဘဥမႏုၚအဃိလ႕ အခဲအံၚမဥ ဘဥဟဲက့ၚအိဥကဒါက့ၚလ႕ အနီႈကစႈ အတႈလီႈ အံၚလဲဥန႔ဥ ဖဲအ၀ဲအသးသမူဟးထီဥကြံဏ အဆ႕ကတီႈန႔ဥ မ့ႈလ႕တႈဒုးတႈဎဏအဆ႕ကတီႈအဃိ ပွၚသံ အစိဥလ႕အဘဥတႈပဏလီၚအီၚသ့ဥတဖဥ တႈမၚနီဥမၚဃါ တႈပနီဥလီၚတံႈလီၚဆဲး တသ့ဘဥအဃိ န႔ဥလီၚ.

ဘဥတႈက့ၚဃုထံဥန႔ႈအစိဥန႔ဥ ခီဖ်ိလ႕ တႈတိဏက်ဲၚတခါလ႕အမ့ႈ တႈက့ၚဃုထံဥန႔ႈက့ၚ (Korea) အပွၚ သုးဖိလ႕ အသံတ့ႈလ႕တႈဒုးအပူၚသ့ဥတ ဖဥဒီး တႈထံဥန႔ႈ၀ဲဒဥပွၚအစိဥ (၈၆၇) စိဥ၀ံၚဒီး တႈက့ၚ ဃုသ့ဥညါအတႈလီၚစ႕ၚလီၚသြဲဥ တႈက့ၚမၚကြႈ၀ဲအ(DNA)အစ႕သ့ဥတဖဥ ကီကီခဲခဲ လီၚတံႈလီၚဆဲး အဃိ န႔ဥလီၚ.

Fr. Kapaun အစိဥအံၚ စးထီဥ(၁၉၅၃)နံဥဒီး တုၚမုႈမဆါတနံၚအံၚ အိဥ၀ဲဒဥဖဲ သုးပွၚဒူပွၚဃိၚ အတႈသြဥခိဥ (The National Memorial Cemetery of the Pacific) အတႈလီႈန႔ဥလီၚ.

Fr. Kapaun အစိဥအံၚ တႈက့ၚဆွ႕၀ဲဒဥအီၚဆူ အဟံဥဖိဃီဖိသ့ဥတဖဥအအိဥ ပွဲၚဒီးတႈအမူးအပြဲ တႈလၚကပီၚန႔ဥလီၚ. တႈအမူးပြဲ၀ဲန႔ဥအပူၚ အိဥဃုဏဒီး ပွၚခိးတႈဘံဥတႈဘ႕သ့ဥတဖဥယ ဘဥဃးသုး အပွၚ ခ႕ဥစးသ့ဥတဖဥ အိဥ၀းတရံးအီၚဒီး အစိဥတလါအဖီခိဥန႔ဥ ဘဥတႈဘိးထီဥန႔ႈအီၚဒီး နီႈတဎႈသ့ဥတဖဥ၀ံၚ သုးဖိအဂၚ(၅၀)ဟ့ဥအီၚတႈဎူးဎီဥဒီး ဘဥတႈက့ၚစိဏဆွ႕၀ဲဒဥအီၚန႔ဥလီၚ.

ခီဖ်ိအမိႈအပႈတအိဥလ႕ၚဘဥအဃိ အစိဥန႔ဥ တႈက့ၚဟ့ဥလီၚ၀ဲဒဥဆူ အဖိဒိဥ(ရ့န္)ဒီး အမါ(လံၚ) သ့ဥတဖဥ အစုပူၚန႔ဥလီၚ. ၀ံၚဒီး တႈကက့ၚစိဏ ဆွ႕ကဒီးအစိဥဆူ (က့ၚဆၚစ္)အကီႈစဲဥအပူၚန႔ဥလီၚ.

Fr. Kapaun န႔ဥမ့ႈ မတၚတဂၚလဲဥ.?

အမံၚလ႕လ႕ပွဲၚပွဲၚန႔ဥ ဘဥတႈကိးအီၚလ႕ (Emil Kapaun) န႔ဥလီၚ. ဖဲ(၁၉၄၄) နံဥအခါ အ၀ဲကဲ ၀ဲဒဥ(America)အသုးမုႈ သီခါဖးဒိဥ(Chaplain) တပါန႔ဥလီၚ. အ၀ဲဒဥန႔ဥ ဖဲဟီဥခိဥတႈဒုးဖးဒိဥ ခံ၀ီတ၀ီ (Korea)အတႈဒုးအပူၚ ဟံး၀ဲမူဒါလ႕အဘဥဃးဒီး ပွၚသုးဖိသ့ဥတ ဖဥအနီႈသးအက်ဲတကပၚန႔ဥလီၚ.

Korea တႈဒုးအဆ႕ကတီႈ ဘဥတႈသ့ဥညါအီၚအါ၀ဲဒဥ ဒိဥမးန႔ဥလီၚ. ဘဥမနုၚအဃိလဲဥန႔ဥ အတႈ လဲခီဖ်ိဘဥတႈဒုးဖးဒိဥ ခံဘ်ီတဘ်ီအံၚ အါ၀ဲဒဥ ဒိဥမးအဃိန႔ဥလီၚ. အ၀ဲမ့တမ့ႈသုးဖိတဂၚဘဥဒဥလဲဏ ဟ့ဥလီၚအသးဒီး အံးထြဲကြႈထြဲ၀ဲ ပွၚသုးဖိသ့ဥတဖဥအနီႈသး တႈဂံႈတႈဘါ လ႕ဏသူဥ လ႕ဏသးအဃိန႔ဥလီၚ.

မ့ႈသ့ဥညါ၀ဲလ႕ ပွၚသုးဖိသ့ဥတဖဥ မ့ႈလိဥဘဥအတႈမၚစ႕ၚ တဘ်ီလႈလႈန႔ဥ တမၚဎံဏမၚနီႈ အသးနီတဘ်ီ ဘဥ အ၀ဲမ့မ့ႈဒဥလဲဏ ပွၚလ႕အဟံးမူဒါ လ႕ ပွၚအံးထြဲကြႈထြဲ (America)အသုးမုဥသ့ဥတဖဥသနဏက့ယ အၚန္စါန္ အတႈဒုးအပူၚ မၚစ႕ၚဘဥ၀ဲဒဥ တရူးအပွၚသုးဖိလ႕ အဘဥဒိဘဥထံးတ ဂၚစ့ႈကီးန႔ဥလီၚ.

သ့ဥညါသ့ဥခီးလိဏအသးဒီး တရူးအပွၚသုးဖိတဂၚန႔ဥ၀ံၚ သ့ဥညါနႈပ႕ႈထီဥ၀ဲတရူးသ့ဥတဖဥ အတႈဒုးတႈ ဎဏအဂ့ႈဒီးယ လ႕ကဟ့ဥသဆဥထီဥပွၚ သ့ဥတဖဥ ဒ္သိးကပဏလီၚအစုက၀ဲၚသ့ဥတဖဥအပူၚ (Fr. Kapaun) အ႕ဥလီၚတူႈလိဏ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ.

တဘ်ီဃီ လဲၚတ႕ဥပီဥတ႕ဥပီ၀ဲဒဥဒီး ပွၚလ႕အပ႕ဆွ႕(အၚန္စါန္)အသုးမုႈအခိဥတဂၚဒီး အ၀ဲသ့ဥပဏလီၚ တႈစုက၀ဲၚအဃိ ပွၚသုးဖိသ့ဥတဖဥအါဒံအါဂၚ အသးသမူပူၚဖ်ဲးကြံဏ၀ဲဒဥန႔ဥလီၚ. ဘဥဆဥအ၀ဲသ့ဥ တဖဥခဲ လ႕ဏ ဘဥတႈဖီဥဒုးဃဏအီၚ ကိးဂၚဒဲးန႔ဥလီၚ.

ဖဲအ၀ဲသ့ဥ ဘဥတႈဖီဥဒုးဃဏအီၚအဆ႕ကတီႈ အ၀ဲဎါဘ်ါ၀ဲဒဥ အပွၚသုးဖိလ႕ အဘဥဒိသ့ဥတဖဥ အတႈ ဆါန႔ဥလီၚ. လ႕တႈခုဥဒိဥဒိဥကလဲဏအ ဆ႕ကတီႈအပူၚ တႈသဥ၀ံၚလီၚဒိဒီး တႈအိဥတဆူဥတခ့်အပူၚ ဒ္သိးပွၚသုးဖိသ့ဥတဖဥ အသးသဟီဥ သုတစႈလီၚတဂ့ၚအဂီႈ ဆီဥထြဲဒီးဟ့ဥဂံႈဟ့ဥဘါ၀ဲဒဥလ႕ နီႈသးအ တႈဂံႈတႈဘါ အတႈနဲဥက်ဲအပူၚန႔ဥလီၚ.

တႈသးတမုဏဘဥ အိဥထီဥတခါလ႕ ဖဲလ႕တႈဂိႈခါသီသီ(Korea) အတႈဒုးအဆ႕ကတီႈ တႈတဎဏကြႈ၀ဲ ပွၚသံ၀ဲဒဥလ႕ အဂၚ(၃၀၀၀)ဘ်ဲဥညါန႔ဥ လီၚ. တႈဆ႕ကတီႈမ့ႈအ႕ထီဥ ထဲလဲဥထဲလဲဥဘဥဆဥ အ၀ဲတတ့ႈ စႈလီၚအဂံႈအဘါလ႕ အတႈမၚစ႕ၚပွၚသ့ဥတဖဥန႔ဥအပူၚဘဥ. လ႕တႈန႔ဥအဃိ ဎံဏထီဥဒီး ဘဥဒိဘဥထံး ၀ဲဒဥအတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်န႔ဥလီၚ.

စးထီဥဒိးန႔ႈဘဥ၀ဲ အပသိဥဘဥတႈခုဥအတႈဆါန႔ဥလီၚ. ဎံဏထီဥဒီးအခီဥန႕သ့ဥတဖဥ အသြံဥဒုးထီဥ၀ဲဒဥ န႔ဥလီၚ. လ႕တႈအံးထြဲကြႈထြဲ မၚစ႕ၚပွၚ သုးမုႈသံဥဘိသ့ဥတဖဥန႔ဥအဃိ အ၀ဲတနီဥကြႈလီၚက့ၚ အနီႈကစႈ ဒဥ၀ဲ အတႈဆူးတႈဆါလ႕ၚဘဥ. တဒိးန႔ႈစ့ႈကီး၀ဲဒဥတႈကူစါဎါဘ်ါ ကသံဥက သီသ့ဥတဖဥလ႕ၚဘဥန႔ဥလီၚ.

အဃိ အတႈဆါအံၚ တနံၚဘဥတနံၚ ဟဲနးထီဥ နးထီဥ၀ဲဒဥဒီး စူးကြံဏ၀ဲဒဥအသးသမူဖဲ (၁၉၅၁)နံဥ လါမ့ၚအပူၚန႔ဥလီၚ. ဖဲ(၁၉၅၃)အခါ (America) အသုးဖိလ႕အသံတ့ႈဖဲ (Korea) အတႈဒုးအပူၚသ့ဥတဖဥ မ့ႈမတဂၚ မတဂၚလ႕ အတဘဥတႈသ့ဥညါအီၚသ့ဥတဖဥ လ႕အကထိ ဃဥဃဥ အစိဥသ့ဥတဖဥ ဟဲက့ၚတုၚ ၀ဲဒဥဆူ (America) အဟီဥခိဥအလီႈက၀ီၚအပူၚန႔ဥလီၚ.

ဘဥတႈသ့ဥညါပဏပနီဥအီၚ.

(Fr. Kapaun) အံၚ ဘဥတႈသ့ဥညါပဏပနီဥအီၚလ႕ အမ့ႈပွၚတဂၚလ႕ အဟ့ဥလီၚအသးလ႕ သုးမုႈသံဥ ဘိသ့ဥတဖဥအဂီႈ တမ့ႈလ႕အနီႈကစႈ အတႈန႔ႈဘ်ဳးန႔ႈဖွိဥဘဥအံၚ စးထီဖဲအသး သမူဟးထီဥကြံဏ အဆ႕ ကတီႈန႔ဥလီၚ.

ပါပါ(ကေိၚပီလ္) ခံဂၚတဂၚအစိၚ ဒ္သိးတႈကပဏအီၚလ႕ ပွၚစီဆွံအလီႈအလၚအဂီႈ အဆိကတ႕ႈ ဘိးဘဥရၚလီၚ န႔ႈ၀ဲလ႕အမ့ႈ ကစႈဎြၚအပွၚတႈမ႕ဖိတ ဂၚန႔ဥလီၚ. လ႕အ၀ဲအတႈဃ့ဘါထုကဖဥန႔ႈအဃိ တႈဘ်ဳးတႈဖွိဥ လ႕ပွၚဒိးန႔ႈးဘဥအီၚသ့ဥတဖဥ တႈလီၚလိႈလီၚလးသ့ဥတဖဥ ပွၚဒိးန႔ႈဘဥအီၚန႔ဥ လီၚ.

လ႕တႈဒုးအပူၚ ဒ္အမ့ႈခိဥနႈ ပွၚဒူပွၚဃိၚလ႕ အဟ့ဥလီၚအသးတဂၚအသိး ကီႈ(America) အပဒိဥပပွႈ သ့ဥတဖဥ မၚလၚမၚကပီၚတ့ႈအီၚန႔ဥလီၚ. ဖဲ (၂၀၁၃) နံဥအခါ ကီႈခိဥ(အိၚဘါမါ) ဟ့ဥလၚဟ့ဥကပီၚအီၚလ႕ အဘဥဃးဒီးသုးတကပၚ တႈပနီဥတဘ့ဥလ႕ အပတီႈထီကတ႕ႈန႔ဥလီၚ.

လါ (September) 13သီ (၂၀၂၁) နံဥအနံၚ တႈကက့ၚခူဥလီၚဘါဘ႕က့ၚအစိဥဖဲ ၀ံၚခေံၚတၚတႈအိဥဖွိဥ ကဲးသံၚျဒဲၚ တႈဘါဎြၚကေိဖးဒိဥအအိပူၚန႔ဥ လီၚ. အ၀ဲအသြဥခိဥအပူၚစ့ႈကီး ဒ္သိးပွၚဘါဎြၚဖိသ့ဥတဖဥ ကဟဲဎူးဎီဥဃ့ဘါထုကဖဥဘဥတႈအဂီႈ တႈကအိးထီဥန႔ႈဃဏအီၚဒီး တုၚမ့ႈ တႈမ့ႈပဏ ထီဥအီၚလ႕ ပွၚစီဆွံ အလီႈအလၚတဘ်ီ တႈကက့ၚထုးထီဥကဒီးအီၚဒီး တႈကရဲဥက်ဲၚပဏအီၚလ႕ တႈလီႈလ႕အလီၚဆီ ဒ္သိးပွၚ ကဎူးဎီဥပဏ ကဲ သညူးသပွႈအီၚ ကန႔ႈ၀ဲဒဥအဂီႈန႔ဥလီၚ.

Source: Fr. Kapaun Comes Home Promo, EWTN, 17 September 2021