ကလုႈဒူဥသ့ဥတဖဥ အတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကမံတံဥ အတႈပဏဖ်ါထီဥ တႈအိဥလ႕အသးပူၚ

ကလုႈဒူဥသ့ဥတဖဥ အတႈပဏဖ်ါထီဥ တႈအိဥလ႕အသးပူၚ

လါမ့ၚ ၄ သီ ၂၀၂၀

ဖဲ ၂၀၂၀ လါအ့ၿဖ့ ၂၇ သီအမုႈနံၚ ဒ္သိးတႈဒီသဒ႕ႀတီဆ႕ ကိၚရိၚနၚဘဲရ႕းစ္ ကမ့ႈတႈလ႕အတုၚလီၚ၀ီလီၚ၀ဲအဂီႈ တႈရၚလီၚဘိးဘဥသ့ဥညါတႈလ႕ ကီႈပဎီၚစ႕ဖွိဥထံကီႈခိဥနဥအရူ မ့ႈ၀ဲဒ္သိးပွၚကဒုးအိဥထီဥ တႈဖံးဃုဏမၚဃုဏသကိးတႈအကရ႕ အဂီႈနဥ့လီၚ’ လ႕တႈႀတီဆ႕ဒီးသဒ႕ Covid-19 အဂီႈ ထံကီႈပဒိဥပဏဖ်ါထီဥ၀ဲလ႕ အတပဏလီၚတဲႈတ့ႈကြံဏပွၚနီတဂၚဘဥအပီႈလစံဥ (No one left behind policy) နဥ့လီၚ’ တႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အပွၚဖံးတႈမၚတႈဖိအကရ႕လ႕ အအိဥ၀ဲလ႕ တႈလီႈတႈက်ဲလ႕ ကလုႈဒူဥလ႕အအိဥဒီးစုက၀ဲၚ ထုးစုနဲဥက်ဲအီၚတႈလီႈအပူၚသ့ဥတဖဥ အသန႕ႈဘဥတႈအ႕ဥလီၚတူဏလိဏအီၚအဃိ ပွၚဒုးအိဥထီဥ၀ဲ တႈဖံးဃုဏမၚဃုဏသကိးတႈအကရ႕အံၚ ဘဥတႈတူဥလိဏသဂ႕ႈအီၚလ႕   ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကမံတံဥ (Ethnic Health Committee) နဥ့လီၚ’

Covid-19 ဘဲရ႕းစ္ တႈအဆါအဃဥအံၚ မ့ႈတႈလ႕အသလဏလီၚအသးလ႕ ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥအဃိ လ႕တႈႀတီဆ႕ဒီသဒ႕တႈဆါအံၚအဂီႈ ပွၚခဲလ႕ဏကဘဥမၚဃုဏတႈလ႕ တႈအသန႕ႈကိးမံၚဒဲးသ့ဥတဖဥအပူၚအဂ့ႈ ပစူဥပနဏ၀ဲနဥ့လီၚ’ လ႕ပွၚခဲလ႕ဏကသ့ဒီသဒ႕တႈအဂီႈ ပွၚကဘဥဒုးမၚနဥ့ ကရ႕ကရိခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥလ႕ တႈခြဲးတႈဎဏထဲသိးဒ္သိးလိဏသးအပူၚနဥ့လီၚ’

ဖဲကလုႈဒူဥလ႕အအိဥဒီးစုက၀ဲၚ ပ႕ဆွ႕ကြႈထြဲ၀ဲတႈလီႈသ့ဥတဖဥအပူၚ ဒ္သိးတႈႀတီဆ႕ဒီသဒ႕ Covid-19 ကတုၚလီၚ၀ီလီၚ၀ဲအဂီႈ ကလုႈဒူဥလ႕အအိဥဒီးစုက၀ဲၚသ့ဥတဖဥ အတႈဒီသဒ႕တႈဆူးတႈဆါအတႈဖံးတႈမၚ  အသုတဘဥတႈႀတီဃဏအီၚအဂီႈယ ဒီးတႈလဲၚထီဥဒုးကလုႈဒူဥလ႕အအိဥဒီးစုက၀ဲၚသ့ဥတဖဥ ကဘဥတႈဆိကတီႈကြံဏအီၚအဂီႈ ပွၚလိဏဘဥ၀ဲနဥ့လီၚ’

ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ အတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥ အတႈဖံးတႈမၚကဘဥတႈမၚဆူဥထီဥအီၚအမဲဏညါ လိဏဘဥ၀ဲဒ္သိးအကနဥ့ဘဥ၀ဲတႈဆီဥထြဲမၚစ႕ၚ လ႕တႈဒီသဒ႕တႈဆါအံၚအဂီႈနဥ့လီၚ’ ဘီမုႈအါဘ့ဥပွၚမၚဘူဥမၚတီႈတႈအကရ႕သ့ဥတဖဥ မ့ႈကြႈဆိကမိဥဒဥထဲ ထံကီႈပဒိဥတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕ အတႈဖံးတႈမၚတခါဧိၚဒီး လ႕ကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ အိဥဆိး၀ဲတႈလီႈတႈက်ဲအပူၚ တႈဆါသလဏလီၚအသး ကအ႕ထီဥဒီးအ႕ထီဥ၀ဲအမဲဏညါ လ႕ထံကီႈဒီဘ့ဥအပူၚ တႈဆါသလဏလီၚအသး ကအ႕ထီဥ၀ဲ ဆူပွၚကိးဂၚဒဲးအအိဥနဥ့လီၚ’

မ့ႈလ႕တႈအံၚအဃိ လ႕ကီႈပဎီၚစ႕ဖွိဥအပူၚ တႈဒီသဒ႕ႀတီဆ႕ Covid-19 တႈဆါသလဏလီၚအသး ကမ့ႈ၀ဲလ႕ တႈတုၚလီၚ၀ီလီၚအပူၚကသ့၀ဲအဂီႈ ႀက႕းလ႕ပွၚကဘဥဖံးဃုဏမၚဃုဏသကိးတႈ ဒ္တႈဟ့ဥကူဥလ႕အဖီလဏသ့ဥတဖဥအံၚအသိးနဥ့လီၚ’

၁’ လ႕တႈပဏလီၚဆီ ကလုႈဒူဥဒီးတႈလီႈတႈက်ဲတအိဥ၀ဲအပူၚ ဒ္သိးပွၚကသ့ႀတီဆ႕ဒီသဒ႕သကိး Covid-19 အဂီႈ ဘီမုႈစ႕ဖွိဥကရ႕ဒီးကီႈမိႈပွႈဎူရပၚအကရ႕သ့ဥတဖဥ အတႈဃ့ကညးတႈအိဥ၀ဲအသိး လ႕ကလုႈဒူဥသ့ဥတဖဥအိဥ၀ဲတႈလီႈတႈက်ဲအပူၚ တႈလဲၚထီဥဒုးတႈဎၚတႈ ကဘဥတႈဆိကတီႈကြံဏအီၚ ခဲခဲအံၚတဘ်ီဃီ ဒီး ဒ္သိးပွၚကဆိကတီႈကြံဏ တႈမၚပ်ံၚမၚဖုးအီၚ ကလုႈဒူဥအတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕လ႕ အႀတီဆ႕ဒီသဒ႕တႈဆါသ့ဥတဖဥအဂီႈ မ့ႈ၀ဲတႈဃ့ကညးထံကီႈပဒိဥဒီးထံကီႈအသုးမုႈသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’

၂’ ကလုႈဒူဥသ့ဥတဖဥပ႕ဆွ႕ကြႈထြဲ၀ဲ တႈလီႈတႈက်ဲသ့ဥတဖဥအပူၚ ဒ္သိးပွၚကဆီဥထြဲမၚစ႕ၚဒီးဆွ႕လီၚ စ့ပဏကီၚသ့ဥတဖဥ ဆူကလုႈဒူဥသ့ဥတဖဥ အတႈကြဥထြဲတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕သ့ဥတဖဥအအိဥ လိၚလိၚ အဂီႈယ မ့ႈ၀ဲတႈဃ့ကညးပွၚမၚဘူဥမၚတီႈတႈ လ႕ထံကီႈအပူၚမ့ႈဂ့ၚလ႕ဘီမုႈအါဘ့ဥသ့ဥတဖဥအအိဥမ့ႈဂ့ၚနဥ့လီၚ’

၃’ တႈဆါသလဏလီၚအသးအံၚ လ႕ကီႈစဲႈအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥအဂီႈ တႈလိဏဘဥတႈသ့ဥတဖဥ တဒ္သိးလိဏအသးဘဥဒီးယ တႈဘဥဎိဏဘဥဘွီသ့ဥတဖဥအိဥ၀ဲအဃိ လ႕တႈလီႈတခါဘဥတခါအပူၚ လ႕တႈဒီသဒ႕ႀတီဆ႕ Covid-19 တႈဆါသလဏလီၚအသးအံၚအဂီႈ ကီႈစဲႈဆူဥခ့်ဒီးတႈလိဥခိဥလိဥကြဲအ၀ဲက်ိၚ (State Health and Sport Department) ဒီးကလုႈဒူဥအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ အတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕ (Ethnic Health Organization) သ့ဥတဖဥ ကဘဥတ႕ႈပီႈတ႕ႈပီ မၚဃုဏသကိးတႈ ဒီးကဘဥအ႕ဥလီၚတူဥလိဏသကိးအသး ဎဏခီဎဏခီနဥ့လီၚ’

လ႕တႈႀတီဆ႕ဒီသဒ႕ Covid-19 တႈဆါအံၚအဂီႈ ကလုႈဒူဥအလီၚဆီတႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥ ကမၚဃုဏသကိးတႈဒီး ထံကီႈအါဘ့ဥ တႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥယ တႈအိဥဆူဥအိဥခ့်အကရ႕လ႕ထံလီႈကီႈပူၚသ့ဥတဖဥယ ဃုဏဒီးကလုႈဒူဥအပွၚကမ်႕ဥဖိသ့ဥတဖဥအဂ့ႈ မ့ႈ၀ဲတႈရၚလီၚဘိးဘဥသ့ဥညါတႈနဥ့လီၚ’