ပႈပါထုးထီဥရၚလီၚအလံဏပရ႕လ႕အမံၚမ့ႈ၀ဲ Laudate Deum တႈကစီဥ

ပႈပါထုးထီဥရၚလီၚအလံဏပရ႕လ႕အမံၚမ့ႈ၀ဲ Laudate Deum တႈကစီဥ

Laudate Deum of Pope Francis

မ္ပကစံးထီဥပၾတ႕ၚသကိးဎြၚ မ့ႈလ႕အတႈဘဥတ့သ့ဥတဖဥအဃိနဥ့တက့ႈ။ တႈဘိးဘဥသ့ဥညါတႈ ဘဥဃးဒီး ပွၚစီဆွံဖရဥစ့းအစံဥစံဥ ဒုးဟူထီဥသါလီၚ၀ဲ ခီဖ်ိအတႈအိဥမူအိဥဂဲၚယ အတႈသး၀ံဥ ဒီး အတႈဖံးတႈမၚတႈသ့ဥတဖဥ နဥ့လီၚ’ ဒ္နဥ့ဒီး တူႈလိဏ၀ဲ တႈကြဲမုဏ ဘဥဃးဒီး လံဏစီဆွံအတႈစံးထီဥပၾတ႕ၚသ့ဥတဖဥ ဒီး ကြႈထံဆိကမိဥ၀ဲ ခရံဏအတႈသ့ဥညါ ပွၚအဂၚအတႈပဏသူဥပဏသး လ႕ပႈကစႈဎြၚ အတႈဘဥတ့သ့ဥတဖဥ အမဲဏညါနဥ့လီၚ’

( ဖးဒီးကြႈထံဆိကမိဥတႈဖဲ မးသဲ ၆း၂၈”၂၉) ဖီလ႕ပ်ီပူၚ မဲထီဥဒိဥထီဥ၀ဲ””” အဂ့ႈ”

(ဖးကဒီး လူၚကဥ ၁၂း၆)

ပမ့ႈတပဏဒိဥပဏထီ ခရံဏအတႈလဲၚဃုဏတႈဒီးပွၚဘဥဒီး ကသ့၀ဲဒ္လဲဥ”

ဃိးနံဥအကတီႈ လဲၚပူၚကြံဏ၀ဲ စးထီဥလ႕ ဎထုးထီဥရၚလီၚ ဎတႈကြဲး (Encyclical Letter Laudato Si) ဒ္ဎသးအိဥ ဟ့ဥနီၚလီၚဘဥဎဲသု လ႕အမ့ႈ ဎဒီပုႈ၀ဲႈမုဥ/ခြါ ခဲလ႕ဏသ့ဥတဖဥ လ႕အမ့ႈ ပမူဖ်႕ဥအံၚ အတႈတူႈဘဥတႈယ ဒီးဎတႈဒိသူဥဒိသး ဘဥဃးဒီး တႈကြႈထြဲကဟုကဎဏ ပ၀ဲသ့ဥခဲလ႕ဏအဟံဥ (Common Home) နဥ့လီၚ’ ဒ္တႈဆ႕ကတီႈလဲၚပူၚကြံဏ၀ဲအသိး ဎသ့ဥညါနႈပ႕ႈဎဲလ႕ ပတႈစံးဆ႕တႈသ့ဥတဖဥ တလ႕တပွဲၚဒ္၀ဲဘဥဒီး ဟီဥခိဥခ်႕လ႕ ပအိဥလ႕အပူၚအံၚ လီၚပွီႈကြံဏ၀ဲ ဒီးဘူးထီဥလ႕အကဟးဂီၚကြံဏ လ႕ဏလ႕ဏဆ့ဆ့အသိးအဂ့ႈ ပႈပါစံး၀ဲနဥ့လီၚ’

ဖဲစဲးပတ့ဘ႕ဥ ၂၁ ၂၀၂၃ အမုႈနံၚ ပႈပါပဏဖ်ါထီဥ၀ဲ အလံဏပရ႕လ႕အအိဥဒီးအတႈမ႕နႈ့ဆီဥခံတႈ နဥ့လီၚ’

ဖဲလ႕အလံဏပရ႕အပူၚ အိဥဖ်ါ၀ဲဒီးတႈဂ့ႈလ႕အမ့ႈ တႈတကနဥဃုဏတႈအလုႈအလႈ ဒီးအလံဏပရ႕အသီတဘ့ဥအံၚ အမံၚမ့ႈ၀ဲ Laudate Deum ဒီးအခီပညီမ့ႈ၀ဲ စံးထီဥပႀတ႕ၚသကိးဎြၚတက့ႈ နဥ့လီၚ’

Vatican အလံဏတႈကစီဥပဏဖ်ါထီဥ၀ဲလ႕ လံဏပရ႕အံၚ ကမ့ႈတႈလ႕ အကြႈကဒါက့ၚ တႈလ႕အပူၚကြံဏ၀ဲသ့ဥတဖဥ ဒီး တႈဂ့ႈတႈက်ိၚလ႕ ပွၚကဘဥမၚ၀ံၚအီၚသ့ဥတဖဥနဥ့လီၚ’

ပႈပါစံး၀ဲ ပွၚတအိဥဒီးတႈသ့ဥညါနႈပ႕ႈ ဒ္သိးပွၚကသူ၀ဲ တႈဖိတႈလံၚသ့ဥ္တဖဥ ဒ္သိးအကအိဥတ့ႈ၀ဲယ ဒ္သိးပွၚကမၚအါထီဥကဒီးအီၚယ ဒ္သိးပွၚကပဏလီၚက့ၚတႈအသီ ဒ္သိးပွၚကသူ၀ဲ တႈဖိတႈလံၚ ဒ္ပွၚၿက႕းသူအီၚအသိးနဥ့လီၚ’

ပႈပါမ႕နႈ့ဆီဥခံတႈ ဒ္သိးပွၚကသူ၀ဲန႔ဆ႕ဥတႈဖိတႈလံၚသ့ဥတဖဥ ဂ့ၚဂ့ၚဘဥဘဥ လ႕အကဘဥမ့ႈ၀ဲဃုဏဒိး တႈတ့ထီဥ Solar Panels ဒ္သိးအကကဲထီဥ တႈကြႈထြဲမၚစ႕ၚ တႈအခိဥအဃ႕ၚအဂီႈနဥ့လီၚ’

တႈမၚဟးဂီၚတႈအက့ႈအဂီၚအဂၚတမံၚမ့ႈ၀ဲ ပတႈရ့လိဏပသး (မ့တမ့ႈ) ပမၚပွၚအဂၚသ့ဥတဖဥ ဒ္လဲဥဒ္လဲ လီၚဆီဒဥတႈ ပွၚလ႕အအိဥ၀ဲလ႕ တႈဖွီဥတႈဎဏအပူၚသ့ဥတဖဥ ဒ္လဲဥဒ္လဲဥ အဂ့ႈ ပႈပါစံး၀ဲနဥ့လီၚ’

တႈမၚလၚမၚကပီၚ ဆ႕ကတီႈလ႕အဘဥဃးဒီးတႈဘဥတ့ (Season of Creation) လ႕အဘဥတႈဆီဥထြဲအီၚလ႕ Vatican ကတ႕ႈ၀ဲဖဲ အီးကထိဘ႕ဥ ၄ သီအမုႈနံၚ ဒီး တႈအိဥဖွိဥရိဖွိဥဖးဒိဥ လ႕အမ့ႈ Synod of Synodality ဘဥတႈစးထီဥအီၚနဥ့လီၚ’

ပႈပါဖရဥစ့း အလံဏပရ႕လ႕အမံၚမ့ႈ၀ဲ Laudato Si ဘဥတႈထုးထီဥရၚလီၚအီၚ ဖဲ ၂၀၁၅ လါဎူၚအပူၚ ဒီးမ့ႈ၀ဲအတႈကြဲး ခံဘ့ဥတဘ့ဥနဥ့လီၚ’ လံဏပရ႕အံၚ ပဏဖ်ါထီဥ၀ဲတႈဂ့ႈမိႈပွႈသ့ဥတဖဥ ဒ္အမ့ႈ မူခိဥကလံၚသီဥဂီၚအတႈလဲလိဏကြံဏအသးယ မူဒါလ႕ပကဘဥမၚအီၚ ဘဥဃးဒီးတႈအခိဥအဃ႕ၚ ဒီး တႈကြႈထြဲကဟုကဎဏ ပွၚကညီသ့ဥတဖဥ အတႈခြဲးတႈဎဏနဥ့လီၚ’

ဖဲ ၂၀၁၃ အနံဥအပူၚ ပႈပါထုးထီဥရၚလီၚ၀ဲလံဏပရ႕လ႕အမံၚမ့ႈ၀ဲ Evangeli Gaudium ဒီးဖဲ ၂၀၁၆ အနံဥအပူၚ ထုးထီဥရၚလီၚ၀ဲ လံဏပရ႕ Amoris Laetitia ဒီးမ့ႈ၀ဲလံဏပရ႕အဆိကတ႕ႈသ့ဥတဖဥ ဖဲအကဲထီဥ၀ဲပႈပါ၀ံၚအလီႈခံနဥ့လီၚ’

တႈမၚလၚမၚကပီၚ ပွၚစီဆွံ ဖရဥစ့းအစံဥစံဥ အမုႈနံၚလီၚပလိဏ၀ဲဒီး တႈရၚလီၚအလံဏပရ႕တဘ့ဥ လ႕အမံၚမ့ႈ၀ဲ Fratelli Tutti  ဖဲ ၂၀၂၀ အနံဥအပူၚနဥ့လီၚ