သုးပဒိဥမီၚစိရိဥ ဟံးန ့ႈဆူဥ ထံကီႈတႈစိကမီၚ အသီအိဥ (၁၀၀ )၀ံၚအလီႈခံ တႈမၚအ႕သီတႈန ့ဥ တႈလီၚဆံးလီၚစွၚလီၚ တအိဥဒံးဘဥလ႕ ကီႈပဎီၚပူၚ UN ပဏဖ်ါ .။

သုးပဒိဥမီၚစိရိဥ ဟံးန ့ႈဆူဥ ထံကီႈတႈစိကမီၚ အသီအိဥ (၁၀၀ )၀ံၚအလီႈခံ တႈမၚအ႕သီတႈန ့ဥ တႈလီၚဆံးလီၚစွၚလီၚ တအိဥဒံးဘဥလ႕ ကီႈပဎီၚပူၚ UN ပဏဖ်ါ .။

မ့ႈလ႕ ၂၀၂၁ လါ မ့ဥ (၁၁) အံၚန ့ဥ သုးမီၚစိရိဥ ဟံၚန ့ႈဆူဥ ထံကီႈတႈစိကမီၚလ႕ ကီႈပဎီၚပူၚ ဒီး ဖွီဥဃဏ Daw Aung San Su Kyi စးထီဥလ႕လ႕  လါ Feb. (1)သီ တုၚခဲအံၚ ပွဲထီဥ ၀ဲအသီ (၁၀၀) လံန ့ဥလီၚ.။ဘဥဆဥ ကီႈဒီဘ့ဥ ပူၚတႈဟူးဂဲၚထီဒါၾတီဆ႕ တႈအိဥထြဲ၀ဲဒဥအသးဒ္န ့ဥလီၚ။

By Robin Games

ဘီမုႈစ႕ဖွိဥကရ႕ဘဥဃးဒီး ပွၚကညီခြဲးဎဏလီႈထီကီဥမတံး The Office of United Nations High Commissioner for Human Right(OHCHR) ပဏဖ်ါထီဥအတႈသးအုးအိဥဒီးပွၚ စးထီဥလ႕ လါ Feb (1) သီသုးမီၚစိရိဥ ဟံးန ့ႈဆူဥထံကီႈတႈစိကမီၚအခါန ့ဥလီၚ.တႈကဂုဏက့ၚအလီႈခံလ႕သုးတကပၚ န ့ဥအက့ႈအဂီၚတအိဥ၀ဲဒဥလ႕ ပွၚထီဒါတႈဖိတဖဥအဖီခိဥဘဥလီၚ ။

Gross rights abuse continues. (တႈဆ႕ကတီႈအ႕သီ အခြဲးဎဏ ကဲထီဥဒိဥထီဥထြဲ)

မ့ႈလ႕ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥထံကီႈတဖဥ ယတႈသူဥအုးသးဂဲးအိဥ၀ဲ လ႕ တႈမုဏတႈခုဥပူၚ ပွၚထီဒါၾတီဆ႕တႈဖိတဖဥ ဘဥတႈသံမၚအ႕သီအီၚလ႕ သုးဘံဥဘ႕ တဖဥအဃိ ဒီး Colville စံး၀ဲ ပွၚလ႕အဟံးန ့ႈဆူဥတႈစိတႈကမီၚတဖဥ မၚထြဲတႈမၚအအ႕သီ ဆူဥဆူဥနးနးလ႕ ကီႈပဎီၚကမ်႕ႈဖိတဖဥအဖီခိဥန ့ဥလီၚ။ကိးမုႈနံၚ တႈဖီႈတႈခးကဲထီဥ၀ဲလ႕ ဟံဥဖိဃီဖိတဖဥအိဥဒီး ပွၚမၚရူတႈမၚဖိတဖဥအဖီခိဥ န ့ဥကဲထီဥ၀ဲဒဥယထံကီႈကမ်႕ႈဖိတဖဥအဂၚ အိဥလ႕ (၃၇၄၀) ဘ်႕ဥဘဥတႈဖီဥဃဏအဃိယအ၀ဲသ့ဥအတႈအိဥမူဒီးအတႈဟဲ၀ံကအိဥ၀ဲဒဥဒ္လဲဥသ့ဥညါတသ့ဘဥန ့ဥလီၚ ။ပွၚလ႕အဘဥတႈဖီဥတဖဥအါဂၚန ့ဥ တတုၚ၀ဲဒဥလ႕ တႈစံဥညီဥကြီႈအမဲဏညါဘဥ အဘဥတႈမၚအ႕မၚသီအီၚလ႕ သုးတဖဥအစုပူၚ လ႕တႈခုသူဥအပူၚအဃိ ပွၚကမၚဟံးန ့ႈမူဒါလ႕အ၀ဲသ့ဥအဂီႈ တႈကရ႕ကရိ တဖဥသနဏက့ တအိဥ၀ဲဒဥဒံးဘဥန ့ဥလီၚ ။

Military's coercion tactics (သုးမီၚစိရိဥတဖဥ တႈကဖီဥဆူဥမၚန႕ၚအရဲဥအက်႕ၚ)

ပူၚကြံဏလ႕လါတဘ့ဥအပူၚယသုးမီၚစိရိဥတကပၚစံး၀ဲ အ၀ဲသ့ဥဖီဥဃဏ ကမ်႕ႈဖိ (၁၅၀၀) ဘ်႕ဥန ့ဥ မ့ႈလ႕အ၀ဲသ့ဥ မၚဟးဂီၚၾတီဆ႕ထီဒါ ထံကီႈတႈမုဏတႈခုဥအဃိ ဘဥဖီဥ၀ဲဒီး ပွၚလ႕အဘဥတႈဖီႈအက်ါ ပဏဃုဏပွၚမံၚဟူသဥဖ်ါတဖဥယပွၚမၚတႈကစီဥဖိတဖဥယNLDခိဥနႈတဖဥ ဒီး ပွၚလ႕အကလုႈအိဥတဖဥန ့ဥလီၚ ။

Colville စံး၀ဲဒဥယသုးပဒိဥမီၚစိရိဥ ဂုဏထီဥပသီထီဥ၀ဲ တပတီႈဒီးတပတီႈဆူ ယပွၚလ႕အဟူးဂဲၚထီဒါတဖဥအဖီခိဥဒီး ထံကီႈပွၚမၚတႈဖိတဖဥ လ႕ ကက့ၚနုဏလီၚမၚ၀ဲ အတႈဖံးတႈမၚအဂီႈန ့ဥလီၚ ။ ထံကီႈပွၚမၚတႈဖိတဖဥ အဂၚ (၃၀၀၀) ဘ်႕ဥအဘဥတႈဒုးဟးထီဥကြံဏ အပူၚ မ်ႈကဎၚ ၇၀% န ့ဥမ့ႈ၀ဲ ပိဏမုဥတဖဥန ့ဥလီၚ.ဖေဥစိမိဥသရဥမုဥသရဥခြါတဖဥ အဂၚ (၉၉၀)ဒီးအပ်ဲႈဘဥမူဘဥဒါအါဂၚတဖဥ ဘဥတႈဟီထီဥကြံဏအီၚလ႕ သုးပဒိဥန ့ဥလီၚ ။တႈကစီဥပဏဖ်ါ အိဥ၀ဲဒ္လ႕ ပွၚမၚတႈဖိလ႕ အတႈကူဥဘဥကူဥသ့ အိဥတဖဥ ကတုၚလ႕အဂၚ(၁၁၀၀၀)ဘ်႕ဥန ့ဥအဘဥတႈၾတီဃဏဒီး တန ့ႈက့ၚဘဥ အတႈမၚလ႕ၚဘဥန ့ဥလီၚ ။

The displaced. (ပွၚဘဥကီဘဥခဲဖိတဖဥ)

UN လ႕အဘဥဃးဒီး ပွၚကညီအခြဲးအဎဏရူန ့ဥ ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲ အတႈသးအိဥဂ႕ႈဂ႕ႈက်႕ၚက်႕ၚ လ႕ ပွၚကမ်႕ႈလ႕ဘဥဃ့ဖ်ိးတဖဥယအဘဥတႈမၚအ႕သီတဖဥယလီၚဆီကတ႕ႈလ႕ ပွၚထီဒါတႈဖိတဖဥဒီးပွၚမၚတႈကစီဥဖိတဖဥအဖီခိဥန ့ဥလီၚ ။ တႈကီတႈခဲဆါနးလ႕ ကီႈပဎီၚပူၚအံၚ က့ၚကဲၚထီဥအူအီဥ၀ဲလ႕ သုးမီၚစိရိဥ ဒီး ပွၚကလုဏဒူဥဖိတဖဥတနီၚနီၚ အဘဥစ႕ၚအပူၚန ့ဥလီၚ ။လီၚဆီကတ႕ႈန ့ဥ မ့ႈ၀ဲ ကညီ (Karen) ဒီး ကခေ ့ဥ(Kachin) အကီႈဆဥတဖဥအပူၚန ့ဥလီၚ .။ လ႕တႈဒုးတႈခးအဃိ ပွၚကမ်႕ႈဒူသ၀ီဖိတဖဥ ဘဥဃ့၀ဲဆူ သ၀ီခ်႕ယကစႈကလိက်ါ ဒီးထံဆ႕ကီႈဆ႕ပူၚအိဥထီဥ၀ဲအါဂၚန ့ဥလီၚ ။တႈန ့ဥအဃိ ယColville စံး၀ဲဒဥ လ႕ကီႈပဎီၚအဃ႕ၚထံကီႈတဖဥ ၾက႕းမၚစ႕ၚ ဒီဒါယကဟုကဎဏ ပွၚလ႕အဘဥကီဘဥခဲဖိတဖဥန ့ဥလီၚ ။

Pope Francis

ပႈပါ Francis ပဏဖ်ါထီဥ အတႈဃ့ကညးအါဘ်ီလ႕ တႈထံဥလိဏတ႕ဥပိဏသကိးလ႕ တႈကမၚဘ်ါထီဥက့ၚ တႈကီခဲဆါနး အံၚလ႕ Asian ထံကီႈတဖဥအအိဥန ့ဥလီၚ ။ဒီးပႈပါ တဲဖ်ါထီဥ အတႈသးအိဥယအိဥ၀ဲတပူၚဃီဒီး ကီႈပဎီၚဖိတဖဥ လီၚဆီကတ႕ႈ လ႕ ပွၚသးစႈဖိတဖဥယမ့ႈလ႕ အ၀ဲသ့ဥအတႈဃ့ထီဥတႈလ႕ အ၀ဲသ့ဥ ကန ့ႈဘဥက့ၚ၀ဲ ထံကီႈ Democry ဒီးတႈမုဏတႈခုဥPeace ယတႈလဲၚထီဥလဲၚထီယတႈအီဥကုးအီပွဲၚယဒီး ထံကီႈဖိတဖဥကဂ့ၚထီဥဘဥအဂီႈ န ့ဥလီၚ။ ဒ္လဲဥမ့ႈဂ့ၚ ယပႈပါ မ့ႈ၀ဲ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ Catholic ကဲးသလ့း ခရံဏဖိခိဥနႈတဂၚအဃိ ယကလုႈထီဥဘါန ့ႈ၀ဲ မံဆါတႈလုႈစီဆွံလ႕ ကီႈပဎီၚအဂီႈယဖဲလ႕ အိဥဘွံးနံၚလ႕ကဟဲ တႏြံအံၚ တႈဘါအပူၚ မ့ႈလ႕ လါ May (16) ဖဲ Vatican ၀့ႈန ့ဥလီၚ ။

Source: UN: 100 days after coup no letup in Myanmar military’s brutality. Vatican News, 12 May 2021