ပႈပါဖရဥစ့းအတႈဘိးဘဥသ့ဥညါတႈဘဥဃးဒီးတႈကြႈထြဲတႈဘဥတ့အဂ့ႈ စဲးတ့ဘ႕ႈ ၃ သီ ၂၀၁၈

ပႈပါဖရဥစ့းအတႈဘိးဘဥသ့ဥညါတႈ ဘဥဃးဒီးတႈကြႈထြဲတႈဘဥတ့အဂ့ႈ

စဲးတ့ဘ႕ႈ ၃ သီယ ၂၀၁၈

ပႈပါဖရဥစ့းကြဲမုႈ၀ဲပွၚခဲလ႕ႈ ဒ္သိးအကမၚဃုဏတႈလ႕ တႈကြႈထြဲကဟုကဎဏ ဟံဥမိႈပွႈ (Common Home) လ႕ပအိဥလ႕အပူၚအံၚ ဖဲအပဏဖ်ါထီဥ အတႈဘိးဘဥသ့ဥညါတႈ ဖဲတႈဃ့ထုကဖဥတႈ လ႕တႈကြႈထြဲတႈအခိဥအဃ႕ၚအဂီႈ အမုႈနံၚ လြံဥဘ်ီတဘ်ီ ဟဲတုၚ၀ဲအသိး ဒ္အမ့ႈ၀ဲဖဲ ၂၀၁၈ လါစဲးတ့ဘ႕ႈ ၂ သီအမုႈနံၚ နဥ့လီၚ။

ပႈပါဖရဥစ့းစံး၀ဲ

“ဖဲတႈထုကဖဥတႈအမုႈနံၚအံၚအပူၚယ ဎစံးဘ်ဳးစံးဖွိဥဎြၚ မ့ႈလ႕ပဟံဥမိႈပွႈ (Common Home) အတႈဟ့ဥအဃိယ ဒီးပိဏမုႈပိဏခြါလ႕ အအိဥဒီးတႈသူဥဂ့ၚ သး၀ါခဲလ႕ႈသ့ဥတဖဥ အတႈဟ့ဥလီၚအသး လ႕တႈကြႈထြဲ ပဟံဥမိႈပွႈအံၚ အဂီႈနဥ့လီၚ။ ဎစံးဘ်ဳးဘဥ တႈတိဏက်ဲၚအတႈဖံးတႈမၚ (Projects) အါမံၚ လ႕အအိဥဒီးတႈပညိဏလ႕ တႈမၚဒိဥထီဥအါထီဥ တႈဃုဏသ့ဥညါနဥပ႕ႈ တႈဒီးတႈကြႈထြဲကဟဳကဎဏ တႈဘဥတ့သ့ဥတဖဥယ ဒီးတႈဂဲၚပ်ဳႈက်ဲးစ႕ၚတႈလ႕ တႈသူဥအီဥဖ်းအီဥတႈ ကလဲၚထီဥလဲၚထီ၀ဲ ဒီးလ႕တႈနဥ့ဂံႈနဥ့ဘါလ႕တႈအီဥတႈအီအပူၚအဂီႈယ ဃုဏဒီး တႈက်ဲးစ႕ၚမၚသကိးတႈလ႕ အဘဥဃးဒီး တႈကူဥဘဥကူဥသ့ယ ဘဥဃးဒီးနီႈသး ဒီးတႈဘူဥထီဥဘါထီဥတႈ ဒ္အမ့ႈ၀ဲ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ဖိလ႕ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥ အမူအဒါအိဥ၀ဲ လ႕တႈကြႈထြဲတႈဘဥတ့ အိဥ၀ဲအသိးနဥ့လီၚ။”

ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲစ့ႈကီးမုႈနံၚအံၚယ မ့ႈ၀ဲ Orthodox ဒီး ခရံဏဖိကရူႈအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥ အတႈမၚဃုဏသကိးတႈအမုႈနံၚယ ဖဲနဥ့ထံဥလိဏအသးဒီး တႈတိၚက်ဲၚခ႕ႈစးကရ႕ (Entrepreneurs) ၁၀၀ ဒ္အဟဲအိဥဖွိဥသကိး၀ဲလ႕၀့ႈရိမ့ၚ လ႕တႈတ႕ႈပီႈလိဏသး ဘဥဃးဒီးတႈဖံးတႈမၚ အတႈအိဥအသးသ့ဥတဖဥ အဂီႈနဥ့လီၚ။

“ပကဘဥအ႕ႈလီၚတူဥလိဏသကိး၀ဲလ႕ ပတလဲၚတုၚဒ္၀ဲဆူ တႈကဲထီဥလိဏထီဥ လ႕တႈကြႈထြဲ တႈအခိဥအဃ႕ၚ အအိဥဒ္ဘဥဒီး တႈအခိဥအဃ႕ၚအတႈအိဥအသးယ လ႕ဟီဥခိဥဒီဘ့ဥအပတီႈမ့ႈဂ့ၚယ လ႕တႈလီႈအလီၚဆီ၀ဲသ့ဥတဖဥအပူၚမ့ႈဂ့ၚယ တအိဥဒ္၀ဲဒီးတႈသူဥမံသးမံလ႕ပပူၚဒ္ဘဥအဂ့ႈယ ပကဘဥနဥပ႕ႈအါထီဥ၀ဲလ႕ ပလိဏဘဥ တႈမၚသီထီဥက့ၚ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥဒီး တႈဘဥတ့အတႈရ့လိဏအသး ဒီးထံဥသ့ဥညါသကိးပ၀ဲလ႕ ပကဘဥကြႈထြဲကဟုကဎဏအါထီဥ ပမူဖ်႕ႈ လ႕ခါခဲအံၚဒီး ခါဆူညါ တႈနဥ့ဘ်ဳးနဥ့ဖွိဥလ႕ စိၚတစိၚဘဥတစိၚအဂီႈ နဥ့လီၚ။”  ပႈပါဖရဥစ့းစံး၀ဲနဥ့လီၚ။

ဖဲတႈထုကဖဥဃုဏတႈလ႕ တႈကြႈထြဲတႈဘဥတ့အဂီႈယ ဒ္အမ့ႈ၀ဲ ကဲးသလံးတႈအိဥဖွိဥကရ႕ဒီး အီသီဒီးက္စ္ တႈအိဥဖွိဥကရ႕ ဃုဏဒီးခရံဏဖိကရူႈသ့ဥတဖဥ အတႈမၚဃုဏတႈအပူၚယ ပႈပါစံး၀ဲလ႕ အသးအိဥပဏဖ်ါထီဥ၀ဲ တႈသံကြႈ ဘဥဃးဒီး ထံ အဂ့ႈနဥ့လီၚ။ မ့ႈတႈဎိဎိဖိတမံၚဘဥဆဥ အလုႈဒိဥပွၚ့ဒိဥ၀ဲလ႕ပဂီႈနဥ့လီၚ။ တႈမၚနဥ့ထံ မ့ႈတႈလ႕အဘဥဃးဒီးတႈအခီဥထံး မ့ႈ၀ဲတႈခြဲးတႈဎဏလ႕ အဘဥဃးဒီးပွၚခဲလ႕ႈအဂီႈယ အလီႈအိဥ၀ဲသပွႈကတ႕ႈလ႕ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥအတႈအိဥမူအပူၚ နဥ့လီၚ။ ပဟီဥခိဥခ်႕အံၚ အိဥ၀ဲဒီးပဒ့ဥပကမဥ ဆူပွၚဖွိဥဖိဎဏဖိသ့ဥတဖဥအအိဥယ ပွၚလ႕အတသ့မၚနဥ့၀ဲ ထံအီယ မ့ႈလ႕အ၀ဲသ့ဥအတႈခြဲးတႈဎဏ ဘဥတႈညိကြံဏအီၚ အဃိနဥ့လီၚ။

ထံ ဒုးသ့ဥနီႈထီဥပွၚလ႕ ပတႈခီဥထံးခီဥဘိ နဥ့လီၚ။ ပနီႈခိမိႈပွႈ အိဥ၀ဲဒီးထံအါအါဂီႈဂီႈယ ဒီးလ႕တႈစံဏစိၚတဲစိၚအပူၚ ပွၚကလုႈသ့ဥတဖဥ အိဥ၀ဲဆိး၀ဲလ႕ထံက်ိဖးဒိဥသ့ဥတဖဥ အခိဥအဃ႕ၚနဥ့လီၚ။ ဎြၚအသးဟု၀ဲလ႕ထံဖံးခိဥ Gen 1:2/။

ပႈပါစံး၀ဲလ႕ အတႈကြႈထံဆိကမိႈတႈဘဥတ့အဂ့ႈအပူၚ သးအိဥစံးဘ်ဳး၀ဲထံ ဒီးကိး၀ဲလ႕ ဒီပုႈ၀ဲႈမုႈထံ Sister Waterယ မ့ႈတႈဎိဎိတမံၚ ဒီးအဘ်ဳးအိဥ၀ဲလ႕ပသးသမူအဂီႈ လ႕ပမူဖ်႕ႈအပူၚနဥ့လီၚ။ မ့ႈလ႕တႈအံၚအဃိ တႈကြႈထြဲကဟုကဎဏတႈမၚနဥ့ထံ အခီထံးခီဥဘိ မ့ႈတႈလ႕ပွၚကဘဥမၚအီၚလ႕အခ့်နဥ့လီၚ။

လ႕ပွၚခရံဏဖိသ့ဥတဖဥအဂီႈ ထံ မ့ႈတႈလ႕အဘဥဃးဒီးတႈမၚကဆွဲကဆွီတႈ ဒီးသးသမူအဂီႈနဥ့လီၚ။ ဒုးသ့ဥနီႈထီဥပွၚလ႕ ပတႈသ့စီ လ႕အမ့ႈတႈအိဥဖ်ဲဥထီဥက့ၚ ကဒီးတဘ်ီ အဂ့ႈနဥ့လီၚ။ ထံလ႕အဘဥတႈမၚစီဆွံအီၚလ႕သးစီဆွံ မ့ႈတႈလ႕ဎြၚဒုးမၚနဥ့ပွၚ တႈမူ ဒီးမၚသီထီဥက့ၚပွၚယ မ့ႈသးသမူအခီဥထံးခီဥဘိ နဥ့လီၚ။ တႈသ့စီအတႈပနီႈ မ့ႈတႈလ႕ ပွၚဖ႕ႏုႈတႈတမံၚမံၚလ႕အလီႈတသ့၀ဲယ ဒ္သိးပကထံဥသ့ဥညါဘဥ ဒီပုႈ၀ဲႈအတႈအိဥအသး အတီအလိၚ လ႕တႈဃူတႈဖိးအတႈလဲၚက်ဲ အဖီခိဥနဥ့လီၚ။ ဖဲလ႕အတႈစံဏတဲၚတဲလီၚတႈအကတီႈ ခရံဏအ႕ႈလီၚအီလီၚ၀ဲ ထံလ႕အကမၚမံသူဥမံသးပွၚလီၚထူလီၚဎိဏ ဒ္သိးတႈတသူလ႕ၚပသးလ႕ထံ လီၚထူလီၚဎိဏ (cf. Jn. 4:14)အဂီႈနဥ့လီၚ။ (ပွၚမ့ႈသူအသးလ႕ထံ တဂၚလဏလဏနဥ့ မ္အကဟဲဆူဎအိဥဒီးအီတႈ တက့ႈ’ Jn 7:37)။ တႈအီထံလ႕ကစႈခရံဏအအိဥ အခီပညီ တႈထံလိဏပသးဒီးအီၚ လ႕ပကစႈဒဥပ၀ဲ ခီဂၚခီဂၚယ ဒိးနဥ့တႈအိဥမူအခီပညီ လ႕အကလုႈကထါအပူၚ’’။ ဒီးအတႈကတိၚ လ႕ထူဥစုညါအလိၚမ့ႈ၀ဲ (တႈသူဎသးလ႕ထံလီၚ Jn 19:28)၊ မ့ႈတႈလ႕ ပကဘဥနဥဟူက့ၚကဒီးအီၚ လ႕ပသးအပူၚထီဘိ’’၊ခရံဏစံး၀ဲဒ္သိး ပကမၚမံသူဥမံသးအီၚ လ႕တႈသူအသးလ႕ထံ အတႈသူအသးလ႕တႈအဲဥတႈကြံ၊ ဃ့ကညးပွၚဒ္သိး ပကဟ့ဥအီၚထံအီ ဆူပွၚလ႕တႈသူအသးလ႕ထံ ဖဲပဆ႕ကတီႈခ့ခါခဲအံၚသ့ဥတဖဥအအိဥ (Cf. Mt 25:35)အဂ့ႈစံး၀ဲနဥ့လီၚ။ တႈဟ့ဥပွၚအဂၚလ႕ထံအီ တမ့ႈထဲတႈပဏဖ်ါထီဥ တႈသးကညီၚမၚစ႕ၚတႈအတႈဖံးတႈမၚဘဥဒီး မ့ႈတႈလ႕ပဃုထ႕ထီဥအီၚ အိဥဒီးတႈအ႕ႈလီၚအီလီၚပသး ဂ႕ႈဂ႕ႈက်႕ၚက်႕ၚ ဒ္သိးပွၚခဲလ႕ႈသ့ဥတဖဥ ကမၚနဥ့၀ဲ ထံ အိဥဒီးတႈအဂ့ၚလ႕အခီဥထံးလံၚလံၚ နဥ့လီၚ။

ပႈပါပဏဖ်ါထီဥကဒီး ပီႈလဲဥပီႈႀတီၚအတႈဂ့ႈနဥ့လီၚ။ မ့ႈ၀ဲပမူပဒါ လ႕တႈစံးဘ်ဳးတႈတ့ကစႈ မ့ႈလ႕အတႈဟ့ဥပွၚထံ ဒီးတႈအိဥလ႕ထံက်ါသ့ဥတဖဥ(cf.Gen 1:20-21; Ps 146:6), ဒီးစံးထီဥပႀတ႕ၚအီၚ မ့ႈလ႕အဖ႕ဘ႕ဟီဥခိဥလ႕ ထံဎိဏအပူၚ (cf. Ps 104:6)အသိးနဥ့လီၚ။ တႈကြႈထံဆိကမိႈ ပီႈလဲႈ ဒီးအတႈဟူးတႈဂဲၚသ့ဥတဖဥအဂ့ႈ ကမ့ႈ၀ဲ တႈခြဲးတႈဎဏတမံၚ ဒ္သိးပကဃဥကဒါက့ၚပသးဆူ ဎြၚအအိဥ လ႕အလဲၚဃုဏတႈဒီးအတႈဘဥတ့ထီဘိ ထုးစုနဲဥက်ဲ၀ဲထီဘိ ပဏဂ႕ႈပဏက်႕ၚအီၚထီဘိ (cf.Joh Paul II, Catechist of 7 May 1986) အသိးနဥ့လီၚ။

တႈကြႈထြဲကဟုကဎဏ တႈလုႈတႈပွၚ့လ႕အဒိဥ၀ဲ လ႕မုႈတနံၚအံၚ မ့ႈ၀ဲမူဒါဒီး တႈလ႕အဂ့ႈအက်ိၚဒိဥ၀ဲတမံၚ၊ ပလိဏဘဥ၀ဲတႈမၚဃုဏသကိးတႈ လ႕ပိဏမုႈပိဏခါြလ႕ အအိဥဒီးတႈသူဥဂ့ၚသး၀ါသ့ဥတဖဥ လ႕တႈမၚဃုဏတႈဒီးတႈတ့ကစႈ အတႈမၚကဒီးတႈသ့ဥတဖဥအပူၚအဂ့ႈ စံး၀ဲနဥ့လီၚ။ မ့ႈလ႕တႈဖံးတႈမၚတႈဒီး တႈသူသကိးတႈအပီၚအလီၚသ့ဥတဖဥ တဘဥတႈမၚအီၚဒ္အကဘဥတႈမၚအီၚအသိးအဃိ တႈဂဲၚပ်ဳႈက်ဲးစ႕ၚတႈ အါမံၚအါမေိသ့ဥတဖဥ တကဲထီဥလိဏထီဥ၀ဲအံၚ မ့ႈ၀ဲတႈလီၚသးအုးယ လီၚဆီဒဥတႈ တႈကြဥထြဲပီႈလဲႈပီႈႀတီၚအဂ့ႈ(cf.Laudato Si 174) စံး၀ဲနဥ့လီၚ။ ပတသ့ပ်ဲ၀ဲ ပီႈလဲႈပီႈႀတီၚသ့ဥတဖဥ အိဥပွဲၚ၀ဲဒီး ပလးစတ့း(Plastic) အတႈထီဥဖီလီၚထြံ၀ဲသ့ဥတဖဥဘဥဒီး ပလိဏဘဥ ပတႈအ႕ႈလီၚပသးလ႕ တႈသ့ဥတဖဥအံၚ ကဘဥတႈကြႈဆ႕ႈမဲဥအီၚလ႕အခ့် နဥ့လီၚ။ ပကဘဥထုကဖဥ၀ဲဒ္ တႈကိးမံၚဒဲး အိဥသနၚ့အသးလ႕ ဎြၚအတႈသုးတႈက်ဲၚအပူၚ ဒီးမၚသကိးတႈဒ္ တႈကိးမံၚဒဲး အိဥသနၚ့အသးလ႕ ပတႈဖံးတႈမၚတႈအဖီခိဥ အသိးအဂ့ႈ စံး၀ဲနဥ့လီၚ။

မ္ပွၚကဃ့ထုကဖဥသကိး၀ဲလ႕ ထံ အသုတဘဥမ့ႈ တႈပနီႈလ႕ အမၚလီၚဖး ပွၚကညီသ့ဥတဖဥတဂ့ၚယ ဘဥဆဥ ကဘဥမ့ႈတႈလ႕ အကဲဘ်ဳး၀ဲလ႕ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥအဂီႈ’’၊မ္ပွၚကဃ့ထုကဖဥသကိး၀ဲ ဒ္သိးပွၚလ႕အက်ဲးစ႕ၚဃုထံဥနဥ့သကိး တႈအိဥမူအတႈအိဥအသးလ႕ အကဂ့ၚအါထီဥ၀ဲသ့ဥတဖဥ ကအိဥပူၚဖ်ဲး၀ဲဒီး တႈဘဥဎိဏအကလုႈကလုႈယ ဒီးပွၚလ႕ အဘဥဃးလိဏအသးဒီး ထံရူႈကီႈသဲးအတႈဂ့ႈသ့ဥတဖဥယ ဒ္အမ့ႈတႈဂ့ႈလ႕ ပွၚသုးလီႈသုးက်ဲယ မူခိဥကလံၚသီဥဂီၚအတႈလဲလိဏကြံဏအသးယ ပွၚကိးဂၚဒဲးအတႈခြဲးတႈဎဏလ႕ အကဘဥဒိးနဥ့ဘဥ တႈနဥ့ဘ်ဳးနဥ့ဖွိဥ ဒ္လ႕အခီဥထံးလံၚလံၚယကသ့ထံဥဘဥ၀ဲ တႈသူဥဘဥသးသ့ ဒီးမူဒါ ဒီးတႈပဏသူဥပဏသးလ႕အအိဥဒီးတႈမၚဃုဏသကိးတႈယလီၚဆီဒဥတႈလ႕ ထံကီႈလ႕ အသ့မၚစ႕ၚတႈသ့ဥတဖဥအအိဥအဂီႈ ပႈပါဖရဥစ့း စံး၀ဲနဥ့လီၚ။

မ္ပကဃ့ထုကဖဥသကိး၀ဲလ႕ ပွၚလ႕အဟ့ဥလီၚအသး လ႕တႈရၚလီၚတႈသးခုကစီႈလ႕ပီႈလဲဥပီႈႀတီၚအပူၚသ့ဥတဖဥယ ပွၚလ႕အဆီဥထြဲမၚစ႕ၚတႈသိဥတႈသီ လ႕ပီႈလဲႈပီႈႀတီၚအပူၚ ဒ္သိး ပွၚတဂၚဘဥတဂၚမ့ႈဂ့ၚယ ထံကီႈသ့ဥတဖဥမ့ႈဂ့ၚယ တႈဖိတႈလံၚသ့ဥတဖဥမ့ႈဂ့ၚယ န’ဆ႕ႈတႈဟ့ဥသါသ့ဥတဖဥမ့ႈဂ့ၚ ကဘဥတႈကဟုကဎဏအီၚ ဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥအဂီႈယ ဒ္နဥ့ဒီး ကကဲထီဥတႈနဥ့ဘ်ဳးနဥ့ဖွိဥလ႕ ပွၚကညီဒူဥဖိထ႕ဖိဖးဒိဥအဂီႈ အသုတမ့ႈ၀ဲထဲ ပွၚစွၚကိဏဖိသ့ဥတဖဥအဂီႈအဂ့ႈ’’၊ ဒီးဒ္သိးပွၚကသ့ဥနီႈထီဥ ပွၚလ႕အကြႈထြဲကဟုကဎဏပီႈလဲဥပီႈႀတီၚ ဒီးတႈအိဥလ႕ပီႈလဲဥအပူၚသ့ဥတဖဥ ကမၚကဒီးတႈဖံးတႈမၚသ့ဥတဖဥအံၚ လ႕အသ့ဥညါ၀ဲမူဒါ ဒီးလ႕တႈသူဥဂ့ၚသး၀ါအပူၚ အဂီႈအဂ့ႈ စံး၀ဲနဥ့လီၚ။

ဒ္သိးပွၚကအိဥဒီးတႈကြႈဆိကမိႈတႈလ႕ ခါဆူညါဖိလံၚသ့ဥတဖဥအဂီႈယ ဒီးထုကဖဥနဥ့တႈလ႕အ၀ဲသ့ဥအဂီႈယ ဒ္သိးအ၀ဲသ့ဥ ကဒိဥထီဥထီထီဥသကိး၀ဲလ႕ တႈသ့ဥညါနဥပ႕ႈတႈ တႈပဏကဲပဟံဥမိႈပွႈဖးဒိဥအံၚ ကအိဥဒီးသးလ႕အဆ႕ကြႈထြဲကဟုကဎဏ ထံ လ႕ပွၚခဲလ႕ႈအတႈနဥ့ဘ်ဳးနဥ့ဖွိဥအဂီႈ ပႈပါဖရဥစ့းစံး၀ဲနဥ့လီၚ။

ဆ႕မုႈလဏ၀ဲဒ္သိး ခရံဏဖိကရ႕ကရိသ့ဥတဖဥ ကဆီဥထြဲမၚစ႕ၚတႈကြႈ့ကြႈ့ ဆူပွၚကိးဂၚဒဲး ဒ္သိးတႈဟ့ဥသါကမ့ႈ၀ဲလ႕ ပွၚကိးဂၚဒဲးအဂီႈ ကြႈထြဲသကိးတႈဟ့ဥသ့ဥတဖဥလ႕ အဟဲ၀ဲလ႕ဎြၚ လ႕တႈပဏကဲတႈအပူၚယ လီၚဆီဒဥတႈ တႈဟ့ဥလ႕ထံက်ိထံကြႈယ ပီႈလဲဥပီႈႀတီၚသ့ဥတဖဥအပူၚအဂ့ႈ ပႈပါဖရဥစ့းစံး၀ဲနဥ့လီၚ။

SOURCE:

ZENIT